Νέα αστάθεια στις αγορές και αγωνία για τη συνέχεια, παρά τα πρόσκαιρα σκαμπανεβάσματα, προκαλεί η αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις στην οικονομία των ΗΠΑ και στην παγκόσμια οικονομία από την επιβολή των δασμών Τραμπ. Μετά την αναταραχή της Δευτέρας οι αγορές στην Ασία έκλεισαν σε θετικό έδαφος, περισσότερο ως τεχνική αντίδραση στη μεγάλη πτώση, μετά και τη μικρή ανάκαμψη στη Wall Street, καθώς ξεκινά το δεύτερο τρίμηνο του έτους, έπειτα από ένα τραγικό χρηματιστηριακά πρώτο τρίμηνο.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα ανακοινώσει την πρωτοβουλία του για τους ανταποδοτικούς δασμούς την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, δήλωσε η εκπρόσωπός του.
Η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολίνα Λέβιτ, είπε ότι η ανακοίνωση θα περιλαμβάνει «δασμούς βάσει χωρών». Πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος είναι επίσης «δεσμευμένος στην εφαρμογή» κλαδικών δασμών, αλλά αυτοί δεν θα είναι το επίκεντρο της εκδήλωσης της 2ας Απριλίου και παρέπεμψε στον Τραμπ για την ώρα των σχετικών ανακοινώσεων.
Μέλη του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ θα παραστούν στην ανακοίνωση, είπε η Λέβιτ. «Ο πρόεδρος θα ανακοινώσει ένα σχέδιο δασμών που θα ανατρέψει τις άδικες εμπορικές πρακτικές που εκμεταλλεύτηκαν τη χώρα μας για δεκαετίες», είπε η Λέβιτ στους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο. «Ήρθε η ώρα για αμοιβαιότητα και ήρθε η ώρα ένας πρόεδρος επιτέλους να κάνει ιστορικές αλλαγές και να κάνει το σωστό για τον αμερικανικό λαό».
Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, είπε σε συνέντευξή του στο Fox News ότι η ανακοίνωση για τους δασμούς θα γίνει την Τετάρτη στις 3 μ.μ. ώρα Ουάσιγκτον.
Η Λέβιτ αρνήθηκε να παράσχει λεπτομέρειες όταν ρωτήθηκε για το ποσοστό των αντισταθμιστικών δασμών και ποιες χώρες θα επηρεαστούν. Είπε ότι δεν υπάρχουν «εξαιρέσεις αυτήν τη στιγμή», ως απάντηση στην ερώτηση για το αν θα εφαρμοστούν χαμηλότεροι δασμοί για τα προϊόντα που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί αγρότες, όπως μεταδίδει το Bloomberg.
Ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι σχεδιάζει να επιβάλει ανταποδοτικούς δασμούς με «όλες τις χώρες», αν και υπήρξαν φήμες ότι μπορεί να περιορίσει το αρχικό εύρος της ανακοίνωσής του στις 2 Απριλίου.
Αλλά όταν ρωτήθηκε τη Δευτέρα αν σχεδιάζει καθολικό δασμό ή επιβαλλόμενους δασμούς σε μεμονωμένες χώρες, ο Τραμπ απέφυγε να δώσει άμεση απάντηση, λέγοντας «θα το δείτε».
Ο Τραμπ έχει ως κεντρικό στοιχείο του σχεδίου του να ανακατανείμει το παγκόσμιο εμπόριο, να ενισχύσει την αμερικανική βιομηχανία και να εισάγει έσοδα από τους δασμούς στα κρατικά ταμεία για να χρηματοδοτήσει εγχώριες προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων φορολογικών μειώσεων.
Ο πρόεδρος έχει προαναγγείλει τη δράση αυτήν με δασμούς στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα -τις τρεις μεγαλύτερες εμπορικές χώρες της Αμερικής-, καθώς και για τα αυτοκίνητα, τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Δασμοί για τον χαλκό μπορεί να επιβληθούν εντός μερικών εβδομάδων. Ο Τραμπ έχει επίσης απειλήσει με δασμούς στις εισαγωγές φαρμάκων, ημιαγωγών και ξυλείας.
Η αβεβαιότητα γύρω από τα σχέδιά του, τα οποία συχνά αλλάζουν και υπόκεινται σε τελευταίας στιγμής εξαιρέσεις, έχει προκαλέσει φόβους ότι μπορεί να αναστατώσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και να αυξήσουν τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Αυτή η ανησυχία έχει τροφοδοτήσει μιας εβδομάδας διαρκή πτώση στις αγορές, που συνεχίστηκε μέχρι τη Δευτέρα.
Στην Goldman Sachs οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο Τραμπ θα ανακοινώσει έναν μέσο ανταποδοτικό δασμό 15%. Επίσης, αύξησαν την πρόβλεψή τους για τον πληθωρισμό και μείωσαν την πρόβλεψη για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας στο τέλος του έτους.
Τώρα βλέπουν 35% πιθανότητα ύφεσης το επόμενο έτος, από 20% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη, «αντικατοπτρίζοντας τη χαμηλότερη πρόβλεψη για την ανάπτυξη, τη μείωση της εμπιστοσύνης και τις δηλώσεις αξιωματούχων του Λευκού Οίκου που δείχνουν προθυμία να ανεχτούν οικονομικό πόνο», σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Goldman Sachs, Ντέιβιντ Μέρικλ.
Εάν οι δασμοί της 2ας Απριλίου αποδειχθούν λιγότερο επώδυνοι απ’ ό,τι φοβούνται οι επενδυτές -ίσως ο Τραμπ δεν περιλαμβάνει άλλες αυξήσεις δασμών στην Κίνα, για παράδειγμα-, οι μετοχές θα μπορούσαν να ενισχυθούν. Αλλά το χειρότερο σενάριο θα μπορούσε να προκαλέσει τέτοιο φόβο στις επιχειρήσεις, ώστε να αρχίσουν να μειώνουν το εργατικό τους δυναμικό και οι μετοχές να υποχωρήσουν ακόμη περισσότερο. Και είναι πιθανό η 2α Απριλίου να μη διαλύσει την αβεβαιότητα…
Σκηνικό στασιμοπληθωρισμού στις ΗΠΑ
Η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα με τους νέους εκτεταμένους δασμούς από την κυβέρνηση Τραμπ δημιουργούν ένα εκρηκτικό σκηνικό στασιμοπληθωρισμού για την οικονομία των ΗΠΑ, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση CNBC Rapid Update.
Η ενημέρωση Rapid Update, η οποία συγκεντρώνει τις προβλέψεις από 14 οικονομολόγους για το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό, προβλέπει ότι η ανάπτυξη του πρώτου τριμήνου θα καταγράψει μόλις 0,3%, σε σύγκριση με το 2,3% που αναφέρθηκε το τέταρτο τρίμηνο του 2024. Πρόκειται την πιο αδύναμη ανάπτυξη από το 2022, όταν η οικονομία ανέκαμψε από την πανδημία.
Ο βασικός δείκτης πληθωρισμού PCE, που προτιμά η Fed, αναμένεται να παραμείνει σταθερός γύρω στο 2,9% για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, πριν αρχίσει να μειώνεται το τέταρτο τρίμηνο.
Πίσω από τις απαισιόδοξες προβλέψεις για το ΑΕΠ βρίσκονται νέα στοιχεία, που δείχνουν ότι η πτώση στη διάθεση των καταναλωτών και των επιχειρήσεων αντικατοπτρίζεται σε πραγματική οικονομική δραστηριότητα. Το υπουργείο Εμπορίου ανέφερε την Παρασκευή ότι η πραγματική, δηλαδή πληθωριστικά προσαρμοσμένη, καταναλωτική δαπάνη τον Φεβρουάριο αυξήθηκε μόνο κατά 0,1%, έπειτα από μείωση 0,6% τον Ιανουάριο. Η Action Economics μείωσε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη των δαπανών στο 0,2% για το τρέχον τρίμηνο, από 4% το τέταρτο τρίμηνο.
«Τα σημάδια επιβράδυνσης των σκληρών δεδομένων δραστηριότητας γίνονται πιο πειστικά, έπειτα από μια προηγούμενη επιδείνωση της διάθεσης», έγραψε η Barclays το Σαββατοκύριακο. Ένας άλλος παράγοντας είναι η αύξηση των εισαγωγών (που αφαιρούνται από το ΑΕΠ), εν όψει των δασμών.
Μια διαφοροποίηση είναι ότι ο αντίκτυπος των εισαγωγών αναμένεται να περιοριστεί και μόνο δύο από τους 12 οικονομολόγους που συμμετείχαν στη μελέτη προβλέπουν αρνητική ανάπτυξη στο πρώτο τρίμηνο. Κανείς δεν προβλέπει συνεχόμενα τρίμηνα οικονομικής συρρίκνωσης. Η Oxford Economics, η οποία έχει την πιο χαμηλή εκτίμηση για το πρώτο τρίμηνο στο -1,6%, αναμένει ανάκαμψη του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο στο 1,9%, καθώς αυτές οι εισαγωγές θα καταλήξουν τελικά να ενισχύσουν την ανάπτυξη όταν καταμετρηθούν στο απόθεμα ή στις πωλήσεις.
Αυξημένοι κίνδυνοι ύφεσης
Κατά μέσο όρο, οι περισσότεροι οικονομολόγοι προβλέπουν μια σταδιακή ανάκαμψη, με το ΑΕΠ του δεύτερου τριμήνου να φτάνει το 1,4%, του τρίτου το 1,6% και το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς να ανεβαίνει στο 2%.
Ο κίνδυνος είναι ότι μια οικονομία με αδύναμη ανάπτυξη μόλις 0,3% θα μπορούσε εύκολα να πέσει σε αρνητική περιοχή. Και με νέους δασμούς να αναμένονται αυτήν την εβδομάδα, δεν είναι όλοι σίγουροι για μια ανάκαμψη.
«Ενώ η βασική μας εκτίμηση δεν δείχνει πτώση του πραγματικού ΑΕΠ, δεδομένων του αυξανόμενου παγκόσμιου εμπορικού πολέμου και των περικοπών θέσεων εργασίας και χρηματοδότησης, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το ΑΕΠ να μειωθεί το πρώτο και ίσως το δεύτερο τρίμηνο αυτού του έτους», δήλωσε ο Μάρκ Ζάντι από τη Moody’s Analytics. «Και μια ύφεση θα είναι πιθανή αν ο πρόεδρος δεν αρχίσει να αναθεωρεί τους δασμούς μέχρι το τρίτο τρίμηνο».
Η Moody’s προβλέπει αδύναμη ανάπτυξη 0,4% το πρώτο τρίμηνο, η οποία θα ανακάμψει στο 1,6% μέχρι το τέλος της χρονιάς, παραμένοντας ωστόσο ελαφρώς κάτω από τη μέση πορεία ανάπτυξης.
Η επίμονη πληθωριστική πίεση θα δυσκολέψει τη Fed να αντιδράσει στην αργή ανάπτυξη. Ο βασικός δείκτης PCE αναμένεται να φτάσει το 2,8% αυτό το τρίμηνο, ανεβαίνοντας στο 3% το επόμενο τρίμηνο και παραμένοντας περίπου σε αυτό το επίπεδο μέχρι να πέσει στο 2,6% σε έναν χρόνο.
Ενώ η αγορά φαίνεται να ποντάρει σε μειώσεις επιτοκίων, η Fed μπορεί να βρει δύσκολο να τις δικαιολογήσει μέχρι να αρχίσει να μειώνεται ο πληθωρισμός πιο πειστικά προς το τέλος του έτους.
Λαγκάρντ: «Δασμοί Τραμπ σημαίνει η Ευρώπη να πάρει τον έλεγχο στα χέρια της»
«Η πιθανή εφαρμογή των δασμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στις 2 Απριλίου σημαίνει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει καλύτερο έλεγχο για τις μελλοντικές κινήσεις της», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ.
«Προσπάθησα να περιγράψω αυτήν την εξέλιξη ως μια στιγμή για την Ευρώπη μας… και το βλέπω ως την αρχή μιας πορείας προς την ανεξαρτησία», είπε η Λαγκάρντ σε συνέντευξή της στο ραδιόφωνο France Inter, σχολιάζοντας την κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ.
«Αυτός το αποκαλεί “Ημέρα Απελευθέρωσης” στις ΗΠΑ. Εγώ το βλέπω ως μια στιγμή στην οποία πρέπει όλοι μαζί να αποφασίσουμε να αναλάβουμε καλύτερο έλεγχο της μοίρας μας, και νομίζω ότι είναι ένα βήμα προς την ανεξαρτησία», πρόσθεσε η Λαγκάρντ.
Ο Τραμπ αναμένεται να ανακοινώσει την Τετάρτη μια ολοκληρωμένη πρόταση για δασμούς, μετά την επιβολή φόρων στο αλουμίνιο, τον χάλυβα και τα αυτοκίνητα, καθώς και την αύξηση των δασμών σε όλα τα αγαθά από την Κίνα.
«Ο Τραμπ είναι κάποιος που πάντα ακολουθεί μια προσέγγιση συναλλαγής. Εφαρμόζει αυτού του είδους την αρχή στη διαχείριση των διεθνών σχέσεων, μια αρχή που είναι πιο κοντά στον τομέα των επιχειρήσεων», δήλωσε η Λαγκάρντ.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ επανέλαβε την εκτίμησή της για μια μείωση της ανάπτυξης περίπου 0,3 ποσοστιαίων μονάδων για την Ευρώπη κατά το πρώτο έτος των δασμών στις αμερικανικές εισαγωγές από την Ευρώπη.
