Από τον δανεισμό στον επανεξοπλισμό: Η μεταμόρφωση της Ευρώπης

Με την Ευρώπη να παίρνει την άμυνα στα χέρια της, οι ευρωαγορές απογειώνονται, όμως ο κίνδυνος της ύφεσης καραδοκεί

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν © EPA/OLIVIER MATTHYS

Η σημερινή άνοδος του 10ετούς κόστους δανεισμού της Γερμανίας κατά 19 μονάδες βάσης έρχεται να επιβεβαιώσει «μια από τις πιο ιστορικές αλλαγές στην μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας», όπως έγραψαν οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank. Μετά τη χθεσινοβραδινή ανακοίνωση του επερχόμενου καγκελαρίου της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, πως η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU), νικήτρια των εκλογών στις 23 Φεβρουαρίου, θα παρουσιάσει μαζί με τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) την επόμενη εβδομάδα ένα νομοσχέδιο για τη χαλάρωση του «φρένου χρέους», η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Γερμανίας έφθασε το 2,67% με τη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο από το 2020.

Ουσιαστικά, η Γερμανία προχωρά στις βαθύτερες τομές από την επανένωση του δυτικού με το ανατολικό μπλοκ, δρομολογώντας την εξαίρεση αμυντικών δαπανών μεγαλύτερων από το 1% επί του ΑΕΠ και θεσμοθετώντας ταμείο 500 δισ. ευρώ για την ανανέωση των υποδομών. Πάντως, η Goldman Sachs εκτιμά πως το γερμανικό ΑΕΠ θα τονωθεί κατά 2% το 2026, μετά τα σχέδια που ανακοίνωσε ο Μερτς, με τους χρηματιστηριακούς δείκτες DAX της Φρανκφούρτης και CAC40 του Παρισιού να παρουσιάζουν ενδοσυνεδριακή άνοδο 3,42% και 1,96%, αντίστοιχα.

Δεν είναι όμως μόνο η Γερμανία που βιώνει μεγάλες αλλαγές με «ιλιγγιώδη» ταχύτητα στην Ευρώπη μετά την απόφαση του Λευκού Οίκου να αποστασιοποιηθούν οι ΗΠΑ από τους ιστορικούς συμμάχους τους και να συσχετιστούν με τη Ρωσία. Το ευρώ κινήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον περυσινό Νοέμβριο έναντι του δολαρίου στο 1:1,07, ενώ το κόστος δανεισμού στη Βρετανία, τη Γαλλία και την Ιταλία έχει αυξηθεί από 21 έως 35 μονάδες βάσης κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα. Είναι προφανές πως τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να βγουν στις αγορές και να δανειστούν, ώστε να τονώσουν τις αμυντικές δαπάνες τόσο για τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας όσο και για τη θωράκιση των συνόρων τους. Μετά την έκτακτη σύνοδο της περασμένης Κυριακής μεταξύ 19 διεθνών ηγετών, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά και της Τουρκίας αλλά όχι των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανήγγειλε χθες το πρόγραμμα ReArm Europe με δυναμική 800 δισ. ευρώ, κυρίως, μέσα από τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε.

Προβλέψεις για ιστορική αύξηση του κρατικού δανεισμού

Δεν είναι τυχαίο πως η S&P Global Ratings εκτιμά πως ο κρατικός δανεισμός, παγκοσμίως, θα φθάσει στο ιστορικό υψηλό των 12,3 τρισ. δολαρίων, καθώς η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα προστεθεί σε υποχρεώσεις που επωμίστηκαν οι κυβερνήσεις από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, την κρίση της πανδημίας και την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προ τριετίας.

Εν τω μεταξύ, η κήρυξη νέου εμπορικού πολέμου από τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, κατά του Καναδά, του Μεξικού και της Κίνας αναμένεται να φρενάρει νέες μειώσεις των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), διατηρώντας υψηλά το κόστος δανεισμού για την ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Ακόμη και ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχτηκε στη χθεσινή ομιλία του ενώπιον του Κογκρέσου πως οι Αμερικανοί θα δεχτούν κάποιες πιέσεις στην τσέπη τους από τη φορολόγηση των εισαγωγών.

Μετά την επιβολή δασμών 25% σε όλες τις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό μαζί με τη φορολόγηση 20% στα κινεζικά προϊόντα, ενισχύονται οι φόβοι για νέες ανατιμήσεις στις ΗΠΑ. Αναμένονται δασμοί 25% και εις βάρος της Ε.Ε. Αυτές οι τέσσερις οικονομίες παράγουν το 61% των εισαγωγών των ΗΠΑ, γράφει ο Μάρτιν Γουλφ των Financial Times.

Φόβοι για παγκόσμια ύφεση

Το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο (ICC) προειδοποίησε χθες πως η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να παγιδευτεί σ’ νέα ύφεση εάν οι ΗΠΑ δεν οπισθοδρομήσουν από την επιβολή δασμών. «Βαθιά ανησυχία μας είναι πως μπορεί να ξεκινήσει ένα καθοδικό σπιράλ που θα οδηγήσει τον κόσμο σ’ έναν εμπορικό πόλεμο σαν τη δεκαετία του 1930» δήλωσε χθες ο Άντριου Γουίλσον, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ICC, στη Wall Street Journal. Τότε, η ύφεση οδήγησε το ένα τρίτο του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού στην ανεργία και την μείωση κατά το ήμισυ της βιομηχανικής παραγωγής σε Γερμανία και ΗΠΑ, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Ενδεικτικό του τεταμένου κλίματος που δημιουργείται μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων τους είναι πως ο πρωθυπουργός του Οντάριο, Νταγκ Φορντ, προειδοποίησε πως θα αυξήσει τις τιμές του ρεύματος που εξάγεται από τον Καναδά σε Νέα Υόρκη, Μίσιγκαν και Μινεσότα κατά 25%, εάν ο Λευκός Οίκος επιμείνει με τη δασμολογική πολιτική του. «Θα το κόψουμε εάν χρειαστεί» είπε.

ΙΛΥΔΑ
1.54%
1.65
AKTR
0.76%
5.27
ΔΕΗ
1.24%
13.02
ΜΠΛΕΚΕΔΡΟΣ
0.00%
3.83
ΕΛΠΕ
0.77%
7.82
ΠΕΤΡΟ
2.09%
7.82
ΟΛΠ
-0.15%
32.95
TITC
0.50%
40.15
ΓΕΚΤΕΡΝΑ
2.97%
18.74
ΕΥΑΠΣ
0.89%
3.42
ΛΟΥΛΗ
0.61%
3.30
ΛΕΒΠ
0.00%
0.00
ΠΡΕΜΙΑ
-0.47%
1.27
NOVAL
0.00%
2.51
ΙΝΤΚΑ
2.50%
3.08
ΧΑΙΔΕ
8.03%
0.74
ΔΡΟΜΕ
1.19%
0.34
ACAG
0.17%
6.00
ΑΣΚΟ
0.98%
3.10
ΚΥΡΙΟ
3.32%
1.00
ΣΑΤΟΚ
0.00%
0.00
ΛΕΒΚ
0.00%
0.23
ΝΑΚΑΣ
0.65%
3.10
BOCHGR
1.89%
5.40
ΚΕΚΡ
0.00%
1.29
ΠΛΑΘ
1.29%
3.94
ΡΕΒΟΙΛ
-0.59%
1.69
ΕΛΛ
0.68%
14.85
ΥΑΛΚΟ
0.00%
0.00
ΙΚΤΙΝ
2.05%
0.35
ΟΠΑΠ
-0.41%
17.03
ΜΥΤΙΛ
4.87%
36.60
ΔΟΜΙΚ
-0.37%
2.68
ΦΡΛΚ
0.37%
4.08
ΜΕΡΚΟ
0.00%
39.00
ΣΑΡ
-0.16%
12.20
ΟΤΟΕΛ
1.87%
10.88
ΚΡΙ
-1.24%
15.90
ΙΑΤΡ
0.52%
1.92
ΠΑΙΡ
4.38%
1.00
ΜΟΤΟ
0.74%
2.71
ΣΠΕΙΣ
0.36%
5.58
ΚΟΡΔΕ
2.27%
0.45
ΠΡΟΦ
1.80%
5.09
ΒΟΣΥΣ
1.68%
2.42
ΕΛΙΝ
-0.47%
2.14
OPTIMA
1.41%
14.42
ΑΚΡΙΤ
1.35%
0.75
ΤΕΝΕΡΓ
0.80%
20.16
ΚΕΠΕΝ
0.00%
0.00
ΔΟΥΡΟ
0.00%
0.00
ΠΡΔ
-4.58%
0.25
ΑΑΑΚ
-9.20%
4.54
ΑΤΡΑΣΤ
0.00%
8.80
ΒΙΟΚΑ
1.18%
1.71
ΠΑΠ
1.59%
2.55
ΙΝΤΕΤ
-4.84%
1.18
ΠΕΙΡ
3.98%
4.70
ΜΙΝ
3.75%
0.50
ΕΤΕ
3.02%
9.29
ΒΙΟΤ
-9.60%
0.23
ΑΛΜΥ
0.00%
4.20
ΤΡΕΣΤΑΤΕΣ
0.62%
1.63
ΜΕΝΤΙ
1.37%
2.22
ΜΟΗ
1.51%
21.46
ΟΛΘ
2.17%
28.20
ΣΕΝΤΡ
-0.59%
0.34
ΕΕΕ
-0.58%
41.04
ΚΟΥΕΣ
0.16%
6.14
ΕΥΔΑΠ
0.85%
5.91
ΜΙΓ
-0.70%
2.83
ΦΛΕΞΟ
0.00%
0.00
ΦΡΙΓΟ
-5.88%
0.22
ΔΑΙΟΣ
2.92%
3.52
ΛΑΝΑΚ
2.63%
0.98
CENER
5.03%
9.40
ΝΑΥΠ
-5.24%
0.80
ΙΝΤΕΚ
3.53%
6.16
ΜΑΘΙΟ
-7.32%
0.68
ΚΑΡΕΛ
0.61%
328.00
ΑΤΤ
1.43%
0.71
ΑΤΤΙΚΑ
1.31%
2.32
ΕΣΥΜΒ
1.82%
1.12
ΕΥΡΩΒ
4.49%
2.61
ΚΤΗΛΑ
2.12%
1.93
ΕΛΣΤΡ
0.44%
2.30
ΑΔΜΗΕ
-0.18%
2.77
DIMAND
-0.96%
8.27
ΒΙΟΣΚ
1.02%
1.48
ΑΒΑΞ
1.38%
2.21
ΕΛΛΑΚΤΩΡ
2.67%
2.31
ΠΛΑΚΡ
0.00%
0.00
ΛΑΒΙ
1.81%
0.79
EVR
0.00%
1.70
ΓΕΒΚΑ
-0.34%
1.48
ΑΛΦΑ
1.77%
2.02
ΟΤΕ
2.20%
15.33
ΜΕΒΑ
-3.29%
3.82
ΑΣΤΑΚ
0.28%
7.20
ΞΥΛΠ
9.19%
0.40
ΙΝΛΟΤ
0.58%
1.04
CNLCAP
-1.40%
7.05
ΑΤΕΚ
-9.68%
1.12
ΛΑΜΨΑ
0.54%
37.20
ΕΚΤΕΡ
0.20%
1.99
ΔΑΑ
0.04%
8.91
ΑΝΔΡΟ
0.00%
6.50
ΞΥΛΚ
1.15%
0.26
ΠΡΟΝΤΕΑ
-2.44%
6.00
ΜΠΕΛΑ
0.23%
26.00
ΚΟΥΑΛ
-0.62%
1.28
ΕΛΒΕ
-1.79%
5.50
ΤΖΚΑ
2.17%
1.42
ΕΛΧΑ
1.86%
2.20
ΑΡΑΙΓ
2.80%
11.03
ΕΠΙΛΚ
0.00%
0.00
ΜΟΝΤΑ
1.07%
3.78
ΜΟΥΖΚ
0.00%
0.62
ΙΝΛΙΦ
1.06%
4.78
ΟΛΥΜΠ
0.39%
2.55
ΑΒΕ
-1.44%
0.41
ΛΟΓΟΣ
0.00%
0.00
ΠΕΡΦ
-0.58%
5.13
ΤΡΑΣΤΟΡ
-3.10%
1.25
ΕΛΤΟΝ
1.24%
1.80
ΒΙΣ
0.00%
0.00
ΣΠΥΡ
0.00%
0.00
ΣΑΡΑΝ
0.00%
0.00
ΛΑΜΔΑ
2.47%
6.64
AEM
1.53%
4.64
ΒΙΟ
3.76%
5.79
ΜΠΤΚ
9.91%
0.61
ΕΧΑΕ
2.73%
4.90
ΟΡΙΛΙΝΑ
1.02%
0.79
ΣΙΔΜΑ
0.67%
1.51
ΣΠΙ
2.67%
0.62
ΕΒΡΟΦ
1.67%
1.83
ΜΠΡΙΚ
-1.69%
2.32