THEPOWERGAME
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι για τις αγορές γίνονται και πάλι πιο εμφανείς, με την UBS, σε έκθεσή της, να αναμένει ότι οι επιθέσεις και οι εντάσεις θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες, επηρεάζοντας τη ναυτιλία, αλλά με μέτρια μόνο παγκόσμια πληθωριστική επίπτωση. Στη Μέση Ανατολή, οι εντάσεις αυξήθηκαν περαιτέρω τις τελευταίες εβδομάδες. Ο πόλεμος στη Γάζα εξακολουθεί να μαίνεται, ενώ οι Χούθι συνεχίζουν να διαταράσσουν τη ναυτιλία μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, με τις ΗΠΑ να απαντούν με πυραυλικές επιθέσεις.
Ειδικότερα, στη Γάζα, σπό τις 7 Οκτωβρίου, οπότε και η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ, η κατάσταση παραμένει δραματική. Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ εξακολουθεί να δέχεται καθημερινές επιθέσεις, μεταξύ άλλων, και από τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ στα βόρεια. Οι διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός και τη συμφωνία για τους ομήρους συνεχίζονται υπό ισχυρή διεθνή πίεση για τον περιορισμό των μαχών και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Λωρίδα της Γάζας. Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ των δύο μερών παραμένει σχεδόν αγεφύρωτο.
Η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς έχει εξαπλωθεί στην ευρύτερη περιοχή, εκτιμά η UBS. Οι επιθέσεις από το Ιράν, με στόχο το Ισραήλ και τις αμερικανικές βάσεις στην περιοχή, έχουν αυξηθεί. Την ίδια ώρα, έχουν προκαλέσει αντίποινα. Οι Χούθι στην Υεμένη στοχεύουν τη ναυσιπλοΐα μέσω του στενού Bab al-Mandab και στην Ερυθρά Θάλασσα, οδηγώντας σε αναδρομολόγηση της ναυσιπλοΐας γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη Νότια Αφρική. Παρά την έναρξη της επιχείρησης Prosperity Guardian για την προστασία της ναυτιλίας και τα πλήγματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου κατά θέσεων των Χούθι, οι επιθέσεις των ανταρτών συνεχίζονται.
Το Ιράν έπληξε στόχους στη Συρία και το Ιράκ και η ιρανική παραστρατιωτική οργάνωση Kataib Hezbollah πραγματοποίησε επίθεση σε αμερικανική βάση στην Ιορδανία, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις αμερικανοί στρατιώτες και να τραυματιστούν δεκάδες. Οι ΗΠΑ απάντησαν στην τελευταία επίθεση, βομβαρδίζοντας αρκετές τοποθεσίες στο Ιράκ και τη Συρία που συνδέονται με το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και τους πληρεξούσιους του Ιράν. Η κυβέρνηση Μπάιντεν διαμήνυσε επίσης ότι θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα, εν μέσω εγχώριων εκκλήσεων για ακόμη πιο σθεναρή απάντηση.
Το βασικό σενάριο της UBS: Μεγαλύτερης διάρκειας ταξίδια, αλλά όχι διακοπές στις ροές πετρελαίου και αγαθών
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της UBS, αναμένεται ότι οι επιθέσεις και οι εντάσεις θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες. Ο αντίκτυπος στις ναυτικές οδούς από τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα θα συνεχιστεί πιθανότατα παρά τα αντίμετρα, τα οποία μπορεί να μειώσουν αλλά όχι να εξαλείψουν τις δυνατότητες των Χούθι. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερης δικάρκειας ταξίδια, αλλά όχι διακοπές στις ροές πετρελαίου και αγαθών.
Μια άμεση μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ από τη μία πλευρά και του Ιράν από την άλλη δεν αποτελεί μέρος του βασικού σεναρίου της UBS. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι δεν ενδιαφέρεται για πόλεμο με το Ιράν. Αλλά οι μάχες μεταξύ του Ισραήλ και των συμμάχων του και των οργανώσεων που είναι κοντά στο Ιράν είναι πιθανό να συνεχιστούν. Η ένταση των μαχών στη Λωρίδα της Γάζας θα πρέπει να μετριαστεί, τονίζει η UBS, προσθέτοντας ότι ένας εκτεταμένος πόλεμος μεταξύ της λιβανέζικης Χεζμπολάχ και του Ισραήλ θα πρέπει να αποφευχθεί.
UBS: Θα παραμείνουν ψηλές οι τιμές των ναύλων
Με τις ναυτιλιακές διαταραχές να επιμένουν, οι τιμές των ναύλων θα παραμείνουν υψηλές, αλλά ο παγκόσμιος πληθωριστικός αντίκτυπος θα είναι μέτριος. Παρά τον σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές, το κόστος μεταφοράς αποτελεί πολύ μικρό μέρος του καλαθιού των καταναλωτών. Ενδέχεται να σημειωθούν προσωρινές διαταραχές σε μεμονωμένα εργοστάσια παραγωγής, ιδίως γύρω από την κινεζική Πρωτοχρονιά, όταν τα εργοστάσια στην Κίνα κλείνουν για περίπου μία εβδομάδα. Ο πόλεμος στη Γάζα και οι εντάσεις στην Ερυθρά Θάλασσα απαιτούν επίσης πρόσθετη χρηματοδότηση και προσοχή από τους ηγέτες παγκοσμίως, μειώνοντας την εστίαση σε άλλα γεωπολιτικά πεδία εντάσεων και επιβαρύνοντας περαιτέρω τους δυτικούς προϋπολογισμούς.
Καζάνι που βράζει η Μέση Ανατολή
Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μπορεί να κλιμακωθεί περαιτέρω, όπως έδειξαν τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων. Αυτό μπορεί να μην συμβεί μόνο από πρόθεση: Ο κίνδυνος λανθασμένου υπολογισμού να πυροδοτήσει ένα σπιράλ αντιποίνων δεν είναι αμελητέος.
Ένας εκτεταμένος πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της λιβανέζικης Χεζμπολάχ θα μπορούσε να σύρει στην πολεμική σύγκρουση τις ΗΠΑ και το Ιράν. Δεν μπορούν επίσης να αποκλειστούν πλήρως άμεσες επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ κατά του Ιράν ή το αντίστροφο.
Το παιχνίδι με το πετρέλαιο
Σε περίπτωση που διαταραχθούν οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου, το Ιράν έχει δηλώσει ότι άλλες χώρες δεν θα μπορούν να πωλήσουν το πετρέλαιό τους επίσης, με κίνδυνο διακοπής των ροών πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο ή επιθέσεις σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στην περιοχή. Οι τιμές της ενέργειας πιθανότατα θα εκτοξευθούν στην περίπτωση του καθοδικού κινδύνου και, ανάλογα με τη διάρκεια και το μέγεθος των διαταραχών της προσφοράς, οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να παραμείνουν υψηλές για κάποιο χρονικό διάστημα.
Η παγκόσμια ανάπτυξη θα επηρεαζόταν αρνητικά λόγω των διαταραχών της προσφοράς, ενώ οι πληθωριστικές πιέσεις θα αυξάνονταν – ένα τοξικό μείγμα για τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Αίγυπτος ή το Ιράκ θα μπορούσαν να δυσκολευτούν να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της σύγκρουσης. Ένα νέο κύμα προσφύγων μπορεί να εμφανιστεί και να στραφεί προς την Ευρώπη, αυξάνοντας τις δημοσιονομικές πιέσεις εκτός από την ανάγκη αύξησης των αμυντικών δαπανών ή ανακατανομής της χρηματοδότησης από άλλες προτεραιότητες.
Η αποκλιμάκωση των πολεμικών επιχειρήσεων στη Γάζα ή οι διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός θα μπορούσαν να μειώσουν τις εντάσεις στην περιοχή. Οι ναυτιλιακές διαταραχές στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσαν να εξαλειφθούν και οι αλυσίδες εφοδιασμού να επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς με πτώση των ναύλων.
UBS: Η αντιστάθμισητου κινδύνου από τη Μέση Ανατολή
Ενώ η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή συνεχίζεται ακόμη, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων υποδηλώνουν ότι η αγορά αποδίδει χαμηλή πιθανότητα σε μια κλιμάκωση της σύγκρουσης. Για παράδειγμα, το ασφάλιστρο γεωπολιτικού κινδύνου που ενσωματώνεται στις τρέχουσες τιμές του αργού πετρελαίου είναι αμελητέο, σύμφωνα με διάφορες μετρήσεις. Η αντιστάθμιση έναντι των επιπτώσεων των γεωπολιτικών γεγονότων μπορεί να αποτελέσει πρόκληση λόγω της απρόβλεπτης φύσης τους.
Παρ’ όλα αυτά, οι επενδυτές που ανησυχούν για την περίπτωση του καθοδικού κινδύνου μας μπορούν να εξετάσουν τις ακόλουθες επιλογές:
- Διαφοροποίηση: Η διατήρηση ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου που περιλαμβάνει ένα μείγμα κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχές, ομόλογα, ακίνητα και εναλλακτικές επενδύσεις, καθώς και η περιφερειακή διαφοροποίηση είναι ένας σημαντικός τρόπος προστασίας από τις αναταράξεις της αγοράς, κατά την άποψή μας, τονίζει η UBS.
- Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αργού πετρελαίου Brent: Η ενέργεια θα είναι ο βασικός δίαυλος μεταφοράς που επηρεάζει τις παγκόσμιες αγορές. Περίπου το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και περίπου το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών πετρελαίου διέρχονται καθημερινά από τα Στενά του Ορμούζ, καθιστώντας το βασική αρτηρία για τη λειτουργία των πετρελαϊκών αγορών και της παγκόσμιας οικονομίας. Οι απειλές στις περιφερειακές υποδομές πετρελαίου μπορούν να περιορίσουν περαιτέρω τις αγορές, με τις επιθέσεις του 2019 στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας πετρελαίου στο Abqaiq της Σαουδικής Αραβίας να υπογραμμίζουν αυτή την ευπάθεια. Οι αναλυτές της τράπεζας πιστεύουν ότι το Brent υποστηρίζεται ήδη καλά από τη δυναμική της προσφοράς και της ζήτησης τώρα, και οι αγορές τιμολογούν επί του παρόντος ένα αμελητέο ασφάλιστρο κινδύνου για μια πιθανή κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή.
Αυτό καθιστά το πετρέλαιο μια προνομιακή επιλογή για αντιστάθμιση κινδύνου, κατά την άποψη των οικονομολόγων της UBS, με πιθανές αιχμές πάνω και από τα 120 δολάρια/βαρέλι σε περίπτωση ισχυρής κλιμάκωσης που θα οδηγήσει σε μεγάλες διαταραχές της προσφοράς και θα αφαιρέσει μεγάλο μέρος της διαθέσιμης εφεδρικής δυναμικότητας αργού πετρελαίου. Τούτου λεχθέντος, οι χώρες του ΟΟΣΑ πιθανότατα θα αποδεσμεύσουν πετρέλαιο από τα στρατηγικά τους αποθέματα για να μειώσουν τις διαταραχές.
Οι μακροχρόνιες θέσεις προθεσμιακών συμβολαίων επί του αργού πετρελαίου Brent -ή δομές δικαιωμάτων προαίρεσης που κερδίζουν όταν οι τιμές του πετρελαίου ανεβαίνουν- είναι ιδανικές για την αντιστάθμιση ενός τέτοιου σεναρίου. Οι συγκρούσεις που επηρεάζουν τις χώρες γύρω από τον Περσικό Κόλπο έχουν αυξήσει κατά μέσο όρο την τιμή του αργού πετρελαίου Brent κατά 15% μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Ανάλογα με τη σοβαρότητα μιας κλιμάκωσης, υπάρχει δυνατότητα για πολύ μεγαλύτερη εκτίναξη της τιμής. - Χρυσός και πολύτιμα μέταλλα: Ο χρυσός σημείωσε ράλι άνω του 10% αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου Χαμάς-Ισραήλ. Έτσι, οι αναλυτές της UBS θεωρούν ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση της σύγκρουσης θα μπορούσε να δώσει εκ νέου ώθηση στις τιμές. Εν τω μεταξύ, καθώς η Fed θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια το 2024, αναμένουμε ότι το κόστος διακράτησης του χρυσού θα μειωθεί και οι εισροές στα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια χρυσού θα αυξηθούν.
- Κρατικά αμερικανικά ομόλογα: Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και τα ομόλογ μεγάλης διάρκειας θεωρούνται επίσης ασφαλή καταφύγια, καθώς συνήθως αποδίδουν καλά σε περιόδους πίεσης της αγοράς. Επιπλέον, η UBS αναμένει ότι οι αποδόσεις θα μειωθούν κατά τη διάρκεια του έτους, γι’ αυτό και αξιολογει τα ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης ως τα πλέον προτιμώμενα στην κατανομή περιουσιακών στοιχείων. Η ζήτηση για αυτά τα ασφαλή περιουσιακά στοιχεία θα αυξηθεί πιθανότατα σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή.
- Αντιστάθμιση συναλλαγματικών κινδύνων: Τα νομίσματα συνήθως αντιδρούν πολύ γρήγορα στις γεωπολιτικές συγκρούσεις. Για την αντιστάθμιση της περίπτωσης καθοδικού κινδύνου, η μείωση της έκθεσης στο ισραηλινό σέκελ και η αύξηση της έκθεσης σε ιστορικά ασφαλή καταφύγια όπως το δολάριο ΗΠΑ (USD), το ελβετικό φράγκο (CHF) και το ιαπωνικό γεν (JPY) είναι μια επιλογή. Ωστόσο, στο βασικό μας σενάριο, αναμένουμε ότι το ισραηλινό σέκελ θα ανατιμηθεί έναντι του δολαρίου ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του έτους.