Τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία των χρηματιστηριακών αγορών, ακόμη και τη δημιουργία «φούσκας», κρούει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ESMA) στην καθιερωμένη ετήσια πρόβλεψή της για την πορεία της οικονομίας και των αγορών σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Εκφράζει, δε, την ανησυχία της για την πιστωτική επέκταση των εισηγμένων εξαιτίας των υψηλών επιτοκίων, για τα οποία δεν υπάρχει ακόμα φως ως προς τον χρόνο μείωσής τους, αλλά και ταυτόχρονα λόγω των αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων.
Το μακροοικονομικό περιβάλλον επιδεινώθηκε το β’ εξάμηνο του 2023, εν μέσω στενής χρηματοδότησης από τις τράπεζες και μείωσης των επιπέδων πληθωρισμού, αναφέρει. Ο πληθωρισμός συνέχισε την πτωτική του τροχιά από την κορύφωσή του τον Οκτώβριο του 2022, με πτώση στο 3,1 % τον Νοέμβριο του 2023 για την ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει τώρα ένα ποσοστό πληθωρισμού 6,5 % για το 2023 στην ΕΕ και 3,5 % για το 2024. Ο στόχος για πληθωρισμό κάτω του 2% δεν αναμένεται πριν από το 2025, ενώ οι τιμές της ενέργειας παραμένουν απρόβλεπτες εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων.
Η Fed διατήρησε το επιτόκιο αναφοράς των ΗΠΑ στο εύρος στόχου μεταξύ 5,25 % και 5,50 %, τα υψηλότερα επίπεδα από το 2001 και έπειτα από 11 διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προέβη σε δέκα διαδοχικές αυξήσεις, με το επιτόκιο της κύριας αναχρηματοδότησης στο 4,5%. Είναι ενδιαφέρον ότι η ESMA ανησυχεί και για κάτι ακόμα: το αν φέτος θα είναι διατηρήσιμη η κερδοφορία των τραπεζών, η οποία βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των επιτοκίων.
«Αν οι τράπεζες έχουν επωφεληθεί από υψηλότερα επιτόκια μέσω αυξημένων καθαρών εσόδων από τόκους, καθώς και τις υψηλότερες αποτιμήσεις της αγοράς, υπάρχουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα της κερδοφορίας τους, μέσω χαμηλότερου όγκου δανείων, και ανησυχίες για το ενεργητικό τους (των τραπεζών) λόγω της αύξησης στα επιτόκια, περιορίζοντας τη ζήτηση για δάνεια», σημειώνει η ESMA. Επίσης, ανησυχεί και για την κερδοφορία των επιχειρήσεων, καθώς αναγκάζονται να πληρώνουν μεγαλύτερα ποσά για την εξυπηρέτηση των δανείων τους.
Η ESMA σημειώνει ακόμη ότι τα spreads των ομολόγων μειώθηκαν, ακόμη και για εταιρείες που έχουν υψηλό δανεισμό, που δείχνει μία υποεκτίμηση των κινδύνων.
Η τρέχουσα αβεβαιότητα, λέει η ESMA, επιδεινώνεται από το υψηλό επίπεδο γεωπολιτικού κινδύνου. Μετά την αρχική αντίδραση των αγορών από τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή τον Οκτώβριο, στη χρηματοπιστωτική αγορά ο αντίκτυπος έχει παραμείνει περιορισμένος μέχρι στιγμής. Οι αγορές παρέμειναν ήρεμες λόγω του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, ωστόσο οι χρηματοπιστωτικές αγορές παραμένουν νευρικές συνολικά και ενδέχεται να εξαπλωθούν δυσμενείς αλλαγές ή εξωτερικά γεγονότα γρήγορα, που να οδηγήσουν σε αναστροφή της τάσης στις αγορές.
