THEPOWERGAME
Για μία μεγάλη αλλαγή στον κόσμο των επιτοκίων προειδοποιούν οι αναλυτές και συμβουλεύουν τους επενδυτές να στρέψουν την προσοχή τους σε αυτήν. Μία αλλαγή που θα συντηρήσει τα επιτόκια για πολύ καιρό σε υψηλά επίπεδα και θα αλλάξει τις ισορροπίες σε πολλές αγορές και στον κόσμο του χρήματος.
Το «r-star ή r*» είναι το «ουδέτερο επιτόκιο» που ψάχνουν οι κεντρικές τράπεζες. Ένα επιτόκιο που κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει εκ των προτέρων. Ένα επιτόκιο που δεν το βλέπει το μάτι των ειδικών, αλλά «το βρίσκουμε μόνο από τις επιπτώσεις του», όπως χαρακτηριστικά είπε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, την περασμένη εβδομάδα. Ο επικεφαλής της Fed Νέας Υόρκης, John Williams, περιγράφει το ουδέτερο επιτόκιο ως το πραγματικό βραχυπρόθεσμο επιτόκιο που πρέπει να εφαρμόζεται όταν μια οικονομία λειτουργεί σε πλήρη ισχύ και ο πληθωρισμός είναι σταθερός.
Η μεγάλη αλλαγή που συντελείται είναι ότι το ουδέτερο επιτόκιο σήμερα έχει αυξηθεί και έτσι δικαιολογείται η ανθεκτικότητα που εμφανίζει η αγορά εργασίας και γενικότερα η οικονομία, παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια έχουν φτάσει στο 5,25%-5,50% στην Αμερική και στο 4% στην Ευρώπη.
Στην εποχή μετά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση θα είναι κρίσιμο το σημείο στο οποίο θα διαμορφωθεί το «ουδέτερο επιτόκιο». Στη θεωρία, το ουδέτερο επιτόκιο είναι το επιτόκιο με το οποίο η νομισματική πολιτική δεν είναι ούτε ενισχυτική, ούτε και περιοριστική για την οικονομία. Είναι το επιτόκιο που πετυχαίνει να διατηρούνται σε σταθερά επίπεδα πληθωρισμός και ανεργία. Αν λ.χ. τα επιτόκια της ΕΚΤ δεν μειώνουν τη ζήτηση ή τον πληθωρισμό, τότε πρέπει να αυξηθούν και η νομισματική πολιτική θεωρείται ότι δεν είναι αρκετά περιοριστική.
Όταν ο πληθωρισμός σταθεροποιηθεί σε ΗΠΑ και Ευρώπη, Fed και EKT θα πρέπει να αποφασίσουν αν χρειάζεται να μειώσουν τα επιτόκια ή να τα διατηρήσουν αμετάβλητα, με στόχο να παραμείνει σταθερός ο πληθωρισμός, αλλά να υπάρχει και ανάπτυξη. Αν δουν ότι η ανάπτυξη έχει βαλτώσει, θα μειώσουν τα επιτόκια για να τονώσουν τη ρευστότητα, όμως υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να κινηθεί ανοδικά ο πληθωρισμός. Αυτήν τη δύσκολη εξίσωση θα προσπαθούν να λύνουν κάθε μήνα οι κεντρικές τράπεζες, μέχρι να βρουν πού ακριβώς βρίσκεται το ουδέτερο επιτόκιο.
Πριν από την παγκόσμια κρίση του 2008 και την ύφεση που ακολούθησε το 2009, οι οικονομολόγοι πίστευαν ότι το ουδέτερο επιτόκιο ήταν κάπου στο 4% με 4,5%. Αφαιρώντας τον πληθωρισμό, το πραγματικό ουδέτερο επιτόκιο ήταν στο 2%-2,5%. Στη δεκαετία του 2010, που τα επιτόκια μηδενίστηκαν και έγιναν αρνητικά, η ανάπτυξη επιβράδυνε και ο πληθωρισμός ήταν κάτω από το 2%, έγιναν νέες εκτιμήσεις για το ουδέτερο επιτόκιο έως το 2,5% και αφαιρώντας τον πληθωρισμό στο 0,5%.
Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, το ουδέτερο επιτόκιο στις ΗΠΑ ενδέχεται να έχει αυξηθεί στο 4% και περίπου στο 2,5% στην Ευρώπη. Γι’ αυτόν τον λόγο οι προβλέψεις των αναλυτών αναφέρουν ότι τα επιτόκια θα μειωθούν σε αυτά τα επίπεδα έως το τέλος του 2025. Συνεπώς, τα επιτόκια θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για χρόνια, όσο το ουδέτερο επιτόκιο θα μένει ψηλά.
Ο όρος «ουδέτερο επιτόκιο» χρονολογείται από το 1898 και αποδίδεται στον Σουηδό οικονομολόγο Knut Wicksell, ο οποίος έγραψε ότι «υπάρχει ένα συγκεκριμένο επιτόκιο δανείων, που είναι ουδέτερο σε σχέση με τις τιμές των εμπορευμάτων και τείνει να μην τις αυξάνει, ούτε να τις μειώνει».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
