THEPOWERGAME
Με «εσκεμμένη υποτίμηση» της τουρκικής λίρας παρομοιάζονται τα διαδοχικά αρνητικά ρεκόρ, που σημείωσε αυτήν την εβδομάδα, φθάνοντας την Παρασκευή έως και το 23,5 έναντι του δολαρίου. Φαίνεται πως παγώνουν οι παρεμβάσεις εκ μέρους των κρατικών τραπεζών για τη στήριξή του νομίσματος της χώρας, με την οικονομία να στρέφεται σε πιο συμβατικές πολιτικές που είναι φιλικές ως προς τις αγορές. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την επανεκλογή του στα τέλη Μάιου, διορίζοντας νέους αξιωματούχους για τη χάραξη δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής με πολυετή σταδιοδρομία στο εξωτερικό και αναγνώριση από τις διεθνείς αγορές.
Αναλυτές και επενδυτές παρακολουθούν τις εξελίξεις με συγκρατημένη αισιοδοξία και δυσπιστούν για το εάν ο διορισμός του 56χρόνου Μεχμέτ Σίμσεκ, o οποίος υπήρξε στέλεχος της Merrill Lynch και της UBS στη Νέα Υόρκη, σηματοδοτεί μόνιμη και σταθερή στροφή της Τουρκίας σε πιο ορθόδοξες πολιτικές ως προς τη διαχείριση της οικονομίας. Εξάλλου, ο Σίμσεκ υπηρέτησε στο Υπουργείο Οικονομικών και υπήρξε αντιπρόεδρος σε προηγούμενες κυβερνήσεις του Ερντογάν. Ωστόσο, αν και είχε την αποδοχή των διεθνών επενδυτών της Τουρκίας, οι θέσεις του δεν συμβάδιζαν τότε με τη ρητορική του Ερντογάν, ο οποίος θεωρούσε πως ο υψηλός πληθωρισμός καταπολεμάται με τη μείωση του κόστους δανεισμού και όχι με την αύξηση του.
Το νέο ιστορικό χαμηλό του νομίσματος της χώρας, κατρακυλώντας χαμηλότερα στις 23,5 λίρες έναντι του δολαρίου και στις 25,26 τουρκικές λίρες έναντι του ευρώ, σημειώθηκε την Παρασκευή στον απόηχο του διορισμού της Χαφιζέ Γκέι Έρκαν ως επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της χώρας. Αντικαθιστώντας τον Σαχάπ Καβτσίογλου, η Έρκαν αναμένεται να επαναφέρει στη σωστή κατεύθυνση την ανορθόδοξη νομισματική πολιτική της χώρας. O όρος «εσκεμμένη υποτίμηση» της τουρκικής λίρας αναφέρθηκε από στέλεχος της κεντρικής τράπεζας που μίλησε ανώνυμα στους Financial Times.
Εδώ και μέρες οι αγορές διαισθάνονται μια αύξηση των επιτοκίων στη συνεδρίαση της 22ης Ιουνίου, μετά τις μειώσεις από το 19% στο 8,5% που πραγματοποιήθηκαν από το 2021. Εκτός των άλλων, η Έρκαν θα είναι η πρώτη γυναίκα στο τιμόνι της κεντρικής τράπεζας. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα είναι, επίσης, ο Τζεβντέτ Γιλμάζ, ο οποίος τάσσεται υπέρ της εξωστρέφειας της τουρκικής οικονομίας.
Η Έρκαν στο τιμόνι της κεντρικής τράπεζας και η δωρεάν παροχή φυσικού αερίου από τη Μαύρη Θάλασσα
Η Έρκαν κατέχει διδακτορικό στην χρηματοοικονομική τεχνική και τα εφαρμοσμένα μαθηματικά από το πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Εργάστηκε επί μια οκταετία στην περιφερειακή τράπεζα των ΗΠΑ, First Republic, πριν αποχωρήσει περίπου προ ενός έτους. Μεταπήδησε στην Greystone, μια στεγαστική τράπεζα με έδρα τη Νέα Υόρκη αλλά δεν παρέμεινε εκεί για πολύ, ενώ φημίζεται για την εξειδίκευσή της ως προς τη διαχείριση κινδύνου.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το νόμισμα της χώρας είχε διολισθήσει στις 23 τουρκικές λίρες σε σχέση με το δολάριο, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από το 2021. Πηγές θέλουν τις κρατικές τράπεζες να αποστασιοποιούνται από τις παρεμβάσεις στις αγορές συναλλάγματος, πουλώντας δολάρια. Μολονότι ο πληθωρισμός στην Τουρκία έχει υποχωρήσει από το 85,51% πέρυσι τον Οκτώβριο, εξακολουθούσε τον Μάιο να είναι υψηλός στο 39,59%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ανεξάρτητοι οικονομολόγοι, στο μεταξύ, εκτιμούν πως οι ανατιμήσεις είναι αρκετά υψηλότερες, ενώ ο στόχος της κεντρικής τράπεζας κινείται στο 22,3%.
Σε κάθε περίπτωση, η υποχώρηση του πληθωρισμού κάτω από το 40% τον Μάιο αποδίδεται στη δωρεάν παροχή φυσικού αερίου από την κυβέρνηση αφού τον Απρίλιο ξεκίνησαν οι πρώτες παραδόσεις από το μεγάλο κοίτασμα στη Μαύρη Θάλασσα. H στατιστική υπηρεσία της χώρας είχε δηλώσει πως θα μηδένιζε τις τιμές του φυσικού αερίου μέσα στον Μάιο ύστερα από προεκλογική δέσμευση του Ερντογάν πως θα το παρείχε δωρεάν στα νοικοκυριά.