THEPOWERGAME
Οι έντονες αντιδράσεις των κρατικών ομολόγων στην πορεία του πληθωρισμού και κατ΄ επέκταση στις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών ή και των κυβερνώντων μπορεί να αιφνιδιάζουν τους επενδυτές αλλά απεικονίζουν τις ριζικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο οικονομικό περιβάλλον. Ανατιμήσεις που προϋπήρχαν επί πανδημίας εκτροχιάστηκαν πλήρως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία για να οδηγήσουν τον πληθωρισμό στο υψηλό δεκαετιών. «Τα κρατικά ομόλογα, παγκοσμίως, βρίσκονται σε πτωτική αγορά για πρώτη φορά μετά από μια 25ετία τουλάχιστον», σημειώνεται σε έκθεση του ελβετικού τραπεζικού ομίλου UBS. Πράγματι, οι φετινές αποδόσεις του δείκτη Bloomberg Global Aggregate, ο οποίος ενσωματώνει ομόλογα υψηλής βαθμολογίας, κυμαίνονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1990.
Η άνοδος των αποδόσεων στις αγορές χρέους είναι, πράγματι, σημαδιακή μέσα σε διάστημα μηνών. Την Πέμπτη, η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου έφθασε το 4,06% από το 3,4% στα μέσα Σεπτεμβρίου, αντανακλώντας το υψηλό 14ετίας, αφού ανακοινώθηκε πως ο δείκτης τιμών καταναλωτή (CPI Index) κινήθηκε τον Σεπτέμβριο στο 8,2%, δηλαδή υψηλότερα απ΄ ότι προβλέπονταν αν και χαμηλότερα από το 8,3% του Αυγούστου. Είχε προηγηθεί η δημοσίευση των πρακτικών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) που έδειξαν πως τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου προτίθενται κάνουν περισσότερα και όχι λιγότερα για να δαμάσουν τον πληθωρισμό. Ορισμένοι αξιωματούχοι της Fed ισχυρίστηκαν πως θα πρέπει να τηρηθεί αυστηρή στάση «για όσο είναι απαραίτητο» παρά την αύξηση των επιτοκίων στο φάσμα του 3% με 3,25% από σχεδόν μηδενικά επίπεδα στις αρχές του έτους.
Η ειδική περίπτωση της Βρετανίας
Την περασμένη Τρίτη, η απόδοση του 30ετούς βρετανικού ομολόγου ξεπέρασε το 4,8% από το 3,47% στα μέσα Σεπτεμβρίου λόγω φόβων πως η Τράπεζα της Αγγλίας δεν θα παράτεινε το έκτακτο πρόγραμμα των 65 δισ στερλινών που ενεργοποίησε προσωρινά για να καθησυχάσει τις αγορές μετά την αναγγελία του σπάταλου «μίνι-προϋπολογισμού» της κυβέρνησης. Ύστερα υποχώρησε στο 4,6% καθώς πληροφορίες των Financial Times θέλουν την Τράπεζα της Αγγλίας να διατηρεί τον προστατευτικό μανδύα της για κάποιο καιρό ακόμα ώστε να μην επαναληφθούν οι μαζικές ρευστοποιήσεις θέσεων στις οποίες κατέφυγαν τα συνταξιοδοτικά ταμεία.
Την Παρασκευή δε η πρωθυπουργός Λιζ Τρας ανέθεσε το υπουργείο Οικονομικών στον Τζέρεμι Χαντ, απομακρύνοντας από το πόστο τον Κουάσι Κουάρτενγκ μαζί με τα βασικά σημεία του μίνι-προϋπολογισμού. Οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων υποχώρησαν την ίδια ημέρα στο 4,24% αλλά η Citigroup διαβλέπει πως η αστάθεια στις αγορές θα επιμείνει.
Από τον περσινό Δεκέμβριο, η Τράπεζα της Αγγλίας έχει αναπροσαρμόσει επτά φορές προς τα πάνω το κόστος δανεισμού στο 2,25%, για να θέσει υπό έλεγχο τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές από το Brexit, την πανδημία και την υφιστάμενη ενεργειακή κρίση. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δέχεται πιέσεις για να είναι ακόμη πιο τολμηρή με τη διαχείριση των επιτοκίων της και να προχωρήσει σε νέα αύξηση έως και 75 μονάδες βάσης όπως και στην προηγούμενη συνεδρίαση.
Όταν αυξάνονται τα επιτόκια, οι τιμές των ομολόγων που έχουν εκδοθεί παλαιότερα και ήδη βρίσκονται στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια κινούνται πτωτικά, οδηγώντας σε άνοδο τις αποδόσεις τους. Τα κουπόνια που προσφέρουν ξαφνικά γίνονται λιγότερα ελκυστικά σε σχέση με τα νεότερα ομόλογα που ενσωματώνουν υψηλότερες αποδόσεις. Aν και μερίδα αναλυτών υποστηρίζει πως οι αγορές των ομολόγων έχουν απορροφήσει ένα μεγάλο μέρος των αυξήσεων στα επιτόκια και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, ίσως να παραβλέπουν την αβεβαιότητα που επικρατεί σε πολιτικό, μακροοικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο σε ένα πληθωριστικό περιβάλλον.
Εκτεθειμένα τα ομόλογα της Ιταλίας
Παραδείγματος χάριν, οι αποδόσεις των 10ετών ιταλικών ομολόγων αναρριχήθηκαν την περασμένη Τετάρτη κατά εννέα μονάδες βάσης στο 4,7% από το 0,8% έναν χρόνο πριν επειδή Γερμανός αξιωματούχος διέψευσε πληροφορίες του Bloomberg που θέλουν το Βερολίνο να συναινεί στην έκδοση κοινών ομολόγων στην Ε.Ε για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Μια τέτοια προοπτική θα επιδρούσε θετικά σε οικονομίες με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως η ιταλική, καθώς δεν έχουν τη δημοσιονομική εμβέλεια για να στηρίξουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά στο μέγιστο δυνατό. Αλλά το επενδυτικό ενδιαφέρον ήταν άτονο ακόμη και στις δημοπρασίες μακροχρόνιων ομολόγων της Γερμανίας και της Ε.Ε αυτήν την εβδομάδα. Η Γερμανία άντλησε 3 δις ευρώ από την έκδοση 30ετών γερμανικών ομολόγων αντί των 6 δισ ευρώ που αναμένονταν από τις Commerzbank και Unicredit καθώς οι αγορές τελούσαν κάτω από τον πανικό της Βρετανίας.
Μερίδα οικονομολόγων θεωρούν πως για να δαμαστεί ο υψηλός πληθωρισμός στη Δύση, μια επίπτωση της ενεργειακής κρίσης που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη λόγω του ουκρανικού πολέμου, θα πρέπει οι οικονομίες να οδηγηθούν σε ήπια ύφεση. Σε ένα τέτοιο σκηνικό, οι αγορές ομολόγων θα αναπροσαρμόζονται σε ένα πληθωριστικό περιβάλλον ύστερα από μια μακρά περίοδο που χαμηλό κόστος δανεισμού.