Οι τόκοι ομολόγων ύψους 117 εκατ. δολαρίων που μάλλον δεν θα πληρώσει σήμερα το ρωσικό Δημόσιο σηματοδοτούν την πρώτη στάση πληρωμών της Ρωσίας από την εποχή των Μπολσεβίκων, όσον αφορά σε υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα. Οι αυστηρές κυρώσεις που επέβαλε η Δύση στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία είχαν ως αποτέλεσμα να παγώσει σημαντικό μέρος των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Μόσχας. Σε αυτά, περιλαμβάνεται και το χρέος που καλείται να πληρώσει σήμερα ή το πολύ μέσα στις επόμενες 30 ημέρες το ρωσικό Δημόσιο.
Η στάση πληρωμών από τη Ρωσία στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή δεν είναι τόσο βαρυσήμαντο γεγονός για να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε μετοχές και ομόλογα. Ήδη, στην αγορά ομολόγων οι ρωσικοί τίτλοι διαπραγματεύονται στα 20 σεντ το δολάριο, τιμή ξεκάθαρα προβληματικών assets, αντανακλώντας τις διαδοχικές υποβαθμίσεις του ρωσικού αξιόχρεου από τους οίκους S&P, Moody’ s καιFitch.
Ο μεγάλος κίνδυνος για τις διεθνείς αγορές είναι να ξεκινήσει ένα ντόμινο από ρωσικές επιχειρήσεις που δεν θα πληρώνουν τα δικά τους ομόλογα, τα οποία βρίσκονται σε χέρια ξένων και είναι τέσσερις φορές περισσότερα από το κρατικό χρέος σε ξένο νόμισμα.
Βάσει των σημερινών προβλέψεων, η ρωσική οικονομία θα πέσει σε πολύ βαθιά ύφεση, φτάνοντας ίσως το 15% φέτος. Οι επιχειρήσεις που θα προσπαθούν να επιβιώσουν σε μία απομονωμένη οικονομία, με ένα νόμισμα που έχει ήδη καταρρεύσει και θα βρίσκουν κλειστές τις πόρτες του εμπορίου στο εξωτερικό, θα αδυνατούν να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους, προκαλώντας σεισμικές δονήσεις στη διεθνή σκηνή.
Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, οι ρωσικές μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις είχαν στο τέλος του γ’ τριμήνου συνολικό χρέος ύψους 1,4 τρισ. δολαρίων ή 81% του ΑΕΠ. Το 73% του χρέους είναι σε ρούβλια και το 81% το οφείλουν στο εσωτερικό της χώρας. Σε εταιρικά ομόλογα εκτιμάται ότι βρίσκονται περίπου 118 δισ. δολάρια χρέους και τα υπόλοιπα 1,2 τρισ. δολάρια είναι δάνεια από τράπεζες.
Μέχρι τον ερχόμενο Αύγουστο, οι ρωσικές επιχειρήσεις θα πρέπει να αποπληρώσουν χρέος προς το εξωτερικό ύψους 23 δισ. δολαρίων. Πολλές δεν θα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν ήδη ετοιμάσει προβλέψεις για την πιστωτική ζημιά που θα υποστούν. Ένα παράδειγμα είναι η αυστριακή Raiffeisen είχε στο τέλος του 2021 έκθεση 22,85 δισ. ευρώ στη Ρωσία και πάνω από τα μισά είναι επιχειρηματικά δάνεια.
Παρ’ όλα αυτά, οι αγορές κοιτάζουν πλέον πέρα από τη χρεοκοπία της Ρωσίας. Η οικονομική και όχι μόνο απομόνωση της Μόσχας θα συνεχιστεί για καιρό, όποια και αν είναι η έκβαση των διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία. Οι αγορές δεν φοβούνται μία τέτοια εξέλιξη και θα καλωσορίσουν την εξεύρεση διπλωματικής λύσης που έχει ως αποτέλεσμα να υποχωρήσουν οι τιμές σε ενέργεια και εμπορεύματα, μετριάζοντας έτσι την απειλή του πληθωρισμού.
Η χθεσινή αντίδραση των αγορών στην είδηση ότι ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι παραδέχθηκε ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να μπει στο ΝΑΤΟ, υποδεικνύοντας ότι υπάρχουν περιθώρια προόδου στις διαπραγματεύσεις με τη ρωσική πλευρά για κατάπαυση του πυρός, είναι ενδεικτική του τι μπορεί να ακολουθήσει. Οι αγορές ζουν με την ελπίδα μίας λύσης που θα οδηγήσει στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και γι’ αυτό οι δείκτες της Wall Street, S&P 500, Dow Jones και Nasdaq, σημείωσαν κέρδη άνω του 1,5%.
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα χρηματιστήρια αντιδρούν έντονα ανοδικά και μετά σημειώνουν αρνητικό σερί αρκετών ημερών, όμως αυτή είναι η επίδραση του πολέμου, η έντονη μεταβλητότητα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η τιμή του αμερικανικού αργού πετρελαίου τύπου WTI υποχώρησε κάτω από τα 100 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά μέσα στον Μάρτιο, ενώ μέσα σε τρεις ημέρες η τιμή του χρυσού έχει σημειώσει πτώση από τα 2.000 δολάρια στα 1.930 δολάρια.
