THEPOWERGAME
Σε μια περίοδο που το κόστος ενέργειας σκαρφαλώνει σε επίπεδα ρεκόρ, η άνοδος της τιμής του ουρανίου στο υψηλό εξαετίας φέρνει στο προσκήνιο το ακανθώδες θέμα της πυρηνικής ενέργειας και τον ρόλο που ενδεχομένως να μπορεί να διαδραματίσει στη μείωση των εκπομπών ρύπων.
Στα πυρηνικά εργοστάσια αναλογεί το ήμισυ της παραγωγής ενέργειας από πηγές με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απασχολώντας ένα εκατομμύριο άτομα. Πέρσι ο τζίρος της συγκεκριμένης βιομηχανίας διαμορφώθηκε στα 102 δισ. ευρώ από 109 πυρηνικούς αντιδραστήρες να λειτουργούν σε 15 χώρες-μέλη. Τέσσερις ακόμη αντιδραστήρες βρίσκονται υπό κατασκευή και έχει δρομολογηθεί η ανέγερση ακόμη οκτώ.
Το ράλι στην τιμή του ουράνιου αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στο επενδυτικό κεφάλαιο Physical Uranium Trust της εταιρείας Sprott. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Sprott, το Physical Uranium Trust έχει συγκεντρώσει πάνω από 24 εκατομμύρια λίβρες ουρανίου. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως η Γαλλία χρειάζεται 19 εκατ. λίβρες ουράνιου σε διάστημα εννέα μηνών για να τροφοδοτήσει τα πυρηνικά της εργοστάσια, τα οποία εξασφαλίζουν το 70% της ηλεκτροδότησης σε ολόκληρη τη χώρα. Στην προθεσμιακή αγορά Nymex, τα συμβόλαια αναρριχήθηκαν 15% την περασμένη εβδομάδα, αντανακλώντας τη μεγαλύτερη άνοδο της τελευταίας δεκαετίας, δηλαδή από το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011. Κατά τη διάρκεια του 2020, ο συνολικός όγκος στην αγορά spot ανέρχονταν στις 92,2 εκατ. λίβρες, όπου μια λίβρα ισοδυναμεί με 454 γραμμάρια.
Όμως, η πυρηνική ενέργεια δεν κερδίσει την ίδια προσοχή με την ηλιακή και την αιολική ενέργεια στις διαβουλεύσεις κρατών και φορέων για την πράσινη μετάβαση παρά το στενό χρονοδιάγραμμα που δίνουν οι κυβερνήσεις για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Οι χώρες-μέλη της Ε.Ε έχουν δεσμευτεί με τη μείωση των εκπομπών ρύπων κατά τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030 συγκριτικά με τα επίπεδα του 1999, αλλά παράγοντες της βαριάς βιομηχανίας τονίζουν πως χρειάζονται μεγαλύτερα περιθώρια και ελαστικότερα κριτήρια για να περιορίσουν την εξάρτησή τους στα ορυκτά καύσιμα.
Πιέσεις για τη μείωση των εκπομπών ρύπων από τον ΟΗΕ
Την ίδια ώρα, η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) στην έκτη αξιολόγησή της υπογραμμίζει πως χωρίς «άμεσες, γρήγορες και μεγάλης κλίμακας μειώσεις» στις εκπομπές ρύπων, θα είναι ανέφικτη η συγκράτηση της υπερθέρμανσης στους 1,5 ή ακόμη και 2 βαθμούς Κελσίου. Περίπου τα δυο τρίτα της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Για να επιτευχθεί λίγο έως πολύ ο τελικός στόχος της Ε.Ε για τον εκμηδενισμό των εκπομπών ρύπων μέχρι το 2050, το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται πηγές με σχεδόν ανύπαρκτο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Καθώς, όμως, ο σύγχρονος κόσμος είναι αντιμέτωπος με καταστροφικά φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής από τεράστιες πλημμύρες στη Γερμανία έως τα πύρινα μέτωπα της Ελλάδας ή της Ιταλίας, επικρατεί μια αμηχανία στο ζήτημα της πυρηνικής ενέργειας. Ένας λόγος είναι πως υπάρχει μεγάλη επιφυλακτικότητα ως προς την εκτεταμένη χρήση της λόγω των τραγικών συμβάντων που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ τον Απρίλιο του 1986 είχε καταστροφικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Μετά συνέβησαν τα πυρηνικά ατυχήματα στη Φουκουσίμα το 2011 ως αποτέλεσμα του μεγάλου σεισμού στο Σεντάι και του συνακόλουθου τσουνάμι. Ακόμη και η Γαλλία έχει δρομολογήσει τη μείωση της εξάρτησής της από την πυρηνική ενέργεια στο 50% μέχρι το 2035.
Η Γερμανία αρνητική στην πυρηνική ενέργεια
Συν τοις άλλοις, η Γερμανία είναι εξαιρετικά διστακτική ως προς την ανάδειξη της πυρηνικής ενέργειας ως αποτελεσματική λύση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, θέτοντας μεγάλα ερωτήματα για την ασφάλεια και τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων. Το Βερολίνο ρίχνει όλο το βάρος στο φυσικό αέριο. Σε κοινή επιστολή με την Αυστρία, τη Δανία, το Λουξεμβούργο και την Ισπανία, η κυβέρνηση Μέρκελ αναφέρθηκε σε «παραλείψεις» που έγιναν από το κέντρο ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ειδικά σε μελέτη του όπου συμπεραίνει πως η πυρηνική ενέργεια είναι ασφαλής. Συστήνοντας τον αποκλεισμό της από το κανονιστικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση πράσινης ενέργειας, η προαναφερόμενη ομάδα των κυβερνώντων τονίζει πως «η πυρηνική ενέργεια βλάπτει την υγεία και το περιβάλλον πολύ περισσότερο από άλλες πηγές όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια.
Παράγοντες του κλάδου, ωστόσο, τονίζουν πως η πυρηνική ενέργεια προσφέρει ίσως μια από τις πιο πρακτικές λύσεις για το μεγαλόπνοο εγχείρημα της πράσινης μετάβασης. Σε podcast της Sprott, ο τεχνικός σύμβουλος της εταιρείας, Περ Τζάντερ, τονίζει πως η πυρηνική ενέργεια είναι στιγματισμένη από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Προσθέτει δε πως η χρήση της για την ηλεκτροδότηση των αστικών κέντρων είναι ένα διαφορετικό κεφάλαιο. Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Πως η κλιματική αλλαγή θέτει άκρως δύσκολα διλήμματα για την καταπολέμηση της.