Γερμανικές εκλογές: Ο δύσκολος δρόμος για δημοσιονομική χαλάρωση

ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΜΕΡΤΣ — Ο Φρίντριχ Μερτς © EPA/FILIP SINGER

Οι γερμανικές εκλογές ανέδειξαν νικητή τη Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU), αλλά η διακυβέρνηση κάθε άλλο παρά απλή προδιαγράφεται. Με βάση τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, το πιθανότερο σενάριο είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού με το SPD, υπό την ηγεσία του Φρίντριχ Μερτς. Ωστόσο, η έλλειψη της απαιτούμενης πλειοψηφίας για αλλαγή του «φρένου χρέους» αφήνει ανοιχτά ερωτήματα για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας. Όπως εξηγεί σχετική ανάλυση της UBS, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ των πιέσεων για αυξημένες δημόσιες δαπάνες και των συνταγματικών περιορισμών στη δημοσιονομική πολιτική. Πώς θα διαμορφωθεί το οικονομικό τοπίο στη Γερμανία και ποιες είναι οι πιθανότητες μιας πιο ευέλικτης προσέγγισης στη δημοσιονομική πολιτική;

Προοπτικές δημοσιονομικής πολιτικής

Η δημοσιονομική πολιτική αποτελεί κεντρικό ζήτημα στη Γερμανία. Προεκλογικά, αναμενόταν ότι η νέα κυβέρνηση θα προχωρούσε σε χαλάρωση του φρένου χρέους, αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες κατά 0,7% του ΑΕΠ, κυρίως για την άμυνα και τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ωστόσο, η μη εξασφάλιση της απαιτούμενης πλειοψηφίας δυσκολεύει την εφαρμογή αυτών των πολιτικών.

Υπάρχουν τρεις πιθανοί τρόποι δημοσιονομικής χαλάρωσης:

Ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής: Η κυβέρνηση μπορεί να παρακάμψει το φρένο χρέους με απόλυτη πλειοψηφία (50%+), αλλά αυτό ενέχει νομικούς κινδύνους, καθώς επιτρέπεται μόνο σε «εξαιρετικές καταστάσεις».

Δημιουργία ειδικού ταμείου μέσω Συντάγματος: Μπορεί να αφορά την άμυνα, αλλά απαιτεί συνταγματική αλλαγή. Η Αριστερά και το BSW θα μπορούσαν να στηρίξουν τη χαλάρωση του φρένου χρέους, αλλά είναι αντίθετοι σε αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες. Το AfD υποστηρίζει την άμυνα αλλά απορρίπτει αλλαγές στο φρένο χρέους.

Τροποποίηση του φρένου χρέους για υψηλότερα ελλείμματα: Αυτό φαντάζει ακόμη πιο δύσκολο, δεδομένων των πολιτικών διαφωνιών.

Οι CDU/CSU και SPD συμφωνούν σε φοροελαφρύνσεις για νοικοκυριά, μείωση ενεργειακών χρεώσεων, ενίσχυση αμυντικών δαπανών και περιορισμό της γραφειοκρατίας. Οι διαφορές τους εντοπίζονται σε πολιτικές για την αγορά εργασίας και το συνταξιοδοτικό.

Τα επόμενα βήματα

Οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης μπορεί να διαρκέσουν έως και δύο μήνες, με τον Μερτς να στοχεύει σε συμφωνία έως το Πάσχα. Μέχρι την εκλογή νέου καγκελάριου, ο Όλαφ Σολτς παραμένει στην εξουσία. Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας προτείνει τον καγκελάριο, ο οποίος πρέπει να εκλεγεί με απόλυτη πλειοψηφία. Αν δεν επιτευχθεί, ακολουθεί ψηφοφορία απλής πλειοψηφίας, με τον Πρόεδρο να αποφασίζει αν θα διορίσει τον εκλεγμένο καγκελάριο ή θα διαλύσει το κοινοβούλιο.

Συνέπειες για τις αγορές

Η παγκόσμια στρατηγική μετοχών παραμένει υπέρβαρη στις ευρωπαϊκές μετοχές, με τους αναλυτές να επισημαίνουν ότι οι επιπτώσεις των εκλογών είναι μικρές (μόλις 0,1% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης). Οι βασικοί λόγοι που στηρίζουν τις ευρωπαϊκές αγορές είναι:

Μεγάλη αποτίμηση discount έναντι των ΗΠΑ
Βελτίωση των προβλέψεων κερδοφορίας στην Ευρώπη
Κλείσιμο της διαφοράς των δεικτών PMI μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ
Η προοπτική αυξημένων αμυντικών δαπανών εκτός του πλαισίου υπερβολικού ελλείμματος της ΕΕ
Ο φόβος των επενδυτών για τις ΗΠΑ λόγω πιθανής επιβράδυνσης του ΑΕΠ και πτώσης των τεχνολογικών μετοχών

Αντίθετα, οι βασικοί κίνδυνοι για την Ευρώπη αφορούν πιθανά αντίποινα από τις ΗΠΑ με την επιβολή δασμών, πιθανή απογοήτευση από την Κίνα και κίνδυνο νέας φούσκας στον τεχνολογικό κλάδο.

Στρατηγική επιτοκίων και γερμανικά ομόλογα

Πριν από τις εκλογές, οι αποδόσεις των δεκαετών γερμανικών ομολόγων (Bunds) κυμαίνονταν σε στενό εύρος, αλλά η αβεβαιότητα γύρω από τη δημοσιονομική χαλάρωση πιέζει τις αποδόσεις προς το 2,40% από το 2,47%. Οι ανησυχίες για νέους δασμούς από τις ΗΠΑ περιορίζουν τις πτωτικές πιέσεις στις αποδόσεις των Bunds, αλλά οι αυξημένες εκδόσεις ομολόγων και η μείωση των αγορών τίτλων από την ΕΚΤ διατηρούν το ασφάλιστρο κινδύνου υψηλότερο από τα χαμηλά του 2010.

Τα γερμανικά spreads (ASW) ανέκαμψαν πρόσφατα από ιστορικά χαμηλά, αλλά δομικοί παράγοντες όπως το αυξημένο κόστος ρευστότητας ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω αποδυνάμωση των Bunds έναντι των swaps. Η ανησυχία για αυξημένες αμυντικές δαπάνες μέσω νέων εκδόσεων ομολόγων έχει ήδη επηρεάσει τις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων, ωστόσο το γεγονός ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν διαθέτει την απαιτούμενη πλειοψηφία για την αναθεώρηση του φρένου χρέους ή τη δημιουργία ειδικού ταμείου μπορεί να περιορίσει τους φόβους περί υπερβολικής προσφοράς ομολόγων.

Τέλος, υπάρχουν σενάρια για προσωρινή αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ ή ακόμα και κοινές εκδόσεις ομολόγων για την άμυνα. Αν υλοποιηθεί η πρόταση για έκδοση 180 δισ. ευρώ σε αμυντικά ομόλογα το 2026, η καθαρή προσφορά τίτλων θα παραμείνει στα επίπεδα του 2025 (~132 δισ. ευρώ), επιτρέποντας στις αγορές να απορροφήσουν τη νέα χρηματοδότηση χωρίς μεγάλη διαταραχή

Διαβάστε επίσης

Πώς ο Vladimir Putin σκοπεύει να ”παίξει” τον Donald Trump

Η τρέλα για τα bubble tea δημιούργησε έναν ακόμη δισεκατομμυριούχο

Απορρίμματα: Πού σκοντάφτει η αναβάθμιση των μονάδων επεξεργασίας