Η χαμένη αίγλη των ΑΤΜ και η στροφή του κοινού σε digital κανάλια

Χάνουν την αίγλη τους… τα τραπεζικά ΑΤΜ, καθώς το κοινό επιλέγει ολοένα και περισσότερο το digital banking για τις συναλλαγές του. H ποικιλία των εναλλακτικών ψηφιακών καναλιών σήμερα, με το mobile banking να ανεβάζει συνεχώς τον πήχη των προτιμήσεων, έχει ρίξει σε… δυσμένεια τις συναλλαγές μέσω του διατραπεζικού δικτύου ΑΤΜ της χώρας. Υπάρχει βέβαια και μια παράλληλη, παράπλευρη συνέπεια, αυτή του σημαντικού περιορισμού των ΑΤΜ σε οn site (στα φυσικά καταστήματα) και σε off site σημεία -απόρροια της σημαντικής συρρίκνωσης του δικτύου των τραπεζών.

Το γεγονός ότι το συναλλακτικό κοινό ψηφίζει ψηφιακά κανάλια εξυπηρέτησης -το οποίο είναι και το ζητούμενο, βέβαια, για τον περιορισμό της χρήσης μετρητών και κατ’ επέκταση… ιδεατά του περιορισμού της φοροδιαφυγής- επιβεβαιώνεται με την κάθετη πτώση της χρήσης των ΑΤΜ τα τελευταία χρόνια. Με σταθερά καθοδικά βήματα, οι συναλλαγές μέσω των Αυτόματων Ταμειακών Μονάδων έχουν υποχωρήσει σε ποσοστό 18% μέσα σε μια τετραετία και αυτό μόνο θετικά εκλαμβάνεται από την αγορά. Άλλωστε, όπως αναφέρουν οι ESG gurus των τραπεζών, τα μετρητά όχι μόνο κοστίζουν, αλλά είναι και 30 φορές πιο ενεργοβόρα από τα φιλικά προς το περιβάλλον ψηφιακά κανάλια πληρωμών.

Συναλλαγές σε ΑΤΜ 2020 – 2024: Σταθερά καθοδική πορεία

Συγκεκριμένα, από 7,1 εκατομμύρια συναλλαγές το 2020, μειώθηκαν σε 5,8 εκατομμύρια συναλλαγές το 2024 και για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται η θετική συμβολή της… πανδημίας στην εξοικείωση, χρήση και προτίμηση του κοινού στα ψηφιακά κανάλια. Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, αλλά και το επιτελείο της ΔΙΑΣ, που είναι αρμόδια για την εκκαθάριση των διατραπεζικών συναλλαγών, τα νούμερα αυτά αντανακλούν τη μείωση της χρήσης και της εξάρτησης από τα μετρητά, καθώς και την ευελιξία και την αμεσότητα που παρέχουν οι ψηφιακές πληρωμές.

Σε μια πιο επιμέρους ματιά, σύμφωνα με στοιχεία του powergame.gr, εντυπωσιακή είναι η πτώση στη διατραπεζική συναλλαγή «ερώτηση υπολοίπου». Από 2,8 εκατομμύρια ερωτήσεις για το τραπεζικό υπόλοιπο στα ΑΤΜ το 2020, υποχώρησαν σε 1,7 εκατομμύριο το 2024, γεγονός που καταδεικνύει ότι ο κόσμος πια ενημερώνεται για το διαθέσιμο υπόλοιπό του μέσα από άλλα κανάλια (mobile/web banking).

Αντίστοιχα, καθοδική είναι η τάση στις αναλήψεις μετρητών, που εξακολουθεί να βαίνει σταθερά μειούμενη, προς όφελος των συναλλαγών χωρίς μετρητά. Και να σκεφθεί κανείς ότι τα στοιχεία αυτά αφορούν ένα μέρος της εικόνας, τη διατραπεζική χρήση (δηλαδή συναλλαγές για λογαριασμό μιας τράπεζας από το ΑΤΜ άλλης) και όχι συναλλαγές από το ΑΤΜ της τράπεζας στον οποίο τηρεί λογαριασμό ο πελάτης.

Εξέλιξη αναμενόμενη, προβλέψιμη, αλλά και επιθυμητή, καθώς στη σημερινή συγκυρία, που το mobile banking ζει τη δική του άνοιξη και τα wallets κερδίζουν καθημερινά νέους fans, είναι αναχρονιστικό να πηγαίνει κάποιος σ’ ένα μηχάνημα για να δει τι έχει στον λογαριασμό του. Σε μια εποχή που όχι μόνο προτιμώνται τα ψηφιακά κανάλια, αλλά και οι ανέπαφες συναλλαγές (χωρίς καν την παρουσία κάρτας). Σε μια εποχή που οι άμεσες πληρωμές και οι Account to Account συναλλαγές είναι η νέα τάση. Αναλυτικά, οι αναλήψεις μετρητών που έγιναν το 2020 από το δίκτυο των ΑΤΜ περιορίστηκαν από 4,3 εκατ. συναλλαγές σε μόλις 4 εκατομμύρια, με το 2023 να είναι ακόμη πιο χαμηλά, στο επίπεδο των 2,8 εκατομμυρίων.

Αυτοί που κυρίως συντηρούν τις συναλλαγές στα ΑΤΜ είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (αυτό είναι εύκολα αντιληπτό, αν δει κάποιος τις ουρές, κυρίως τις πρώτες ημέρες του μήνα), άτομα μη εξοικειωμένα με το digital και φυσικά κάποιοι που πρέπει να σηκώσουν μετρητά, διότι δεν θέλουν ή δεν μπορούν να πληρώσουν με άλλον τρόπο (σημειωτέον δε ότι μια σειρά υπηρεσιών ακόμη γίνεται με «μαύρο χρήμα»).

Με βάση στοιχεία του 2023 της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, το δίκτυο Αυτόματων Ταμειακών Μονάδων ήταν πανελλαδικά 6.067 Μονάδες, συμπεριλαμβανομένων και των ΑΤΜ που είναι on site (στα τραπεζικά καταστήματα) και τα off site, που είναι σε άλλους πολυχώρους (εμπορικά κέντρα, νοσοκομεία, πρατήρια βενζίνης).

Από αυτά τα 6.067 στην περιφέρεια Αττικής είναι 1.034 on site και 1.066 off site, με την Περιφέρεια Θεσσαλονίκης να αριθμεί 244 και 265 αντίστοιχα. Η λοιπή επικράτεια είχε 1.372 εντός καταστημάτων και 2.086 off site.

Ανά τραπεζικό όμιλο, το μεγαλύτερο δίκτυο ΑΤΜ είχε στα τέλη του 2023 η Πειραιώς με 2.061 μονάδες και ακολουθούν η Εθνική Τράπεζα με 1.462, η Alpha Bank με 1.191, η Eurobank με 1.087, η Optima bank με 40, η Attica Bank με 63 και η Παγκρήτια Τράπεζα με 87, καθώς και η Procredit με άλλα 3. Από πλευράς τους οι συνεταιριστικές διαθέτουν ένα πανελλαδικό δίκτυο 73 ΑΤΜ.

Διαβάστε επίσης

Η μάχη των τιτάνων του AI: Μασκ εναντίον OpenAI για 100 δισ.

Τζέιμς Μποντ: Τίτλοι τέλους για τον εμβληματικό πράκτορα 007;

Μπλε τιμολόγια: Τι θα κρίνει τη μαζικότερη στροφή των καταναλωτών