Αλλαγή ώρας: 20 ερωταπαντήσεις για την πρακτική που διχάζει

Τα τελευταία χρόνια η αλλαγή ώρας σε θερινή και χειμερινή είναι ένα θέμα που προβληματίζει ολοένα και περισσότερο, προκαλώντας παράλληλα αρκετή σύγχυση. Συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο, την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου (θερινή ώρα) και την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου (χειμερινή ώρα). Η συγκεκριμένη πρακτική, όμως, που συνοδεύεται από τα «μπρος πίσω» στα ρολόγια, δεν σταματά να διχάζει, με το… debate να επανέρχεται κάθε φορά που πλησιάζει η στιγμή για την αλλαγή ώρας.

Γιατί όμως αλλάζει η ώρα; Η απάντηση συνδέεται με την ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτό υποστηρίζουν οι θιασώτες της συγκεκριμένης πρακτικής. Η απέναντι πλευρά, όμως, εστιάζει στις επιπτώσεις (ψυχολογικές και σωματικές) που παρατηρούνται μετά την αλλαγή ώρας, υπογραμμίζοντας ότι πρακτικά γίνεται «πολύ κακό για το τίποτα».

Παγκοσμίως αρκετές χώρες έχουν σταματήσει πλέον να γυρνάνε ή να πηγαίνουν μπροστά τους δείκτες στα ρολόγια, επιλέγοντας είτε τη θερινή ώρα ή τη χειμερινή. Στην Ευρώπη, με ελάχιστες εξαιρέσεις, η πρακτική συνεχίζεται, καθώς η προσπάθεια που είχε γίνει στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας να μπει ένα τέλος δεν… καρποφόρησε. Έτσι, λοιπόν, η συζήτηση για το «πότε αλλάζει η ώρα;» ή «γιατί δεν καταργείται η αλλαγή ώρας» συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.

Ο καβγάς για την αλλαγή ώρας

Ακολουθεί αναλυτικός οδηγός με 20 ερωταπαντήσεις για την αλλαγή ώρας, όπου μεταξύ άλλων δίνεται έμφαση στο πότε ξεκίνησε και σε ποιες χώρες έχει καταργηθεί.

1. Πότε είναι φέτος η αλλαγή ώρας 2025;

Την Κυριακή 30 Μαρτίου 2025, στις 03:00 τα ξημερώματα, η ώρα αλλάζει. Τα ρολόγια πηγαίνουν μία ώρα μπροστά για να δείξουν τη θερινή ώρα, ήτοι 04:00.

2. Μέχρι πότε θα παραμείνει στα ρολόγια η θερινή ώρα;

Η θερινή ώρα θα διατηρηθεί στα ρολόγια μέχρι την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025, όταν και επιστρέφει η χειμερινή.

3. Τι ισχύει με την ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την αλλαγή ώρας;

Μετά τη συζήτηση που ξεκίνησε για την αλλαγή ώρας και την κατάργησή της, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών βγάζει κάθε χρόνο ανακοίνωση για το «πότε αλλάζει η ώρα». Η ανακοίνωση είναι τυπική, καθώς οι περισσότεροι πολίτες έχουν ήδη ενημερωθεί για τη συγκεκριμένη πρακτική.

4. Με την αλλαγή ώρας σε θερινή, «χάνουμε μια ώρα ύπνο»;

Υπάρχει η άποψη ότι την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου που αλλάζει η ώρα στα ρολόγια, οι πολίτες χάνουν μια ώρα ύπνο. Ωστόσο, η απέναντι πλευρά υπογραμμίζει ότι από τη στιγμή που με τη χειμερινή ώρα (σ.σ. αλλαγή ώρας στα ρολόγια την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου) κερδίζουμε μια ώρα, το… σύστημα έρχεται σε ισορροπία στο πλαίσιο μιας «win win» κατάστασης.

5. Γιατί εφαρμόζεται η αλλαγή ώρας;

Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, όλα ξεκίνησαν λόγω της ανάγκης να εξοικονομηθεί ενέργεια. Να μπορεί, δηλαδή, ο άνθρωπος να πραγματοποιεί εργασίες, αξιοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερο το φως της ημέρας.

6. Πόσες ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εξοικονομούνται με τη θερινή ώρα;

Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι με την αλλαγή ώρας σε θερινή υπάρχει εξοικονόμηση 210 ωρών σε ετήσια βάση, καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ηλιοφάνεια.

7. Ποια χώρα στην Ευρώπη εφάρμοσε για πρώτη φορά την αλλαγή ώρας;

Η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που αποφάσισε ότι πρέπει να αλλάζει η ώρα. Η απόφαση ελήφθη το 1916, εν μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ είχε βάλει στόχο η Γερμανία να κατακτήσει μεγάλα τμήματα στην Ευρώπη. Με εκατ. στρατιώτες εγκλωβισμένους στα χαρακώματα, οι ανάγκες για πολεμικό υλικό και εξοπλισμούς ήταν τεράστια, όπως επίσης και για ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι, δόθηκε η εντολή να γίνει η αλλαγή ώρας στα ρολόγια, προκειμένου οι γραμμές παραγωγής να λειτουργούν περισσότερη ώρα με φυσικό φως.

8. Τι συνέβη με την αλλαγή ώρας στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1970;

Με την πετρελαϊκή κρίση σε πλήρη εξέλιξη, τη δεκαετία του 1970, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αποφάσισαν να υιοθετήσουν τη θερινή ώρα, ώστε να παρατείνουν τη χρονική περίοδο μέχρι να ξεκινήσουν να χρησιμοποιούν τεχνητό φως.

9. Πότε καθιερώθηκε η αλλαγή ώρας δύο φορές τον χρόνο στην Ευρώπη;

Από το 1996, ισχύει μία ενιαία πανευρωπαϊκή ρύθμιση, βάσει της οποίας: Την Άνοιξη βάζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (σ.σ. τελευταία Κυριακή του Μαρτίου) και το Φθινόπωρο γυρίζουμε μια ώρα πίσω τα ρολόγια για να δείξουν τη χειμερινή.

10. Ποιες είναι οι χώρες στην Ευρώπη που δεν ασχολούνται με το «πότε αλλάζει η ώρα»;

Λευκορωσία και Ρωσία δεν ακολουθούν την αλλαγή ώρας. Η Λευκορωσία επέλεξε το 2011 να υιοθετήσει μόνιμα τη θερινή ώρα, προκειμένου να εναρμονιστεί με τη Ρωσία, η οποία είχε ήδη καταργήσει την αλλαγή ώρας. Επίσης, η Ισλανδία δεν ακολουθεί την ενιαία πανευρωπαϊκή ρύθμιση για το πότε αλλάζει η ώρα στα ρολόγια.

11. Πότε εφαρμόστηκε για πρώτη φορά η αλλαγή ώρας στην Ελλάδα;

Η αλλαγή ώρας στην Ελλάδα, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά -σε δοκιμαστικό επίπεδο- το 1932. Σύμφωνα με την ιστορική βιβλιογραφία, το μέτρο υιοθετήθηκε από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου 1932. Εκείνη τη χρονική περίοδο η χώρα υιοθέτησε τη θερινή ώρα.

12. Ποιος ήταν ο πρώτος που άνοιξε τη συζήτηση για την αλλαγή ώρας;

Το 1784, ο Αμερικανός πολιτικός, φυσικός, φιλόσοφος και συγγραφέας, Βενιαμίν Φραγκλίνος, σε άρθρο του σε γαλλική εφημερίδα, πρότεινε οι άνθρωποι να ξυπνούν μία ώρα νωρίτερα.

13. Πότε εμφανίστηκε ο όρος «θερινή ώρα»;

Το 1905, ο Γουίλιαμ Γίλετ εγκαινίασε τον όρο θερινή ώρα, γνωστή και ως «Daylight Saving Time». Η πρότασή του ήταν να διαρκεί 6 μήνες, από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο, καλώντας τους πολίτες να βάζουν 20 λεπτά μπροστά τους δείκτες στα ρολόγια.

14. Τι συνέβη με τη θερινή ώρα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Το επιτυχημένο παράδειγμα της Γερμανίας επέλεξαν να ακολουθήσουν οι ΗΠΑ στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ καθιέρωσε όλο τον χρόνο τη θερινή ώρα, η οποία πήρε την ονομασία «ώρα πολέμου» (War Time). Όταν τελείωσε ο πόλεμος με τη νίκη των δυτικών Συμμάχων, επανήλθε η χειμερινή ώρα, η οποία πήρε την ονομασία «Peace Time» (ώρα ειρήνης).

15. Γιατί δεν καταργείται η αλλαγή ώρας στην Ευρώπη;

Το 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει την κατάργηση στην αλλαγή ώρας. Τα κράτη – μέλη κλήθηκαν να αποφασίσουν αν θα κρατήσουν τη θερινή ώρα ή τη χειμερινή ώρα. Η τελευταία αλλαγή ώρας στα ρολόγια ήταν προγραμματισμένη να γίνει το 2021. Ωστόσο, η πανδημία κορονοϊού έβαλε στον… πάγο την εφαρμογή του μέτρου. Έναν χρόνο αργότερα ακολούθησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Πλέον, η συζήτηση έχει μετατεθεί επ’ αόριστον.

16. Τι υποστηρίζουν όσοι ζητούν να καταργηθεί η αλλαγή ώρας;

Όσοι διαφωνούν με την αλλαγή ώρας, επικαλούνται επιστημονικές έρευνες που συνδέουν τα «πήγαινε – έλα» στα ρολόγια με ασθένειες του καρδιαγγειακού ή ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς όταν αλλάζει η ώρα προκαλούνται διαταραχές στο βιολογικό ρολόι του ανθρώπινου οργανισμού.

17. Θερινή ώρα ή χειμερινή; Τα υπέρ και τα κατά…

Οι θιασώτες της χειμερινής ώρας δηλώνουν ότι η καλοκαιρινή (θερινή) είναι τεχνητή ώρα που αφαιρεί φως το πρωί, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την εργασιακή απόδοση και επιβαρύνει το σώμα το βράδυ με μια επιπλέον ώρα φωτός, όταν κανονικά είναι ώρα για ύπνο. Το Ινστιτούτο Ιατρικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου εστιάζει στα «τεράστια προβλήματα από μια παντοτινή θερινή ώρα», επισημαίνοντας ότι οδηγεί σε περισσότερους διαβητικούς, πιο πολλές περιπτώσεις με κατάθλιψη, προβλήματα ύπνου και μάθησης, όπως και αύξηση βάρους. Στον αντίποδα, έρευνα του γερμανικού ασφαλιστικού φορέα υγείας DAK-Gesundheit, το 2019, έδειξε ότι το 29% των ερωτηθέντων παραπονέθηκε για μια σειρά από παθήσεις τη χειμερινή ώρα, όπως διαταραχή ύπνου, κόπωση διάρκειας πολλών εβδομάδων και προβλήματα αρτηριακής πίεσης.

18. Ποιοι παραπονούνται περισσότερο για την αλλαγή ώρας;

Κυρίως οι άνθρωποι που εργάζονται σε βάρδιες, τείνουν να είναι περισσότερο επιφυλακτικοί με την αλλαγή ώρας.

19. Εξοικονομείται τελικά ενέργεια όταν αλλάζει η ώρα στα ρολόγια;

Μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει εξοικονόμηση ενέργειας, όταν γίνεται το πέρασμα στη θερινή ώρα. Ωστόσο, οι πολέμιοι της πρακτικής τονίζουν ότι αυτή η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να δικαιολογεί την αλλαγή ώρας.

20. Πόσος χρόνος χρειάζεται για να γίνει η προσαρμογή του ανθρώπινου οργανισμού στην αλλαγή ώρας;

Εκτιμάται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται τουλάχιστον μία εβδομάδα προσαρμογής, προκειμένου να συνηθίσουν την αλλαγή ώρας. Προς αυτήν την κατεύθυνση η Αμερικανική Ακαδημία Ύπνου προτείνει πρακτικές λύσεις για την καλύτερη δυνατή προετοιμασία. Μεταξύ αυτών είναι η σταδιακή προσαρμογή των ωρών ύπνου και αφύπνισης, η ρύθμιση των ρολογιών κατά μία ώρα μπροστά το βράδυ του Σαββάτου (και όχι μετά το πρωινό ξύπνημα της Κυριακής), όπως επίσης και η εξόρμηση στην ύπαιθρο, προκειμένου ο ανθρώπινος οργανισμός να εκτεθεί στο πρωινό φως.

Σε κάθε περίπτωση, βάλτε υπενθύμιση και κυκλώστε στο ημερολόγιο την Κυριακή 30 Μαρτίου, καθώς είναι προγραμματισμένη η πρώτη αλλαγή ώρας 2025, με τη θερινή ώρα να έρχεται στα ρολόγια και την ημέρα να μεγαλώνει.

Διαβάστε επίσης

Παντελιάδης (Metro): Ναι σε εξαγορές, αλλά όχι με το βλέμμα στον ανταγωνισμό

Το δημογραφικό φέρνει αύξηση ορίων ηλικίας για σύνταξη

Ποιες προκλήσεις φρενάρουν την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!