Φεβρουάριος με τον Τραμπ να προκαλεί σεισμό στην αγορά συναλλάγματος

ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ ΗΠΑ — Ντόναλντ Τραμπ © EPA/CHRIS KLEPONIS / POOL

Ανδρέας Πλακωτάκης

Γενικός Διευθυντή; της εταιρείας διεθνών πληρωμών Ebury Greece

Οι κύριες τάσεις για το Φεβρουάριο στις αγορές:

Το δολάριο ΗΠΑ είναι αποδυναμωμένο έναντι όλων των κύριων νομισμάτων (G10) από την αρχή του έτους λόγω των δασμών του Τραμπ.
Αναβολή των δασμών σε Μεξικό και Καναδά, επικείμενοι δασμοί στην ΕΕ.
Μαζικό sell-off βρετανικών ομολόγων και ανησυχίες για την οικονομία αποδυναμώνουν τη στερλίνα.
Το γουάν (CNH) ενισχύεται από την αρχή του έτους, καθώς η στάση του Τραμπ απέναντι στην Κίνα γίνεται πιο ήπια.
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε τα επιτόκια, το γεν ηγείται των αποδόσεων.
Αναμένεται μείωση επιτοκίων από την Τράπεζα της Αγγλίας, ενώ πλησιάζουν οι εκλογές στη Γερμανία.

Αναλυτικά:

Η προτεραιοποίηση του μεταναστευτικού τις πρώτες ημέρες της θητείας του Τραμπ απογοήτευσε τους επενδυτές. Στη συνέχεια, ωστόσο, η επιβολή μιας σειράς δασμών δημιούργησε αναστάτωση στις αγορές. Η κατάσταση δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί, και φαίνεται ότι μας περιμένει μια ιδιαίτερα έντονη περίοδος.

Ο Πρόεδρος Τραμπ δεν έμεινε αδρανής τις πρώτες του ημέρες στην εξουσία, υπογράφοντας περισσότερα εκτελεστικά διατάγματα από οποιονδήποτε άλλο Αμερικανό πρόεδρο μέσα στις πρώτες 24 ώρες. Παρέμεινε επίσης ενεργός στα μέσα ενημέρωσης, τόσο στα παραδοσιακά όσο και στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Ωστόσο, παρά την υπερπληθώρα πληροφοριών από το Λευκό Οίκο, ελάχιστες αφορούσαν το βασικό θέμα που ενδιέφερε τους επενδυτές – τους δασμούς. Μέχρι το περασμένο Σαββατοκύριακο, φυσικά.

Το Σάββατο (01/02) ανακοινώθηκαν οι πολυαναμενόμενες λεπτομέρειες για τους δασμούς. Το Μεξικό και ο Καναδάς ήταν οι πρώτοι που επλήγησαν, με εισαγωγικούς δασμούς 25% σε όλα τα αγαθά, εκτός από τα καναδικά ενεργειακά προϊόντα (10%). Η Κίνα επιβαρύνθηκε με δασμούς 10%, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ την Τρίτη (04/02). Με το άνοιγμα των αγορών τη Δευτέρα (03/02), παρατηρήθηκαν έντονες συναλλαγματικές μεταβολές, με το δολάριο ΗΠΑ να ανακτά πλήρως τις απώλειες του Ιανουαρίου (η ισοτιμία EUR/USD έπεσε κοντά στο 1,02) και σχεδόν όλους τους χρηματιστηριακούς δείκτες παγκοσμίως να καταγράφουν σημαντικές απώλειες.

Λίγες ώρες αργότερα, η πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, και ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, προχώρησαν σε συμφωνίες για να επιτύχουν αναβολή των δασμών κατά 30 ημέρες. Στα πλαίσια συμβιβασμού, και οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να αντιμετωπίσουν ζητήματα που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και τη λαθρομετανάστευση, τα οποία επικαλέστηκε η αμερικανική κυβέρνηση ως αιτία για την επιβολή των δασμών. Εάν υπάρξει επιτυχής συνεργασία, μπορεί να δούμε μείωση ή και πλήρη κατάργηση των δασμών, οι οποίοι, κατά τη γνώμη μας, δεν έχουν ισχυρή μακροοικονομική βάση.

Η αντίδραση των αγορών ήταν ξεκάθαρη – μερική αντιστροφή των κινήσεων της Δευτέρας, με την ισοτιμία EUR/USD να επιστρέφει κοντά στο 1,04. Ωστόσο, η απειλή δασμών προς την ΕΕ παραμένει. Σύμφωνα με τον Τραμπ, «θα συμβεί σίγουρα με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σας το λέω αυτό γιατί μας έχουν εκμεταλλευτεί», με τις σχετικές ανακοινώσεις να αναμένονται «πολύ σύντομα». Οι επόμενες κινήσεις θα είναι κρίσιμες για τις αγορές, ειδικά για το ευρώ, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ απορροφούν το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών της ΕΕ (19,7% το 2023) και η Ευρώπη βρίσκεται σε περίοδο στασιμότητας εδώ και καιρό.

Η Βρετανία φαίνεται να μην κινδυνεύει από τους δασμούς, εν μέρει λόγω του εμπορικού της πλεονάσματος με τις ΗΠΑ. Αυτό βοήθησε τη στερλίνα να υπεραποδώσει έναντι άλλων νομισμάτων, αν και παραμένει το νόμισμα με τη χειρότερη απόδοση μεταξύ των κυριότερων νομισμάτων φέτος. Η κακή αυτή επίδοση οφείλεται εν μέρει στο μαζικό sell-off βρετανικών κρατικών ομολόγων τον Ιανουάριο, που ανάγκασε το Υπουργείο Οικονομικών να παρέμβει για πρώτη φορά από το φιάσκο με το «μίνι προϋπολογισμό» της Λιζ Τρας το 2022. Οι υψηλότερες αποδόσεις των βρετανικών ομολόγων, υπο κανονικές συνθήκες, θα οδηγούσαν σε πτώση της Στερλίνας, αλλά οι ανησυχίες σχετικά με τα δημοσιονομικά και τις προοπτικές της βρετανικής οικονομίας, για την ώρα, έχουν σταματήσει.

Τελευταία, αλλά εξίσου σημαντική, είναι η Κίνα. Το κινεζικό γουάν (CNH) έχει αποδώσει σχετικά καλά το τελευταίο διάστημα, κερδίζοντας έδαφος έναντι του δολαρίου από τις αρχές του έτους. Οι δασμοί που έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής είναι σημαντικά χαμηλότεροι από τις προεκλογικές απειλές του Τραμπ (60%), ενώ η στάση του απέναντι στην Κίνα φαίνεται αισθητά πιο ήπια. Λίγο πριν την ορκωμοσία του, ο Πρόεδρος Τραμπ είχε μια «πολύ καλή» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Σι Τζινπίνγκ, η οποία οδήγησε σε αναβολή 75 ημερών της απαγόρευσης της κινεζικής πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης TikTok. Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, εξέφρασε την πρόθεσή του να οικοδομήσει μια «πολύ καλή σχέση» με την Κίνα, σηματοδοτώντας την πρόθεσή του να πραγματοποιήσει διπλωματική επίσκεψη στο Πεκίνο.

Πολλοί επενδυτές θεωρούν πως οι προοπτικές για την παγκόσμια ανάπτυξη φαίνονται ελαφρώς πιο αισιόδοξες, γεγονός που έχει επιτρέψει στα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών, να ενισχυθούν από τις αρχές του 2025. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται το βραζιλιάνικο ρεάλ και το κολομβιανό πέσο, δύο από τους χαμένους του 2024. Αντίθετα, τα περισσότερα ευρωπαϊκά νομίσματα έχουν αντιμετωπίσει δυσκολίες, καθώς οι αγορές προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο ασθενέστερης οικονομικής ανάπτυξης στην ΕΕ υπό τη διακυβέρνηση Τραμπ 2.0.

Μεταξύ των κύριων νομισμάτων, το ιαπωνικό γεν αξίζει ιδιαίτερη αναφορά, καθώς έχει ενισχυθεί από την απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, συνοδευόμενη από ιδιαίτερα επιθετική ρητορική από τον Πρόεδρο Ουέντα. Η BoJ αναθεώρησε επίσης προς τα πάνω τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό (από 1,9% σε 2,4% για το 2025), ενώ ο ίδιος ο Ουέντα έχει τονίσει ότι, αν αυτό το σενάριο επιβεβαιωθεί, οι αυξήσεις των επιτοκίων θα συνεχιστούν. Οι αγορές επιτοκίων (interest rates swap markets) προεξοφλούν τώρα μία ακόμη αύξηση κατά 25 μ.β. μέχρι το τέλος του έτους, πιθανότατα στο δεύτερο εξάμηνο.

Το ζήτημα του πληθωρισμού βρέθηκε στην ατζέντα της συνεδρίασης της Fed τον Ιανουάριο. Η συνεδρίαση ωστόσο δεν είχε εκπλήξεις, με συνέχιση της παύσης στη μείωση επιτοκίων και τον Τζερόμ Πάουελ να αποφεύγει να σχολιάσει τις αποφάσεις του Τραμπ κατά τη συνέντευξη τύπου. Εκπλήξεις δεν είχε ούτε η συνεδρίαση της ΕΚΤ – αποφασίστηκε μείωση επιτοκίων κατά 25 μ.β., εξέλιξη πλήρως αναμενόμενη, ενώ από πλευράς της Τράπεζας σχολιάστηκε οτι ο πληθωρισμός βρίσκεται σε πτωτική τροχιά (ο πληθωρισμός στον κλάδο των υπηρεσιών είναι επίμονος, αλλά πρόσφατες ενδείξεις συντείνουν στο ότι υποχωρούν οι πληθωριστικές πιέσεις). Η προσοχή στράφηκε στο θέμα της ανάπτυξης, με την Τράπεζα να σχολιάζει ότι έχει σημειωθεί μικρή ανάκαμψη, ενώ επεσήμανε ότι η οικονομία εξακολουθεί να έρχεται αντιμέτωπη με προβλήματα. Μειώσεις επιτοκίων πραγματοποιήθηκαν σε Σουηδία και Καναδά, ενώ η Νορβηγία διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια της.

Όσο για το Φεβρουάριο, είναι αυτονόητο ότι οι επενδυτές θα εστιάσουν στην πολιτική προστατευτισμού της κυβέρνησης Τραμπ. Ο νέος Πρόεδρος φαίνεται ότι βρίσκεται σε φάση προθέρμανσης και οι αγορές θα είναι σε εγρήγορση για τυχόν περαιτέρω ανακοινώσεις επιβολής δασμών, ιδιαίτερα εκείνων που ενδεχομένως στρέφονται κατά της Ε.Ε. Φαίνεται ότι οι αγορές απέχουν πολύ από το να βγουν σ’ ένα ξέφωτο και εκτιμούμε ότι οι διακυμάνσεις στην αγορά συναλλάγματος θα είναι έντονες, όσο ο κίνδυνος των δασμών παραμένει στο τραπέζι.

Η Γερμανία θα εκλέξει επίσης τη νέα της κυβέρνηση σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι κανένα κόμμα δεν θα εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία που απαιτείται για να κυβερνήσει. Το πιθανότερο αποτέλεσμα φαίνεται να είναι ένας «Μεγάλος Συνασπισμός» μεταξύ των CDU/CSU (κεντροδεξιά) και SPD (σοσιαλδημοκράτες). Αυτό υπόσχεται έναν συμβιβασμό μεταξύ μιας συντηρητικής/φιλελεύθερης προσέγγισης απορρύθμισης και μείωσης φόρων και μιας περιβαλλοντικής/σοσιαλιστικής πολιτικής που υποστηρίζει αυξημένες δημόσιες δαπάνες. Παρόλο που μια τέτοια ισορροπία θα μπορούσε να λειτουργήσει σε ορισμένους τομείς, ενδέχεται να μην είναι ιδιαίτερα αποδοτική στην εφαρμογή μιας, κατά γενική ομολογία, αναγκαίας αναθεώρησης παλαιών πολιτικών, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε αυξανόμενη δυσαρέσκεια στη γερμανική κοινωνία λόγω της επιδεινούμενης οικονομικής κατάστασης της χώρας.

Διαβάστε επίσης

Ψηφιακός “αστακός” η Κρήτη: Απόβαση υποβρύχιων καλωδίων στο νησί

Ο επενδυτικός πυρετός στα κέντρα δεδομένων δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης

Γερμανία: Πώς θα αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της “σκοτεινής άπνοιας”