Έρχονται τα γραφεία του μέλλοντος: Ποια είναι τα νέα μοντέλα εργασίας

Η μετατροπή ενός παλιού βιομηχανικού κτιρίου στο Μαρούσι σε σύγχρονο κτίριο γραφείων, μέσα σε μόλις επτά μήνες, και η πρόσφατη εγκατάσταση δύο τμημάτων της Deloitte σε αυτό, ως επέκταση των κεντρικών της γραφείων, αναδεικνύει τη στροφή των πολυεθνικών εταιρειών προς μεγαλύτερους και πιο σύγχρονους χώρους. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται άμεσα με την επιστροφή των εργαζομένων στο γραφείο, μετά την περίοδο της τηλεργασίας. Την ίδια στιγμή, αρκετοί είναι και οι εργοδότες  που προσανατολίζονται σε μικρότερους, αλλά εξίσου λειτουργικούς χώρους, αντικατοπτρίζοντας τις διαφορετικές στρατηγικές που υιοθετούνται στις νέες συνθήκες εργασίας. Παράλληλα, στο εξωτερικό, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις υιοθετούν όλο και περισσότερο ένα νέο μοντέλο, αυτό της μεικτής χρήσης γραφείων, που θεωρούνται τα γραφεία του μέλλοντος.

Η πανδημία έφερε ριζικές αλλαγές στον τρόπο εργασίας, με το μέλλον των εταιρικών γραφείων να διαμορφώνεται γύρω από την ευελιξία, την τεχνολογία και την ανθρώπινη σύνδεση. Σήμερα πολλές μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες επιλέγουν μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα κτίρια, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στο Μαρούσι. Σε αυτό το πλαίσιο,  τα νέα γραφεία της Deloitte, που βρίσκονται δίπλα στα κεντρικά της, είναι συνολικής επιφάνεια 4.000 τ.μ., με επιπλέον υπόγειους βοηθητικούς χώρους 1.000 τ.μ. Έχει σχεδιαστεί με χαμηλό ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενώ βρίσκεται σε απόσταση μόλις 250 μέτρων από τον κόμβο της Λεωφόρου Κηφισίας. Στον ακάλυπτο χώρο του προβλέπονται 85 υπαίθριες θέσεις στάθμευσης, καθώς και εκτενείς ζώνες πρασίνου, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα.

Ένα ακόμη παράδειγμα σύγχρονων γραφειακών εγκαταστάσεων είναι το νέο συγκρότημα που δημιουργεί η ΔΕΗ στο πρώην στρατόπεδο Πλέσσα, επί της Λεωφόρου Μεσογείων 211. Το κτίριο αυτό θα συγκεντρώσει όλες τις διοικητικές υπηρεσίες και τα γραφεία του ομίλου, τα οποία σήμερα είναι διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Αυτήν την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες εκσκαφής, οι οποίες αποτελούν την πρώτη φάση του έργου και έχουν ανατεθεί στην εταιρεία ΤΕΡΝΑ. Οι παραπάνω εξελίξεις αναδεικνύουν τη νέα εποχή στον σχεδιασμό εταιρικών χώρων, όπου η λειτουργικότητα, η βιωσιμότητα και η στρατηγική τοποθεσία αποτελούν βασικές προτεραιότητες.

Το δεύτερο μοντέλο που κερδίζει έδαφος στην Ελλάδα αφορά την εγκατάλειψη των μεγάλων κτιριακών επιφανειών ή τη μερική μίσθωσή τους, με την ενοικίαση συγκεκριμένων ορόφων σε τρίτους. Την τάση αυτή υιοθετούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις με λίγους εργαζόμενους, ελεύθερους επαγγελματίες ή ακόμα και digital nomads, οι οποίοι αναζητούν ευέλικτους και προσαρμοσμένους στις ανάγκες τους χώρους εργασίας.

Την ίδια στιγμή, στο εξωτερικό ενισχύεται σταδιακά το μοντέλο μεικτής χρήσης. Αυτό συνδυάζει γραφειακούς χώρους με καταστήματα και υπηρεσίες που καλύπτουν τις καθημερινές ανάγκες των εργαζομένων, όπως εστιατόρια, μπαρ και σούπερ μάρκετ, δημιουργώντας ένα πολυλειτουργικό περιβάλλον, που ενισχύει την παραγωγικότητα και την άνεση.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, όταν ο ιδρυτής της Amazon, Jeff Bezos, ανακοίνωσε το 2017 φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία νέων κεντρικών γραφείων, δήλωσε ότι ήταν «ενθουσιασμένος να βρει ένα δεύτερο σπίτι» για τη ραγδαία αναπτυσσόμενη εταιρεία του, που εδρεύει στο Σιάτλ. Ωστόσο, οκτώ χρόνια αργότερα, μόνο δύο από τους πύργους γραφείων της εταιρείας στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια έχουν ολοκληρωθεί, ενώ περίπου 8.000 θέσεις εργασίας έχουν μεταφερθεί εκεί. Τα αρχικά σχέδια περιελάμβαναν περισσότερα κτίρια, εμπορικούς χώρους και θέσεις εργασίας για δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Παρ’ όλα αυτά, η επιστροφή των υπαλλήλων στα γραφεία έχει εξελιχθεί σε πρόκληση για την εταιρεία, όπως συμβαίνει και με πολλές άλλες επιχειρήσεις.

Ο χώρος εργασίας του μέλλοντος

Οι δυσκολίες της Amazon αναδεικνύουν ένα σημαντικό ζήτημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις: πώς πρέπει να διαμορφωθεί ο χώρος εργασίας στο μέλλον. Ορισμένες εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν σε μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις γραφείων. Πρόσφατα η Amazon ανακοίνωσε ότι από τον Μάρτιο θα ζητήσει από τους εργαζομένους της να επιστρέφουν τρεις ημέρες την εβδομάδα στα κεντρικά γραφεία της στη Νέα Υόρκη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο η διαφημιστική εταιρεία WPP σχεδιάζει να ανοίξει νέα γραφεία στο Λονδίνο και έχει ήδη ζητήσει από τους υπαλλήλους της να επιστρέφουν τέσσερις ημέρες την εβδομάδα. Ο διευθύνων σύμβουλος, Mark Read, τόνισε ότι η επιτυχία της εταιρείας εξαρτάται από «τη θεμελιώδη ανθρώπινη σύνδεση, τη δημιουργικότητα και τις σχέσεις». Αντίστοιχα, η Citigroup επενδύει πάνω από 100 εκατομμύρια λίρες για την αναβάθμιση του Canary Wharf Tower.

Η Sian Shorter, επικεφαλής της Paragon Workplace Solutions, σημειώνει: «Οι ηγέτες διαπιστώνουν ότι οι ομάδες τους αποδίδουν καλύτερα όταν συναντώνται συχνά διά ζώσης, παρά όταν εργάζονται εξ αποστάσεως. Αυτό είναι κάτι που προσπαθούν όλοι να διατηρήσουν».

Ευέλικτα μοντέλα εργασίας

Ωστόσο, κάποιοι εργοδότες υιοθετούν διαφορετικές προσεγγίσεις, επιλέγοντας πιο ευέλικτα μοντέλα εργασίας και εγκαταστάσεις με μειωμένα κόστη και μεγαλύτερη ευελιξία για τους εργαζόμενους. Στην Ουαλία, για παράδειγμα, η τοπική αυτοδιοίκηση μετέτρεψε έναν παλιό καθεδρικό ναό στο Swansea σε ένα σύγχρονο κέντρο εργασίας. Παρόμοια, άλλες επιχειρήσεις προσανατολίζονται σε μικρότερους, αλλά εξειδικευμένους χώρους που προάγουν τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα.

Η στρατηγική της CBRE

Η CBRE Group, κορυφαία εταιρεία στον τομέα των ακινήτων, προσπαθεί να πρωτοπορήσει στις αλλαγές στον χώρο εργασίας στο Λονδίνο. Έχει αναδιαμορφώσει τα παλιά της κεντρικά γραφεία, δημιουργώντας έναν σύγχρονο και λειτουργικό χώρο, προσαρμοσμένο στις νέες ανάγκες των εργαζομένων και της αγοράς. Σύμφωνα με έρευνες της εταιρείας, η ζήτηση για γραφεία σε βασικές αγορές αυξήθηκε κατά 10% το περασμένο έτος και προβλέπεται να αυξηθεί κατά 25% μέχρι το 2029.

Η έρευνα, που βασίστηκε σε δεδομένα από 120 επιχειρήσεις με γραφεία στην Ευρώπη, αποκάλυψε ότι το 60% αναζητούν μικρότερους, αλλά καλύτερα εξοπλισμένους και πιο αποδοτικούς χώρους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της προσαρμογής είναι το Henrietta House στο Λονδίνο, το οποίο μετατράπηκε από έναν παραδοσιακό χώρο γραφείων σε έναν πολυλειτουργικό χώρο με αίθουσες συναντήσεων, περιοχές χαλάρωσης και κοινωνικές δραστηριότητες.

Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει τη συνεχή προσαρμογή των επιχειρήσεων στις νέες τάσεις της αγοράς και τις απαιτήσεις της σύγχρονης εργασίας. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη έρευνα της Savills, η απορρόφηση γραφειακών χώρων στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθεί κατά 4% το 2025. Παρά τις αβεβαιότητες που δημιουργούν οι εκλογές στη Γερμανία και το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, η ανάκαμψη στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και η ανθεκτικότητα της Νότιας Ευρώπης προσφέρουν πιο αισιόδοξες προοπτικές.

Επενδύσεις και στρατηγικές προσαρμογές

Η στρατηγική προσαρμογή των εταιρειών αποτυπώνεται στις αυξημένες επενδύσεις σε γραφεία υψηλής ποιότητας, που σχεδιάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες της σύγχρονης εργασίας. Το 2024 τα ποσοστά μέσης εβδομαδιαίας πληρότητας γραφείων στην Ευρώπη έφτασαν το 60%, ενώ αναμένεται ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, με πρωτοπόρες πόλεις, όπως η Μαδρίτη, το Λονδίνο και η Πράγα.

Παράλληλα, η ζήτηση για ακίνητα υψηλής ποιότητας παραμένει ισχυρή, καθώς οι μισθωτές αναζητούν να αναβαθμίσουν τους χώρους τους για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους βιωσιμότητας. Τα ποσοστά κενών θέσεων έχουν σταθεροποιηθεί, με τους μισθωτές να αποσύρουν «γκρίζους» χώρους από την αγορά και να τους επαναπροσδιορίζουν για μελλοντική χρήση.

Μακροπρόθεσμες τάσεις και προοπτικές

Η Savills αναμένει αύξηση 2,7% στα πρωτοκλασάτα ενοίκια μέχρι το 2025, ενισχυόμενη από τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού και τη βελτίωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Η υβριδική εργασία, αν και παραμένει μόνιμο στοιχείο, δεν αναιρεί τη σημασία της φυσικής παρουσίας στα γραφεία.

Ο τομέας των γραφείων προσελκύει και πάλι επενδυτές. Οικογένειες επενδυτών από τη Γερμανία, την Ισπανία και τη Μέση Ανατολή, όπως και ασφαλιστικές εταιρείες, αναμένεται να δραστηριοποιηθούν στην αγορά. Παράλληλα, η παρουσία της βορειοαμερικανικής ιδιωτικής κεφαλαιακής αγοράς αυξάνεται, όπως παρατηρήθηκε το 2024 σε Λονδίνο και Δουβλίνο. Ο περιορισμένος αριθμός νέων αναπτύξεων, σε συνδυασμό με την ανακάμπτουσα ζήτηση, θα οδηγήσει σε πραγματική αύξηση ενοικίων για ακίνητα υψηλής ποιότητας.

Διαβάστε επίσης

Αλαλούμ με τις τραπεζικές προμήθειες: Οι παγίδες που οδηγούν σε τριπλάσια χρέωση

Σούπερ Μάρκετ: Ώριμη η αγορά για deals, το φλερτ Μασούτη & Κρητικού

Ηλεκτρική ενέργεια: Διατηρείται το εξαγωγικό προφίλ της Ελλάδας

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!