Οι εκλογές στη Γερμανία κρίνουν και τις τύχες της ΕΕ

Στον διάλογο που άνοιξε το AfD της Γερμανίας ενόψει των εκλογών του Φεβρουαρίου, έγινε συζήτηση για θέματα που πριν από λίγους μήνες μόνο, θα ήταν αδιανόητη. Για πρώτη φορά ακούστηκε ο όρος Dexit, παραλλαγή του Brexit. Κορυφαία στελέχη του κόμματος εξακολουθούν να φλερτάρουν με την ιδέα αυτή. Άλλοι κάνουν λόγο για… διπλό νόμισμα: και ευρώ και μάρκο εσωτερικής χρήσης. Βέβαια στο Σύνταγμα της Γερμανίας είναι ενσωματωμένη η δέσμευση για την ΕΕ -που μπορεί να ανατραπεί από την Bundestag με πλειοψηφία δύο τρίτων-, ενώ και ο επιχειρηματικός κόσμος αντιδρά σθεναρά. Όμως, η κρίση στη Γερμανία είναι βαθιά.

Η βιομηχανική παραγωγή συρρικνώνεται, οι κολοσσοί της αυτοκινητοβιομηχανίας στριμώχνονται, η φτηνή ενέργεια από τη Ρωσία αποτελεί μακρινό παρελθόν, οι κραδασμοί από το μεταναστευτικό κύμα παραμένουν ισχυροί. Όλα αυτά δεν μπορούν να λυθούν βεβαίως με ένα νόμο και ένα άρθρο αλλά αφήνουν έδαφος για εναλλακτικές που προκαλούν κραδασμούς σε όλη την Ευρώπη. Κι εδώ εντοπίζεται το πρόβλημα.

Μια μεγάλη αντίφαση καταγράφεται μέρα με τη μέρα σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ οι εξελίξεις των τελευταίων ετών-ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο ορυμαγδός στη Μέση Ανατολή, εσχάτως η εκλογή Τραμπ– εδραιώνουν στην κοινή γνώμη την πεποίθηση ότι η ΕΕ είναι ανάγκη να ενδυναμώσει και να αναβαθμίσει το ρόλο της στο παγκόσμιο στερέωμα, οι φυγόκεντρες τάσεις φαίνεται να υπερισχύουν. Κι ενώ, σε πολιτικό επίπεδο, θα έπρεπε να υπάρχει σχέδιο ανάτασης της Ευρώπης – η έκθεση Ντράγκι έδειξε το δρόμο- η κρίση στη Γαλλία αλλά και το πολιτικό αδιέξοδο στη Γερμανία δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Ειδικά στη Γερμανία, οι εκλογές του Φεβρουαρίου μπορεί να αποτελέσουν κρίσιμη καμπή για το τι μέλλει γενέσθαι στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αν στη Γερμανία οι «σκιές» για το μέλλον της Ευρώπης αποτυπωθούν στο εκλογικό αποτέλεσμα, τα πράγματα γίνονται δύσκολα. Γιατί, απλούστατα, Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς Γερμανία δεν νοείται.

Υπάρχει λόγος να ανησυχούμε γι’ αυτό; Ναι, αν ρίξουμε μια ματιά στο πρόσφατο συνέδριο του AfD, σταθερά δεύτερου κόμματος στις δημοσκοπήσεις, στις θέσεις που προκρίνει για το μέλλον της Γερμανίας αλλά και το πώς οι θέσεις αυτές επηρεάζουν και τα άλλα μεγάλα πολιτικά κόμματα.

Ας δούμε τα ανησυχητικά σημάδια που εκδηλώνονται σε τρεις πολύ κρίσιμους τομείς για την ΕΕ. Το ζήτημα της κοινής πολιτικής άμυνας και ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και την κρίση του μεταναστευτικού.

Η συζήτηση για την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης ξεκίνησε με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη συνειδητοποίηση ενίσχυσης του ευρωπαϊκού βραχίονα του ΝΑΤΟ. Όμως, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θέτει με δραματικό τρόπο νέα δεδομένα και κάνει την ανάγκη για ένα ευρωπαϊκό αμυντικό δόγμα ακόμα πιο επιτακτική. Αυτός είναι και ο λόγος της Συνόδου Κορυφής τον επόμενο μήνα, με αποκλειστικό θέμα συζήτησης την ευρωπαϊκή άμυνα. Κι όμως, η Γερμανία σφυρίζει αδιάφορα. Μάλιστα στην πρόσφατη επιστολή του μέχρι πρότινος καγεκλαρίου Σολτς προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «ξεχνά» να αναφερθεί στο μείζον αυτό ζήτημα. Το Βερολίνο κωφεύει ακόμα και στην αναγκαιότητα κοινού δανεισμού για τη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών αμυντικών πρωτοβουλιών. Αν η στάση αυτή παγιωθεί και ενισχυθεί από τους νέους πολιτικούς συσχετισμούς μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου, τότε τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά.

Στο θέμα της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας- που όχι μόνο ο Ντάγκι αλλά σημαντικοί παράγοντες χτυπούν καμπάνα κινδύνου-, η Γερμανία ακολουθεί το δικό της δρόμο. Τη μια διαφωνεί με την ευρωπαϊκή γραμμή για την επιβολή δασμών στις εισαγωγές αυτοκινήτων από την Κίνα, την άλλη δεν μπαίνει στη συζήτηση για αναζήτηση πόρων, μέσω κοινού δανεισμού της Ε.Ε., για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την ώρα που το γερμανικό κράτος επιδοτεί με μεγάλα ποσά επιχειρήσεις που δυσκολεύονται.

Στο μεταναστευτικό-όπου το AfD υιοθέτησε την περασμένη εβδομάδα τον όρο «demigration», που ισοδυναμεί με μαζικές απελάσεις προσφύγων και μεταναστών από τη χώρα-η ανατροπή ήρθε με την αναστολή ισχύος της Συνθήκες Σέγκεν, που πιθανότατα θα παραταθεί και μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Με τον τρόπο αυτό, η Γερμανία δείχνει το δρόμο «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. για την επίλυση του προβλήματος, την ώρα που η υιοθέτηση κοινής μεταναστευτικής πολιτικής είναι αναγκαία όσο ποτέ.

Η γερμανική «απόκλιση» από βασικές κατευθύνσεις και αρχές της Ε.Ε. είναι φανερό ότι λειτουργεί διαλυτικά, αφαιρεί τη δυνατότητα συντονισμένων πολιτικών για τις προκλήσεις που έρχονται, βάζει σοβαρά εμπόδια στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Κι όλα αυτά, που η Ευρώπη αλλά και η Γερμανία δέχονται μπαράζ επιθέσεων από Τραμπ και Μασκ, με την απρόκλητη ενίσχυση των δυνάμεων της ακροδεξιάς.

Όπως επισημαίνει και ο Αλέκος Κρητικός, «στον αντίλογο ότι και άλλες χώρες «αυτονομούνται» και εκδηλώνουν ανάλογες παρεκκλίσεις, είτε πρόκειται για τη στάση τους έναντι της Ουκρανίας και της Ρωσίας, είτε για το μεταναστευτικό, είτε με άλλες αφορμές, η απάντηση είναι ότι καμία από τις χώρες αυτές δεν έχει για την Ευρώπη τη σημασία και το ρόλο της Γερμανίας». (Kreport, 14/1/2025).

Διαβάστε επίσης

Συγχωνεύσεις ευρωπαϊκών ομίλων με το βλέμμα στις ελληνικές τράπεζες

Ακίνητα: Γιατί η Ισπανία φορολογεί 100% τους ξένους και τι σημαίνει για την Ελλάδα

Eurelectric: Ανάγκη μέτρων για τη διαχείριση κλιματικών κινδύνων