THEPOWERGAME
Τι θα συμβεί όταν οι εμβολιασμοί προχωρήσουν αλλά ένα κομμάτι του πληθυσμού διστάζει να εμβολιαστεί; Κινδυνεύει το άνοιγμα της οικονομίας και πώς μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά η προσπάθεια επίτευξης της ανοσίας της αγέλης;
Την επιβράδυνση των εμβολιασμών σε αρκετές οικονομίες εξαιτίας του περιορισμού της ζήτησης ή με άλλα λόγια του δισταγμού των πολιτών να εμβολιαστούν, επισημαίνει σε νέα έκθεσή της η Capital Economics.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι σε όποιες χώρες οι εμβολιασμοί έχουν προχωρήσει αρκετά, έχουν… χτυπήσει ταβάνι, με τον υπόλοιπο πληθυσμό να διστάζει να εμβολιαστεί. Όμως αυτό δεν είναι βέβαιο ότι θα εμποδίσει το άνοιγμα των οικονομιών από τη στιγμή που οι ευπαθείς ομάδες θα έχουν εμβολιαστεί.
Σύμφωνα με την Capital Economics, τη μεγαλύτερη απειλή αποτελούν πιθανές μεταλλάξεις του ιού που θα δοκιμάσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Η επιβράδυνση των εμβολιασμών που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες σε κάποιες μεγάλες οικονομίες πηγαίνει κόντρα στις ελπίδες για επίτευξη της ανοσίας της αγέλης και αυξάνει τον κίνδυνο διατήρησης των περιορισμών, σε οικονομικές και άλλες δραστηριότητες, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η βρετανική εταιρεία οικονομικών μελετών εκτιμά ότι η διστακτικότητα των πολιτών αντανακλά μία σειρά παραγόντων όπως οι φόβοι για τις παρενέργειες των εμβολίων και η ταλαιπωρία του εμβολιασμού. Οι εξελίξεις σε οικονομίες που οι εμβολιασμοί έχουν προχωρήσει, όπως το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, μας δείχνουν τι πρέπει να περιμένουμε και στα μέρη μας.
Το γράφημα που ακολουθεί δείχνει ότι στο Ισραήλ, ο ρυθμός εμβολιασμού περιορίστηκε αισθητά από τη στιγμή που έφτασε γύρω στο 60% του πληθυσμού τον Μάρτιο, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε κάποιο πρόβλημα στη διάθεση των εμβολίων.
Γράφημα: Η πρόοδος των εμβολιασμών στο Ισραήλ (% επί του πληθυσμού)
Κάτι, αντίστοιχο, σημειώνει η Capital Economics, μπορεί να ειπωθεί για τις ΗΠΑ, όπου οι εμβολιασμοί έχουν μειωθεί τον τελευταίο μήνα εξαιτίας της περιορισμένης ζήτησης.
Παρ’ όλα αυτά, ο οίκος δεν κρούει ακόμα τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι υπάρχουν αρκετοί λόγοι αισιοδοξίας και ότι η διστακτικότητα των πολιτών δεν έχει λάβει τέτοια έκταση που να μπορεί να αποτρέψει την ανοσία της αγέλης. Πρόσφατη δημοσκόπηση της YouGov έδειξε ότι στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες περίπου το 75% του πληθυσμού προτίθεται να εμβολιαστεί, ποσοστό κοντά στο επίπεδο που θεωρείται αρκετό για την επίτευξη ανοσίας.
Δημοσκόπηση YouGov: Απαντήσεις στο ερώτημα «Αν υπήρχε διαθέσιμο εμβόλιο θα το έκανα» (%)
Στο Ισραήλ, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι εμβολιασμοί έχουν φτάσει σε τέτοιο ποσοστό που μπορεί να επιτευχθεί ανοσία, με τα νέα κρούσματα να διαμορφώνονται γύρω στα 10 την ημέρα. Το απαιτούμενο ποσοστό για την ανοσία του πληθυσμού διαφέρει από χώρα σε χώρα ενώ σχετίζεται και με τον τύπο του εμβολίου και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν αποκλείεται να χρειάζεται ποσοστό 90%. Επίσης, ο αριθμός των «αρνητών» μπορεί να αυξηθεί σημαντικά αν συνυπολογιστούν τα παιδιά, από τη στιγμή που πολλοί γονείς αναμένεται να κρίνουν ότι ο ιός δεν αποτελεί μεγάλη απειλή για την υγεία των παιδιών.
Από τη στιγμή, όμως, που οι ευπαθείς ομάδες θα έχουν εμβολιαστεί, ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και η πίεση στα δημόσια συστήματα υγείας, μειώνεται σημαντικά. Συνεπώς, το πιθανότερο είναι να συνεχιστεί το άνοιγμα των οικονομιών παρά τον κίνδυνο μόλυνσης του νεότερου σε ηλικία και υγιούς πληθυσμού.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις στις ΗΠΑ δείχνουν ότι εκείνοι που δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν νιώθουν ήδη πιο άνετα να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες υψηλότερου κινδύνου (όσον αφορά τον ιό), επομένως η απειλή της μόλυνσης δεν τους αποτρέπει από το να καταναλώνουν και να εργάζονται φυσιολογικά.
Επιπρόσθετα, η διστακτικότητα των πολιτών είναι πολύ πιθανό να υποχωρήσει αν οι κυβερνήσεις ελευθερώσουν συγκεκριμένες δραστηριότητες μόνο για όσους έχουν εμβολιαστεί. Θα ήταν αμφιλεγόμενη απόφαση ο περιορισμός της πρόσβασης σε μουσεία, εστιατόρια κλπ. Όμως τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, ο εμβολιασμός θα είναι υποχρεωτικός για τα ταξίδια σε πολλές χώρες στο μέλλον.
Το συμπέρασμα είναι, σύμφωνα με την CapitalEconomics, ότι η διστακτικότητα πολλών πολιτών να εμβολιαστούν δεν αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την οικονομική δραστηριότητα, αν και παραμένει ένα ανησυχητικό υγειονομικό ζήτημα. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος σχετίζεται με την απειλή εμφάνισης νέων μεταλλάξεων που θα αντιστέκονται στα εμβόλια. Μία τέτοια εξέλιξη θα απαιτούσε νέα lockdown και νέα εμβόλια.