THEPOWERGAME
Οι τράπεζες έχουν γυρίσει σελίδα, αφήνοντας οριστικά πίσω τους την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, το μήνυμα που έστειλαν οι CEO των συστημικών τραπεζών. Ο Φωκίων Καραβίας, CEO της Εurobank, ο Χρήστος Μεγάλου, CEO της Τράπεζας Πειραιώς, ο Βασίλης Ψάλτης, CEO της Alpha Bank και ο Παύλος Μυλωνάς, CEO της Εθνικής Τράπεζας, στο πλαίσιο εκδήλωσης του Bloomberg, με τίτλο «The New Era of Greek Banking», αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων στον στόχο για «κόκκινα δάνεια» κάτω από 3%, τον σχεδιασμό για τον αναβαλλόμενο φόρο και την επιστροφή στα μερίσματα μετά από 16 χρόνια.
«Είμαστε σε πολύ καλή κατάσταση. Το 2023 και το 2024 ήταν πολύ δυνατές χρονιές για τις τράπεζες σε οργανική ανάπτυξη και μερίσματα» ανέφερε ο CEO της Eurobank, Φωκίων Καραβίας. «Η Ελλάδα είχε θέματα για πολύ καιρό με το τραπεζικό της σύστημα. Όμως πλέον είμαστε στην καλύτερη δυνατή στιγμή και η πραγματικότητα είναι πως κάθε χώρα χρειάζεται δυνατές και κερδοφόρες τράπεζες» σημείωσε ο CEO της Τράπεζας Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν επίσης στην εισαγωγική τους τοποθέτηση ο CEO της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης και o CEO της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς.
Και οι τέσσερις CEO εστίασαν στην ανάγκη οι τράπεζες να στηρίξουν με στοχευμένες δανειοδοτήσεις επιχειρήσεις που στηρίζουν την ελληνική οικονομία, για να συνεχίσει η τελευταία να κινείται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο κ. Καραβίας αναφέρθηκε ξεχωριστά στον τομέα της ενέργειας, ο οποίος αυτήν τη στιγμή «είναι ο κλάδος που αντλεί περισσότερες χρηματοδοτήσεις» και εξελίσσεται σε κεντρικό πυλώνα στο νέο ευρωπαϊκό σχέδιο επενδύσεων. Χαρακτηρίζοντας «χρήσιμο εργαλείο» το Ταμείο Ανάκαμψης, έδωσε έμφαση στον τρόπο που υλοποιείται στην Ελλάδα. Όπως είπε, σημαντικά κεφάλαια από το RRF οδηγούνται επίσης στους τομείς της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, με τις τράπεζες να διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο μέσω της παροχής της απαιτούμενης ρευστότητας για την υλοποίηση των μεγαλόπνοων έργων.
«Υπάρχει η απαιτούμενη ρευστότητα για να στηρίξουμε την ανάπτυξη» σημείωσε ο κ. Μεγάλου, επισημαίνοντας ότι για πρώτη φορά μετά από χρόνια οι τράπεζες στην Ελλάδα επέστρεψαν τη μερισματική πολιτική τους. «Μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε πιο ουσιαστικά και με μεγαλύτερη επιτυχία την ελληνική οικονομία» συνέχισε.
Συγχωνεύσεις και εξαγορές στις τράπεζες
Σε ερώτηση για το M&A (Συγχωνεύσεις και Εξαγορές) οι τέσσερις τραπεζίτες συμφώνησαν ότι αποτελεί οδηγό για το μέλλον, καθώς εξασφαλίζει ακόμα μεγαλύτερο εκτόπισμα μέσω των προσεκτικών τοποθετήσεων στο εξωτερικό. Εκφράστηκαν, ωστόσο, διαφωνίες για το κατά πόσο η Ευρώπη μπορεί να κινηθεί ταχύτερα προς μια τραπεζική ενοποίηση. Αναφερόμενος στη συμφωνία της Alpha Bank με τη Unicredit, ο κ. Ψάλτης σημείωσε ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη από μεγαλύτερες και πιο ισχυρές τράπεζες, προκειμένου να μπορέσει να γίνει πιο ανταγωνιστική.
«Η Ευρώπη χρειάζεται τραπεζική ενοποίηση και μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα» δήλωσε ο κ. Μεγάλου. «Η διαδικασία πρέπει να ξεκινήσει από τις μεγάλες χώρες της Ευρώπης. Είμαι λιγότερο αισιόδοξος. Η Ευρώπη πρέπει να καταλάβει ότι πρέπει να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση» είπε ο κ. Μυλωνάς. Και σχολίασε: «Οι αμερικανικές τράπεζες είναι πολύ μεγάλες και δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να υπάρχει ενδιαφέρον ώστε να κινηθούν στην Ευρώπη και να μπουν σε μια κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αγορά». Από τη μεριά του ο κ. Καραβίας εστίασε στην ανάγκη να υπάρξει επιτάχυνση της τραπεζικής ενοποίησης και να γίνουν συγχωνεύσεις στον τραπεζικό τομέα, φέρνοντας ως παράδειγμα το άνοιγμα της Eurobank στην Κύπρο. «Μόνο με συγχωνεύσεις και εξαγορές θα μπορέσουμε να ανταγωνιστούμε τις ΗΠΑ». Το ερώτημα δεν είναι «αν, αλλά πότε», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι δίνεται περισσότερο «έμφαση στον ανταγωνισμό παρά στο μέγεθος».
Μεταρρυθμίσεις και πολιτική σταθερότητα
Σε ερώτηση για το τι ζητούν από την κυβέρνηση οι τραπεζίτες, οι τέσσερις CEO κινήθηκαν στο ίδιο μήκος κύματος, ζητώντας περισσότερες μεταρρυθμίσεις ώστε να μπορέσουν να «τρέξουν» πιο γρήγορα σημαντικά έργα σε κλάδους, όπως οι υποδομές. Ο κ. Ψάλτης έφερε ως παράδειγμα τον ξενοδοχειακό τομέα για να δείξει ότι όταν ένας κλάδος αναπτύσσεται σημαντικά, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα με τα πολλά καινούργια πολυτελή ξενοδοχεία, έχει ανάγκη να πλαισιωθεί από αποτελεσματικές και βιώσιμες υποδομές. Ο κ. Καραβίας εστίασε στην πολιτική σταθερότητα που χαρακτηρίζει την Ελλάδα σε μια χρονική περίοδο που παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. «Είναι ένα πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες χώρες, που πρέπει να διαφυλάξουμε» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τα στεγαστικά δάνεια θα αυξηθούν
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης οι τέσσερις τραπεζίτες κλήθηκαν να απαντήσουν σε αυτό που ζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, νωρίτερα, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στην εκδήλωση του Bloomberg: Περισσότερα δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Όπως ανέφεραν, ο σχεδιασμός είναι να δοθούν περισσότερα δάνεια μελλοντικά, με τον κ. Ψάλτη να σημειώνει ότι προς το παρόν έμφαση δίνεται στα κυβερνητικά προγράμματα που τρέχουν για την αγορά κατοικίας από νέα ζευγάρια. «Έχουν γίνει πράγματα, αρκετές εκταμιεύσεις και θα γίνουν περισσότερα» σχολίασε ο κ. Μυλωνάς.
Όπως τόνισαν, η μείωση των επιτοκίων στην Ευρώπη θα συνοδευτεί από αύξηση της ζήτησης για δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αυτή η ζήτηση μπορεί να καλυφθεί άνετα από τη στιγμή που τα πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας. Στόχος των Alpha Bank, Eurobank, Εθνικής Τράπεζας και Πειραιώς είναι η αύξηση των εκταμιεύσεων στα δάνεια λιανικής, με ιδιαίτερη έμφαση στα στεγαστικά. Εκτίμησαν, μάλιστα, ότι η ζήτηση στα στεγαστικά δάνεια θα αυξηθεί και λόγω των προνομιακών προϊόντων, με ευνοϊκούς όρους, που έχουν ξεκινήσει να λανσάρουν οι τράπεζες.
Το παράδειγμα της Revolut
Σε ερώτηση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ενσωμάτωση της AI στον τραπεζικό κλάδο, οι CEO των συστημικών τραπεζών ανέφεραν ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και περισσότερα για να προσφερθεί μια όσο το δυνατόν καλύτερη ψηφιακή εμπειρία στον πελάτη. «Θα χρειαστεί όμως χρόνο», η κοινή παραδοχή. Αναγνώρισαν επίσης ότι η Ευρώπη έχει μείνει πίσω, ακολουθώντας τις εξελίξεις σε ΗΠΑ και Κίνα. Ο κ. Μεγάλου και ο κ. Μυλωνάς αναφέρθηκαν, μάλιστα, στη Revolut, την ψηφιακή τράπεζα που έχει ξεπεράσει το 1 εκατ. πελάτες στην Ελλάδα, χωρίς να διαθέτει ένα φυσικό κατάστημα, επισημαίνοντας ότι το μέλλον στις τραπεζικές συναλλαγές είναι ψηφιακό.
Ολόκληρη η παρέμβαση του Φωκίων Καραβία
Σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και την ανάγκη επενδύσεων
«Καταρχάς, σας ευχαριστούμε πολύ που μας καλέσατε σε αυτή την εκδήλωση. Θεωρώ ότι είναι πολύ θετικό για την Ελλάδα να διοργανώνονται τέτοιες εκδηλώσεις εκτός Αθήνας. Πράγματι, επιτρέψτε μου να επιβεβαιώσω όσα ανέφερε ο Πρωθυπουργός. Βρισκόμαστε σε πολύ καλή κατάσταση. Νομίζω ότι το 2023 και το 2024 ήταν ιδιαίτερα δυνατές χρονιές για τις ευρωπαϊκές τράπεζες γενικά, και ειδικά για τις ελληνικές τράπεζες. Στην Eurobank, είχαμε πολύ σημαντική προοδευτική ανάπτυξη.
Είχαμε επίσης σημαντική δραστηριότητα σε εξαγορές και συγχωνεύσεις (M&A). Πιστεύουμε ότι μπορούμε να αποδώσουμε στους μετόχους μας μια απόδοση περίπου 70,5%. Οπότε, μέχρι στιγμής όλα πάνε καλά. Προτεραιότητά μας είναι να εξυπηρετούμε τους πελάτες μας και να στηρίζουμε την οικονομία.
Τι μπορούμε να κάνουμε για την ελληνική οικονομία; Ποιο είναι το πιο επείγον ζήτημα; Περισσότερες επενδύσεις.
Η χώρα έχει σήμερα επενδύσεις που φθάνουν περίπου στο 15% του ΑΕΠ, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται στο 22%. Αυτό συγκρίνεται και με την αναφορά της έκθεσης Ντράγκι, όπου ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αυξήθηκε από 22% σε 26%-27%. Υπάρχει λοιπόν ένα σημαντικό κενό που πρέπει να καλυφθεί. Και αυτό, μαζί με τους Έλληνες επιχειρηματίες, είναι και δική μας δουλειά, να χρηματοδοτήσουμε περισσότερες επενδύσεις.
Αυτό ακριβώς κάνουμε. Η πιστωτική ανάπτυξη το 2024 θα είναι πολύ ισχυρή. Και αναμένουμε να συνεχιστεί το 2025 και το 2026. Ο ενεργειακός τομέας, για παράδειγμα, είναι ένας από τους τομείς που προσελκύουν τις περισσότερες επενδύσεις στην Ελλάδα. Και αυτό είναι μια από τις προτεραιότητες της Ευρώπης όσον αφορά τη νέα κανονιστική βάση του Αυγούστου. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό οφείλεται στην ώθηση που παρέχουν οι ελληνικές τράπεζες στην αγορά.
Σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης των ελληνικών τραπεζών
Η διαχείριση του πλεονάζοντος κεφαλαίου είναι ένα ζήτημα. Πρόκειται για ένα «ευχάριστο» πρόβλημα, αλλά παραμένει πρόβλημα. Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτό το κεφάλαιο και την ισχυρή κερδοφορία που δημιουργούμε; Θα έλεγα ότι υπάρχουν τρεις τρόποι.
Ο πρώτος είναι η χρηματοδότηση της πιστωτικής ανάπτυξης, η οποία είναι ήδη ισχυρή και αναμένεται να παραμείνει έτσι τα επόμενα χρόνια. Ο δεύτερος είναι η αύξηση του ποσοστού απόδοσης προς τους μετόχους. Έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι, αντί για το 40% που προβλεπόταν αρχικά για το 2025, έχουμε αναβαθμίσει τον στόχο στο 50% από τα οικονομικά αποτελέσματα του 2024. Τέλος, μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε ευκαιρίες M&A στους τομείς της τραπεζικής, της ασφάλισης και της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.
Στη Βουλγαρία, που είναι η δεύτερη βασική μας αγορά, έχουμε ολοκληρώσει τρεις εξαγορές τα τελευταία χρόνια, ενισχύοντας τη θέση μας στην αγορά δανείων. Στην Κύπρο, φέτος ολοκληρώσαμε την εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου της Ελληνικής Τράπεζας, της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας. Μέσω της Ελληνικής Τράπεζας, αποκτήσαμε και μια ασφαλιστική εταιρεία, και αναζητούμε περαιτέρω ευκαιρίες. Είμαστε μια τράπεζα με περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία, εκ των οποίων το 60% προέρχεται από δραστηριότητες εκτός Ελλάδας, το 27% από την Κύπρο και το 11% από τη Βουλγαρία.
Σχετικά με τη συγκέντρωση του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα
Θα έλεγα ότι η διασυνοριακή συγκέντρωση θα ήταν καλοδεχούμενη από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, περιλαμβανομένων των κυβερνήσεων, των ρυθμιστικών αρχών και των τραπεζών. Το ερώτημά σας αγγίζει ένα ευρύτερο ζήτημα, αυτό της συγκέντρωσης στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Κατά τη γνώμη μου, το θέμα δεν είναι αν, αλλά πότε και πώς.
Αν η Ευρώπη θέλει να προχωρήσει μπροστά και να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ, αν θέλει να παραμείνει σχετική στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, τότε η τραπεζική ένωση και η διασυνοριακή συγκέντρωση πρέπει να προχωρήσουν. Πρόκειται για δύο διαφορετικές διαδικασίες, αλλά έχουν ισχυρή αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Η Ελλάδα δεν μπορεί να αποτελεί εξαίρεση σε αυτή την τάση.
Όσον αφορά τη συγκέντρωση στην ελληνική αγορά, δεν αναμένω κάτι τέτοιο στο άμεσο μέλλον. Ποτέ δεν μπορείς να αποκλείσεις τίποτα, αλλά νομίζω ότι η πολιτική προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η ενίσχυση του ανταγωνισμού στην τοπική αγορά. Αυτό υπερισχύει της ανάγκης για συγκέντρωση και μέγεθος. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η γενική τάση στην ευρωπαϊκή πολιτική. Προτιμούν περισσότερο ανταγωνισμό έναντι του μεγέθους, όπως πρόσφατα υπογράμμισε και η έκθεση Ντράγκι.
Σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF)
Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την οικονομία μας, τόσο λόγω της ύπαρξής του όσο και του τρόπου με τον οποίο το διαχειρίστηκε η κυβέρνηση. Ο τρόπος είναι επίσης μοναδικός, καθώς απαιτεί τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα και των τραπεζών για την αξιοποίηση του σκέλους δανείων του. Πιστεύω ότι όλες οι τράπεζες έχουν διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.
Το σκέλος των δανείων αντιπροσωπεύει περίπου το 50% του συνολικού πακέτου και έχει επηρεάσει θετικά διάφορους τομείς της οικονομίας, ειδικά εκείνους που σχετίζονται με τη μεγάλη μετάβαση, τις ψηφιακές και εξαγωγικές επενδύσεις, και πολλά άλλα. Μέχρι στιγμής, όλα προχωρούν ικανοποιητικά.
Ένα ενδιαφέρον ερώτημα αφορά το αν η λήξη του ΤΑΑ το 2026 θα έχει αντίκτυπο στην οικονομία. Πιστεύω ότι οι επενδύσεις αυτές δεν θα σταματήσουν σε ένα ή δύο χρόνια. Αντίθετα, η επίδρασή τους θα είναι μακροπρόθεσμα θετική για την οικονομία. Η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει έναν νέο μηχανισμό ισορροπίας, όπως προτείνει η έκθεση Ντράγκι, και είμαι αισιόδοξος ότι με κάποιο τρόπο θα υπάρξει μια νέα μορφή ΤΑΑ για την ευρωπαϊκή αγορά.
Τι ρωτούν οι επενδυτές
Francine Lacqua:
Ρωτούν για τις μακροπρόθεσμες ευκαιρίες μιας νέας τράπεζας ή εξακολουθούν να επικεντρώνονται σε μικρότερα, αλλά τεχνικά σημαντικά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν άμεσα;
Απάντηση:
Θα έλεγα και τα δύο: Για παράδειγμα, το DTC (Deferred Tax Credits) είναι ένα ζήτημα που συζητάμε συχνά με τους αρμόδιους. Οι επενδυτές ρωτούν επίσης για τις προοπτικές ανάπτυξης των τραπεζών μας, τόσο οργανικής όσο και μέσω πιθανών εξαγορών. Επιπλέον, θέλουν να μάθουν για την πολιτική μας όσον αφορά τις μερισματικές αποδόσεις.
Αυτό που είναι ενθαρρυντικό είναι ότι οι περισσότερες τράπεζες έχουν αναβαθμίσει τις προβλέψεις τους για το 2025, κάτι που δείχνει τη σταθερότητα και τη δύναμή τους. Βλέπουμε σημαντικές ευκαιρίες για ανάπτυξη, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις υπόλοιπες βασικές αγορές όπου δραστηριοποιούμαστε.
Σχετικά με το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και την Ευρώπη-ΗΠΑ
Τα τελευταία 15-20 χρόνια, υπήρξε σημαντική απόκλιση μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ. Πριν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν σχεδόν ισοδύναμες με τις μεγάλες αμερικανικές σε μέγεθος και κεφαλαιοποίηση. Σήμερα, μόνο δύο ευρωπαϊκές τράπεζες βρίσκονται στις 10 μεγαλύτερες παγκοσμίως.
Υπήρξαν σίγουρα τομείς στους οποίους η Ευρώπη δεν απέδωσε τόσο καλά όσο οι ΗΠΑ ή η Αγγλία. Αυτό αναδεικνύει τη σημασία της τραπεζικής ένωσης και της διασυνοριακής συγκέντρωσης.
Η εμπειρία μας από τη μόνη διασυνοριακή εξαγορά που έχει γίνει στην Ευρώπη τα τελευταία επτά χρόνια έδειξε ότι η υποστήριξη από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους πολιτικούς φορείς ήταν πολύ θετική.
Τομείς ανάπτυξης των ελληνικών τραπεζών και ο ρόλος της κυβέρνησης
Δύο σημεία:
Πρώτον, συμφωνώ ότι η διαχείριση περιουσίας (asset & wealth management) και το private banking είναι σημαντικοί τομείς ανάπτυξης. Διαθέτουμε τρία κέντρα – στο Λουξεμβούργο, την Αθήνα και την Κύπρο – και βλέπουμε σημαντικές ευκαιρίες οργανικής ανάπτυξης.
Δεύτερον, τι ζητάμε από την κυβέρνηση:
- Περισσότερες μεταρρυθμίσεις.
- Αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου για την παροχή κινήτρων για επενδύσεις.
- Πολιτική σταθερότητα, που αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για τη χώρα και πρέπει να διατηρηθεί.
Σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI)
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο μοχλό αλλαγής της εποχής μας και αναμένεται να επηρεάσει πολλούς διαφορετικούς τομείς της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών. Κατά την άποψή μου, η AI μπορεί να λειτουργήσει με τον ίδιο ανατρεπτικό τρόπο όπως το διαδίκτυο τη δεκαετία του ’90.
Θα ήθελα να κάνω δύο σχόλια:
- Ψηφιοποίηση και AI στον τραπεζικό τομέα: Στον οργανισμό μας, εργαζόμαστε εντατικά με νευρωνικά δίκτυα και προσπαθούμε να ενσωματώσουμε την AI στο επιχειρηματικό μας μοντέλο. Ξεκινήσαμε με ένα AI-powered bot για διαδικτυακή χρήση και σχεδιάζουμε να το επεκτείνουμε για εξυπηρέτηση πελατών. Η AI διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μεταμόρφωση της πληροφορικής, ειδικά στον τομέα της συμμόρφωσης (compliance) και της καταπολέμησης ξεπλύματος χρήματος (AML). Παράλληλα, διαπιστώνουμε ότι έχει μεγάλη επίδραση στην παραγωγή δεδομένων (data production).
- Γεωπολιτική της AI: Όπως συνέβη με το διαδίκτυο, η εξέλιξη της AI έχει σημαντικές γεωπολιτικές προεκτάσεις. Το πρωτόκολλο του διαδικτύου αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’70, το CERN στην Ευρώπη έφερε την επανάσταση με τον Παγκόσμιο Ιστό τη δεκαετία του ’80, και οι μηχανές αναζήτησης αναπτύχθηκαν ξανά στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’90. Το διαδίκτυο ήταν αποτέλεσμα μιας συνεργασίας μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής.
Η σημερινή κατάσταση με την AI είναι διαφορετική:
- Η AI αναπτύχθηκε κυρίως στις ΗΠΑ.
- Η Κίνα και οι ΗΠΑ πραγματοποιούν τεράστιες επενδύσεις.
- Η Ευρώπη φαίνεται να μένει πίσω, καθώς επικεντρώνεται κυρίως στη ρύθμιση.
Για να αλλάξει αυτό, η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη καινοτομία και επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες. Η τραπεζική πρέπει επίσης να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προσφέρει η AI και να παραμείνει ανταγωνιστική.
Σχετικά με τη βιωσιμότητα
Η βιωσιμότητα είναι απαραίτητη. Ωστόσο, η Ευρώπη δεν πρέπει να επικεντρωθεί μόνο σε αυτήν, αλλά να διασφαλίσει και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της. Αυτό απαιτεί δύο πυλώνες – βιωσιμότητα και οικονομική ανταγωνιστικότητα».
Διαβάστε επίσης
Απεργία 20 Νοεμβρίου: Πώς θα κινηθούν τα ΜΜΜ
Δώρο Χριστουγέννων 2024: Οι δύο αλλαγές φέτος
Θωρακισμένη η επάρκεια εφοδιασμού της Ελλάδας σε ρεύμα τον χειμώνα