THEPOWERGAME
Η βασιλεία του Μωάμεθ ΣΤ’ στο Μαρόκο έχει μέχρι στιγμής χαρακτηριστεί από μια αξιοσημείωτη προσπάθεια εκσυγχρονισμού της χώρας, με νέες υποδομές, αναζωογόνηση της βιομηχανίας, δέσμευση στη βιωσιμότητα και μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων.
Το αποτέλεσμα είναι μια χώρα που έχει σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο στους δείκτες της, καθιστώντας την οικονομική δύναμη στην περιοχή και εδραιώνοντάς την ως βασικό παράγοντα στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ Αφρικής και Ευρώπης.
Βελτίωση των επιδόσεών της
Το 1999, τη χρονιά που ανέβηκε στο θρόνο ο σημερινός μονάρχης, ο δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης του Μαρόκου (ένας δείκτης που καθιερώθηκε από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος περιλαμβάνει το προσδόκιμο ζωής, την εκπαίδευση και το κατά κεφαλήν εισόδημα) ήταν 0,511, τοποθετώντας τη χώρα στην απογοητευτική 112η θέση. Το προσδόκιμο ζωής ήταν 66,41 χρόνια, ο δείκτης θνησιμότητας ήταν 6,5 ανά 1.000, και το κατά κεφαλήν εισόδημα ανερχόταν στα 1.514 ευρώ.
Ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI) του Μαρόκου είχε ανέλθει στις 0,698 μονάδες. Το προσδόκιμο ζωής είχε αυξηθεί στα 75 χρόνια, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα είχε ήδη φτάσει τα 7.216 ευρώ (υπερδιπλάσιο, αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός). Τα αναμενόμενα χρόνια σχολικής εκπαίδευσης διπλασιάστηκαν, ενώ το ποσοστό απόλυτης φτώχειας μειώθηκε από 15,3% σε λιγότερο από 1,7%.
Η βελτίωση ήταν ιδιαίτερα σημαντική στον αγροτικό πληθυσμό, ο οποίος το 1999 αντιπροσώπευε σχεδόν το μισό του συνολικού πληθυσμού και σήμερα αποτελεί μόνο το ένα τρίτο. Το ηλεκτρικό ρεύμα και το πόσιμο νερό είναι πλέον προσβάσιμα σε ολόκληρο τον αγροτικό πληθυσμό, ενώ το 2000 ήταν διαθέσιμα μόνο στο μισό αυτού του πληθυσμού.
Έκθεση του Κέντρου Carnegie
Μια πρόσφατη έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Κέντρο Carnegie και υπογράφεται από τον ερευνητή οικονομικών Alexander Kateb επισημαίνει ότι το Μαρόκο έχει περάσει από μια οικονομία χαμηλού εισοδήματος σε μια οικονομία μεσαίου εισοδήματος.
Σύμφωνα με την έκθεση, το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνει η χώρα είναι να αντιμετωπίσει τον διαρθρωτικό μετασχηματισμό, ο οποίος θα απαιτήσει επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και καινοτομία, την προώθηση ενός πιο ανταγωνιστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη διάθεση πρόσθετων οικονομικών πόρων και την προσαρμογή σε ένα ολοένα και πιο μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο.
Υποδομές παγκόσμιας κλάσης
Το σχέδιο εκσυγχρονισμού που εφάρμοσε ο βασιλιάς Μωάμεθ ΣΤ’ από την άνοδό του στο θρόνο, και το οποίο αναπτύχθηκε από τις διαδοχικές κυβερνήσεις, περιλάμβανε τη δημιουργία υποδομών παγκόσμιας κλάσης ως έναν από τους βασικούς πυλώνες.
Η κατασκευή εγκαταστάσεων, όπως το βιομηχανικό συγκρότημα στο λιμάνι της Ταγγέρης Med, επέτρεψε στο Μαρόκο να κάνει ένα άλμα προς τα εμπρός και να συμμετάσχει στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, προσελκύοντας ξένες επενδύσεις και καθιστώντας το έναν σημαντικό εμπορικό παράγοντα λόγω της στρατηγικής του θέσης ως πύλη προς τη Μεσόγειο και σημείο διέλευσης μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η χώρα έχει επεκτείνει το προηγουμένως περιορισμένο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων της στα 1.800 χιλιόμετρα. Νέα έργα βρίσκονται σε εξέλιξη για την επέκταση αυτού του δικτύου στα 3.000 χιλιόμετρα έως το 2030.
Από την άλλη, η κατασκευή των διαφορετικών φάσεων του λιμανιού της Ταγγέρης Med, από το 2007, επέτρεψε στο Μαρόκο να εδραιωθεί ως βασικός παίκτης στο εμπόριο της περιοχής. Το Tanger Med είναι ήδη το κορυφαίο λιμάνι στη Μεσόγειο όσον αφορά τη διαμετακόμιση εμπορευματοκιβωτίων και αποτελεί καταλύτη για την οικονομία της χώρας.
Το Μαρόκο υπήρξε επίσης πρωτοπόρος στην κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών, με το πρώτο τρένο υψηλής ταχύτητας στην αφρικανική ήπειρο, το οποίο θα επεκταθεί για να συνδέσει τις κύριες πόλεις. Επίσης, έχει δραστηριοποιηθεί στις αεροπορικές μεταφορές, με την κατασκευή νέων αεροδρομίων και την επέκταση των υφιστάμενων.
Σχέδιο βιομηχανικής επιτάχυνσης
Ως απάντηση στην οικονομική κρίση στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, το Μαρόκο επέλεξε μια βιομηχανική στρατηγική που βασίζεται στην προώθηση των εξαγωγών. Έτσι, το Σχέδιο Βιομηχανικής Επιτάχυνσης 2014-2020, το οποίο υποστηρίχθηκε από το Εργαστήριο Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, βασίστηκε σε πρόσφατα δημιουργηθείσες υποδομές, όπως το λιμάνι Tanger Med, για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η αεροδιαστημική.
Με αυτό το σκεπτικό δημιουργήθηκαν οι «ζώνες Tanger Med», βιομηχανικές και υλικοτεχνικές περιοχές γύρω από το λιμάνι, οι οποίες κατέστησαν την περιοχή Tangier-Tetouan-Al Hoceima την κύρια βιομηχανική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στην αφρικανική ήπειρο.
Η εγκατάσταση μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών αυτοκινήτων, όπως η Renault και ο όμιλος PSA, σε αυτήν την ελεύθερη ζώνη, έχει καταστήσει το Μαρόκο κορυφαίο παραγωγό και εξαγωγέα αυτοκινήτων στην ήπειρο, ξεπερνώντας τη Νότια Αφρική, ενώ έχει προσελκύσει πολυάριθμους διεθνείς κατασκευαστές ανταλλακτικών αυτοκινήτων, όπως οι Valeo, Yazaki και Sumitomo.
Τα πλεονεκτήματα της αυτοκινητοβιομηχανίας αντικατοπτρίζονται στην ανάπτυξη της μαροκινής οικονομίας: μεταξύ 2010 και 2019, το μερίδιο του μεταποιητικού τομέα στις άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκε από 15% σε 37%.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και βιωσιμότητα
Μια άλλη σημαντική δέσμευση του Μαρόκου τα τελευταία χρόνια ήταν η υιοθέτηση της Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, με στόχο τη μείωση των ενεργειακών εισαγωγών και την επίτευξη ενός πιο βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης.
Αυτή η στρατηγική βασίζεται σε τρεις πυλώνες: την αύξηση της ικανότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την ενίσχυση της περιφερειακής ολοκλήρωσης. Το 2015, τέθηκε στόχος για την επίτευξη 52% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα έως το 2030, επεκτείνοντας τον αρχικό στόχο του 42%.
Προς το παρόν, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευαν το 37% της εγκατεστημένης ισχύος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, κυρίως από αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια.
Επίσης στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το Μαρόκο κατασκεύασε το συγκρότημα συγκεντρωμένης ηλιακής ενέργειας Noor, το μεγαλύτερο στον κόσμο, χάρη σε δημόσια-ιδιωτική χρηματοδότηση ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, του ομίλου Saudi Aqua.
Από την άλλη πλευρά, η στρατηγική για την πράσινη μετάβαση περιλαμβάνει την απανθρακοποίηση των βιομηχανιών τσιμέντου, χάλυβα και λιπασμάτων. Αυτό αποτελεί πρόκληση για το Μαρόκο, εάν θέλει να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά του και την πρόσβασή του στην ευρωπαϊκή αγορά, η οποία θα επιβάλει τελωνειακούς δασμούς σε προϊόντα υψηλής έντασης άνθρακα, όπως τα φωσφορικά άλατα, στα οποία η χώρα είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς παγκόσμιους.
Χωρίς να ξεχνάμε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου και την επακόλουθη ένταξή του στις βιομηχανικές διεργασίες.
Διαχείριση του νερού
Μία από τις τελευταίες δεσμεύσεις του Μαρόκου, όπως τονίστηκε από τον ίδιο τον βασιλιά Μωάμεθ ΣΤ’ στην ομιλία του για τον εορτασμό της 25ης επετείου, είναι η διαχείριση των υδάτων, απαραίτητη σε μια χώρα που υποφέρει περιοδικά από παρατεταμένες ξηρασίες.
Με αυτό το σκεπτικό ξεκίνησε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων 2020-2050, με προϋπολογισμό άνω των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκ των οποίων τα 13 δισεκατομμύρια προορίζονται για την περίοδο 2020-2027. Από αυτό το ποσό, το Μαρόκο θα συνεισφέρει το 60%, ενώ το υπόλοιπο 40% θα καλυφθεί από ιδιώτες επενδυτές.
Το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή εννέα σταθμών αφαλάτωσης έως το 2030, ανεβάζοντας τον αριθμό αυτών των εγκαταστάσεων σε 20 στο Μαρόκο, με συνολική δυναμικότητα 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Επιπλέον, προβλέπεται η βελτίωση της ικανότητας αποθήκευσης γλυκού νερού μέσω της επιτάχυνσης της κατασκευής φραγμάτων και λιμνών, καθώς και της αύξησης του ποσοστού των λυμάτων που επαναχρησιμοποιούνται μετά την επεξεργασία.
Πηγή: Atalayar
Διαβάστε επίσης
Eurostat: Στο 163,9% του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος της Ελλάδας
Playboy: Ο γιος του Χιου Χέφνερ δίνει 100 εκατ. για το brand
Πυρηνική ενέργεια: Η Ελλάδα μελετά τις νέες τεχνολογίες “χωρίς να βιάζεται”