THEPOWERGAME
Σε ιστορικό χαμηλό βρίσκεται σήμερα η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα, καθώς οι υψηλές τιμές των ακινήτων έχουν δημιουργήσει τη «γενιά των ενοικιαστών» (Generation Rent), η οποία αναμένεται να κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια. Σήμερα όσοι επιλέγουν να αποκτήσουν δική τους κατοικία αγοράζουν ακίνητα εξαιρετικά «γερασμένα», καθώς στην πλειονότητά τους πρόκειται για σπίτια άνω των 40 ετών. Επιπλέον, οι τιμές είναι αυξημένες κατά 4% σε σύγκριση με το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του 2008, όταν τα σπίτια που πωλούνταν τότε ήταν 20ετίας.
Η στροφή των Ελλήνων στην ενοικίαση αποδεικνύεται από τη φθίνουσα πορεία που έχει καταγράψει τα τελευταία χρόνια το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης στη χώρα, το οποίο σήμερα φτάνει στο 69,6% βάσει των στοιχείων της Eurostat, ενώ στην Αθήνα έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο, αφού έχει πέσει στο 64%. Όταν στη δεκαετία του ’90 η ιδιοκατοίκηση ήταν πάνω από 80%, στη δεκαετία του 2000 έπεσε στο 75%, ενώ λίγο πριν από την κρίση το 2010 ανέβηκε στο 77%. Το χρονικό διάστημα 2019-2022 υπήρξε μείωση κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου σε 102.695 κατοικίες.
Μια διαφορετική πραγματικότητα υπάρχει στην επαρχία, καθώς όσοι έχουν επιλέξει να μείνουν μακριά από τα αστικά κέντρα συνεχίζουν στην πλειονότητά τους να έχουν το δικό τους σπίτι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Πελοπόννησος, στην οποία το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης φτάνει και το 90%.
Το μειωμένο ενδιαφέρον των Ελλήνων να αγοράσουν το δικό τους σπίτι σχολίασε η Βασιλική Βλαχοστεργίου, Deputy Head of Real Estate Analysis Section στην Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο της Prodexpo, τονίζοντας ότι αυτό συμβαίνει λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών και της μειωμένης αγοραστικής δύναμης των πολιτών. Συγκεκριμένα, η ίδια υποστήριξε το εξής: «Οι αξίες των οικιστικών ακινήτων αυξάνονται με διψήφια ποσοστά τη τελευταία διετία, ενώ από το 2017 μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί αύξηση κόστους που στην Αθήνα ανέρχεται στο 90%. Σε σχέση με την καλύτερη χρονιά, που ήταν το 2008, η αύξηση κινείται στο 4%. Προβληματικό, επίσης, είναι και το γεγονός ότι το διαθέσιμο εισόδημα έχει μειωθεί κατά 20% σε σχέση με το 2008».
Ακόμη, πρόσθεσε ότι «ένας ακόμη λόγος που δεν αγοράζονται σπίτια είναι επειδή στην πλειονότητά τους είναι παλιά, καθώς δεν εκδίδονται πλέον νέες οικοδομικές άδειες, με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειμμα νέων ακινήτων. Συγκεκριμένα, όσες οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν από το 2011 έως και το 2024 είναι αθροιστικά οι ίδιες στο σύνολο με αυτές που εκδόθηκαν το 2005».
Στις αυξημένες τιμές των ακινήτων προς πώληση, που αποτελούν τροχοπέδη για τους Έλληνες, ώστε να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι, αναφέρθηκε με τη σειρά του ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Spitogatos Group, Δημήτρης Μελαχροινός. Ο ίδιος, μάλιστα, επισήμανε το εξής: «Σύμφωνα με τα στοιχεία μας, το τρίτο τρίμηνο του έτους η αύξηση αγγίζει το 7%. Είναι ζήτημα προσφοράς και ζήτησης, από τη στιγμή που υπάρχει αυξημένη ζήτηση, ανεβαίνουν οι τιμές». Τόνισε, μάλιστα, ότι «οι τάσεις του Spitogatos δεν δείχνουν ότι θα σταθεροποιηθούν οι τιμές το επόμενο διάστημα».
Επί του θέματος τοποθετήθηκε και ο Πάνος Λολώνης, Head of the Geospatial Information Department, ξεκαθαρίζοντας ότι «τα ποσοστά της ιδιοκατοίκησης δεν θα επιστρέψουν στα επίπεδα του παρελθόντος για τέσσερις λόγους. Πρώτον, η κατοχή ακινήτου δεν είναι πια προσοδοφόρα, δεύτερον έχει γίνει δυσβάστακτη λόγω του υψηλού ΕΝΦΙΑ. Τρίτον, υπάρχει μεγάλη έλλειψη ρευστότητας, η οποία δεν είχε καμία σχέση με αυτήν που είχαν οι πολίτες στις αρχές του 2000. Ακόμη, μην ξεχνάμε και τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτεί η μεταβίβαση ενός ακινήτου». Επιπλέον, όπως τόνισε, «η αυξημένη κινητικότητα των νέων, κυρίως προς το εξωτερικό, τους έχει κάνει να μην επενδύουν πλέον σε σταθερά assets, όπως ένα σπίτι».
Ο ένας από τους βασικότερους λόγους που οι Έλληνες πια δεν αγοράζουν σπίτια, για τον Νίκο Τσάτση, Chief Development Officer, Plasis Real Estate + Development, είναι το γεγονός ότι από τη μία δεν έχουν αυξηθεί οι μισθοί των πολιτών αντίστοιχα με τις τιμές, από την άλλη η αγορά ακινήτου ήταν μια οικογενειακή υπόθεση, με αποτέλεσμα τα σπίτια να περνούν από παιδί σε παιδί. Επίσης, σχολίασε το εξής: «Στο παρελθόν η αγορά ενός ακινήτου συνδεόταν με τη βοήθεια από την οικογένεια. Πλέον αυτό δεν ισχύει, καθώς τα οικογενειακά αποθέματα χρημάτων έχουν μειωθεί και επίσης έχουν κατασχεθεί οικογενειακά ακίνητα λόγω των δανείων. Από την άλλη πλευρά, οι νέοι έχουν φύγει στο εξωτερικό, όπου η ενοικίαση είναι κάτι πολύ σύνηθες, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που προτιμούν να ενοικιάσουν ένα ακίνητο με παροχές, παρά να αγοράσουν κάτι παλιό».
Το «φρένο» στην αγορά κατοικίας οφείλεται και στο γεγονός ότι οι Έλληνες σήμερα φοβούνται να δανειστούν χρήματα από τις τράπεζες. Όπως σχολίασε ο Κυριάκος Καμπούρης, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του IMS-FC, υπάρχει πτώση και στα νέα δάνεια, καθώς από τα 6,5 δισ. ευρώ πέρυσι, φέτος οι αιτήσεις δεν ξεπέρασαν τα 4 δισ. ευρώ. Ο κ. Παντελής Μαραβέας, Ass. General Manager, Retail Segments, Bank Analytics & Lending Products της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, ανέφερε επίσης με τη σειρά του ότι αποτελούν μειονότητα οι αγοραπωλησίες με χρήση δανεισμού. «Οι τράπεζες έχουν τη ρευστότητα, έχουν την πρόθεση να δώσουν στεγαστικά δάνεια. Οκτώ στις δέκα αιτήσεις εγκρίνονται, άρα πελάτες αξιόχρεοι μπορούν να πάρουν δάνειο».
Διαβάστε επίσης
Drones: Ποιος κερδίζει τη μάχη των αιθέρων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας
Επίδομα παιδιού: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι δικαιούχοι
Πώς η Τουρκία προωθεί τους πυρηνικούς αντιδραστήρες τσέπης