THEPOWERGAME
Προς τη μετεξέλιξη του συστήματος IRIS ως εθνικού συστήματος πληρωμών οδεύει η ελληνική αγορά, προκειμένου να εναρμονισθεί πλήρως με την αντίστοιχη τάση που «χτίζουν» και άλλα ευρωπαϊκά κράτη στο πλαίσιο του νέου Κανονισμού για ενιαία τιμολόγηση των συναλλαγών, ανεξαρτήτου αν αφορούν απλή μεταφορά πίστωσης ή άμεση.
Είναι ένα βασικό βήμα προς την υιοθέτηση και προώθηση των instant payments, που αφενός μεν γίνονται υποχρεωτικές (ως υπηρεσία) για όλη την ευρωζώνη, αλλά και… υποχρεωτικώς με ενιαία χρέωση. Είναι η ώρα που η Ευρώπη ακολουθεί τις καινοτόμες αγορές της Ινδίας και της Κίνας, που όχι μόνο διαθέτουν εθνικά συστήματα πληρωμών από χρόνια, αλλά τα έχουν σημαντικά αναπτύξει.
Βέβαια, ένας βασικός λόγος που το Ινδικό UPI και το κινεζικό Union Pay αναπτύχθηκαν γρήγορα και πολύ ήταν… εξ ανάγκης, λόγω της απουσίας της Visa και της Mastercard από τις εν λόγω αγορές. Όταν όμως η UPI ξεπέρασε τα σύνορα της Ινδίας και εκτός του Σρι Λάνκα, της Σιγκαπούρης και του Μαυρίκιου, έβαλε «πόδι» στη Γαλλία, η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο πήρε άλλη μορφή.
Εθνικό σύστημα πληρωμών έχει και η Ρωσία (είναι το εναλλακτικό του Swift, που λέγεται SPFS) και στο οποίο βασίστηκε στοn βαθμό που μπορούσε φυσικά μετά το εμπάργκο που της επιβλήθηκε λόγω της εισβολής στην Ουκρανία.
Στην ευρωζώνη κάθε χώρα έχει τα δικά της Διατραπεζικά Συστήματα, στην Ελλάδα ειδικότερα, είναι η ΔΙΑΣ, με το πολύ δημοφιλές εργαλείο IRIS, το οποίο όμως χρήζει ενίσχυσης και εμπλουτισμού, προκειμένου να γίνει ανταγωνιστικό του μοντέλου…UPI. Aυτό όμως, είναι κάτι που είναι ήδη σε εξέλιξη και μάλιστα υπό το συντονισμό όλων των τραπεζών μελών και μετόχων της ΔΙΑΣ, όπως αναφέρει η CEO της εταιρείας, Σταυρούλα Καμπουρίδου. Εμπλουτισμό και ενίσχυση σε θέματα τεχνικά, με στόχο πάντα την υψηλή ποιότητα υπηρεσιών με τη μέγιστη ασφάλεια, ενδεχόμενες σκέψεις για αναβάθμιση και πιθανό ξεχωριστό application κλπ.
Το πολυεργαλείο IRIS με τους 3,2 εκατομμύρια συνδεδεμένους λογαριασμούς και τους επιπλέον εκατομμύριο νέους χρήστες το τελευταίο εννεάμηνο έχει τρεις πυλώνες:
- Τις συναλλαγές P2P (person to person) τολεγόμενο account to account
- την αντίστοιχη λογική account to account για τους επαγγελματίες το P2B
- και το e-commerce.
Σήμερα, οι συναλλαγές P2P γίνονται πλέον δωρεάν (έναν χρόνο πριν αναλόγως της Τράπεζας υπήρχε μια μικρή χρέωση, σημαντικά μικρότερη βέβαια από την άμεση μεταφορά από τα δίκτυα των τραπεζών) αλλά για το ημερήσιο πλαφόν των έως 500 ευρώ.
Η συζήτηση για όλα αυτά είναι ιδιαίτερα επίκαιρη, ειδικά όταν άλλες χώρες του Νότου, σκέφτονται να ενώσουν τις δυνάμεις τους και τα Διατραπεζικά εθνικά τους συστήματα, στην ιδέα του Europa Project. Η Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία συνέδεσαν τα εθνικά account to account συστήματα, ώστε να δημιουργηθεί ένα πολύ μεγάλο όχημα άμεσων πληρωμών, ικανό να σταθεί στον ανταγωνισμό του UPI ή άλλων αντίστοιχων πρωτοβουλιών. Απευθύνεται δυνητικά σε 50 εκατομμύρια χρήστες από 180 τράπεζες και αντιστοιχεί σε περίπου 1,5 δισεκατομμύριο συναλλαγές.
Το Europa Project, το οποίο έχει ατύπως απευθύνει πρόσκληση στο ελληνικό IRIS να συνδεθεί στο άρμα του (στο πλαίσιο σχετικού συνεδρίου φέτος την άνοιξη) θα λειτουργεί παράλληλα με το εθνικό σύστημα κάθε χώρα, δηλαδή, το Bizum της Ισπανίας, το bankomat pay της Ιταλίας και το MBWAY της Πορτογαλίας.
Οι άμεσες συναλλαγές στην Ελλάδα σήμερα
Μέχρι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες προσφέρουν τη δυνατότητα άμεσων συναλλαγών, δηλαδή μεταφορά ποσών εντός λίγων δευτερολέπτων, από το λογαριασμό μιας τράπεζας σε μία άλλη, μέσω δύο οδών:
- Μέσω της επιλογής άμεσης μεταφοράς από τα εναλλακτικά κανάλια web/mobile banking με υψηλό πλαφόν που διαφοροποιείται ανά τράπεζα (άνω των 10.000 ευρώ). Συναλλαγή που χρεώνεται μεν, αλλά με χρέωση πολύ λιγότερη από την αντίστοιχη σε ένα φυσικό κατάστημα.
- Μέσω του διατραπεζικού IRIS της ΔΙΑΣ, όπου εκεί για τις άμεσες μεταφορές μεταξύ προσώπων (P2P) όλες οι τράπεζες έχουν πλέον την υπηρεσία δωρεάν (αυτό ίσχυσε από φέτος).
- Πάλι μέσω του IRIS αλλά για πληρωμή επαγγελματικών P2B, εντελώς δωρεάν για τους ιδιώτες, με μικρή χρέωση (προμήθεια) για τους επαγγελματίες.
Μέσω των κινήτρων που έχουν δοθεί, οι συναλλαγές μέσω IRIS κερδίζουν σημαντικό μερίδιο αφού για τους καταναλωτές είναι εντελώς ανέξοδο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα καταστήματα, έχει πολύ μικρή χρέωση (μικρότερη από τη χρήση πιστωτικής κάρτας) και πιστώνεται ο λογαριασμός τους άμεσα.
Τι αλλάζει και πότε στις instant payments
Με το νέο Κανονισμό της ΕΕ και την επικύρωση του Ευρωκοινοβουλίου, αλλάζει το καθεστώς στις άμεσες πληρωμές, σε δύο επίπεδα: αυτό των χρεώσεων και αυτό της υποχρεωτικής διάθεσης της υπηρεσίας instant payments.
Από τον Ιανουάριο του 2025 κάθε συναλλαγή μεταφοράς πίστωσης από μία τράπεζα σε άλλη (account to account), είτε απλή, είτε άμεση θα έχει την ίδια χρέωση (εξομοίωση) και αυτό ισχύει για κάθε τράπεζα της ευρωζώνης. Η διαφορετική τιμολόγηση ανάμεσα σε άμεση ή μη, καταργείται οριστικά.
Από τον Ιανουάριο του 2025 οι ελληνικές τράπεζες, όπως κάθε τράπεζα της ευρωζώνης υποχρεώνονται να δέχονται πληρωμές instant payments. Υποχρεώνονται να δέχονται εμβάσματα από ξένες τράπεζες ως άμεση πίστωση στο λογαριασμό δικαιούχων. Να μπορεί ο Ευρωπαίος καταναλωτής μέσα από το λογαριασμό του σε ξένη τράπεζα να πιστώνει άμεσα έναν λογαριασμό σε οποιαδήποτε ελληνική τράπεζα.
Από τον Νοέμβριο του 2025, 18 μήνες μετά τη δημοσίευση στο ΦΕΚ του νέου Κανονισμού, οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει υποχρεωτικά να μπορούν να ικανοποιούν παράλληλα και αιτήματα αποστολής χρημάτων σε τράπεζες στο εξωτερικό, επίσης με άμεση εντολή.
Αυτό σήμερα – υπό τη μορφή των άμεσων συναλλαγών- γίνεται μόνο εντός συνόρων. Για μεταφορά άμεσης πίστωσης σε τράπεζα άλλης χώρας, καμία ελληνική τράπεζα δεν το παρέχει υπό την έννοια του συνόλου των υπηρεσιών που θα γίνεται από του χρόνου. Ειδικότερα, από το Δεκέμβριο του 2021, γίνονται άμεσες μεταφορές εμβασμάτων από ελληνικές τράπεζες και εκτός συνόρων (μέσω του TIPS & ΔΙΑΣ), αυτό που ακόμη δεν γίνεται στην παρούσα φάση είναι η πληρωμή μισθών και συντάξεων άμεσα, οι εισπράξεις λογαριασμών άμεσα, το Iris e – commerce άμεσα κλπ. Όλα αυτά θα μπορούν να γίνονται με άμεσες συναλλαγές, σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου , αρχές Νοεμβρίου 2025.
Υπενθυμίζεται ότι η εναρμόνιση με τον Κανονισμό της ΕΕ πλαισιώθηκε με χρονοδιαγράμματα που αναφέρει σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομίας (Απρίλιος 2024).
Διαβάστε επίσης
Παγκόσμια Τράπεζα: Η χαμένη δεκαετία στη μάχη κατά της φτώχειας
Λίμνη Κρεμαστών: Παραδόθηκε η προκαταρκτική μελέτη, πώς προχωρά το έργο
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
