THEPOWERGAME
Αύξηση στις τιμές των κατοικιών στο πρώτο τρίμηνο του έτους, εν μέσω πανδημίας, έδειξαν τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) με τα στελέχη του real estate να υποστηρίζουν πως εξέλιξη της αγοράς θα κριθεί από τέσσερις παράγοντες. Από τη μία πλευρά υπάρχουν οι δυνάμεις που δρουν θετικά στην άνοδο των τιμών όπως η αναμενόμενη ανάκαμψη της βραχυχρόνιας μίσθωσης (μέσω Airbnb) και η «ανάσταση» της Χρυσής Βίζας, δηλαδή της άδειας διαμονής σε αγοραστές ακινήτων από το εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά, αρνητικά επιδρούν τα δημογραφικά στοιχεία και η αναμενόμενη διάθεση στην αγορά των χιλιάδων ακινήτων, που βρίσκονται σήμερα σε εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων ή τραπεζών.
Στην εξίσωση πρέπει, επίσης, να προστεθούν τα οικονομικά προβλήματα που αφήνει η πανδημία αλλά και το γεγονός πως οι τιμές των ακινήτων βρίσκονται αρκετά χαμηλά σε σύγκριση με τα υψηλά του 2007, όπως γράφει σε πρόσφατο σημείωμα ο κ. Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος, τέως πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής και επιστημονικός σύμβουλος της SOLUM Property Solutions. Οι τιμές των οικιστικών ακινήτων έφτασαν στο χαμηλότερο σημείο, σε σύγκριση με το 2007, το 2017 και από τότε άρχισε η σταδιακή άνοδος των τιμών.
«Η Αθήνα από το 2018 έως το 2020 είδε μια ανατίμηση 18 έως 19%, η Θεσσαλονίκη 11 έως 14%, οι άλλες πόλεις 2 έως 6,5% και οι υπόλοιπες περιοχές από 3 έως 10%. Ακόμη παρατηρούμε ότι τα ακίνητα είναι περίπου 27 έως και 38% πιο φτηνά από ότι το 2007», γράφει ο κ. Χαραλαμπόπουλος. Τα στοιχεία δείχνουν πως τόσο για τις νέες οικοδομές (με παλαιότητα μέχρι πέντε χρόνια) όσο και για τις παλαιότερες κατοικίες, η πίεση των τιμών ήταν μικρότερη στην Αθήνα και μεγαλύτερη σε Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις. Με βάση το 100, το επίπεδο τιμών του 2007, οι τιμές βρίσκονταν στο 73 στο πρώτο τρίμηνο του 2021 στην Αθήνα, όταν αναφερόμαστε σε νέες κατασκευές.
- ΝΕ =Νέες οικοδομές με παλαιότητα έως 5 έτη
- Παλαιά = Οικοδομές με παλαιότητα άνω των 5 ετών
- Άλλες πόλεις = Άλλες μεγάλες πόλεις
«Η αγορά των πάσης φύσεως κατοικιών (διαμερίσματα, μονοκατοικίες, βίλλες, εξοχική κατοικία) μόλις επιστρέψουμε σε μια νέα κανονικότητα, θα αναδιαταχθεί και θα ξεκινήσει από μια νέα βάση» γράφει το παλαίμαχο στέλεχος της αγοράς ακινήτων. Προσθέτει πως «εκείνο που χρειάζεται είναι ο εκσυγχρονισμός όσων κατασκευών κρίνονται κατάλληλες, αλλά και λογική ανέγερση νέων πράσινων, έξυπνων και πιο αντισεισμικών οικοδομών».
Σε ορισμένες συνοικίες της Αττικής υπάρχει, πάντως, έντονη δραστηριότητα. Για παράδειγμα, σε ακτίνα χιλιομέτρου από τον σταθμό Χαλάνδρι του μετρό κατασκευάζονται αυτή την περίοδο περισσότερες από δέκα πολυκατοικίες. Το ίδιο συμβαίνει και σε κάποιες άλλες περιοχές που βρίσκονται κοντά σε σταθμούς μετρό, αν και η κίνηση στα μέσα μαζικής μεταφοράς βούλιαξε λόγω πανδημίας. Όμως οι νέες κατασκευές παραμένουν περιορισμένες, ειδικά σε καλές περιοχές με αποτέλεσμα οι τιμές να κινούνται ανοδικά ή να αντέχουν.
Οι δυνάμεις που ανεβάζουν τις τιμές
Στις δυνάμεις που ωθούν προς τα πάνω τις τιμές, τόσο για αγορά κατοικίας, όσο και τα ενοίκια, μπορεί κάποιος να προσθέσει και τις νέες ανάγκες που διαπιστώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας (για μεγαλύτερα σπίτια που λειτουργούν και ως γραφεία ή ως σχολεία λόγω τηλεκπαίδευσης…). Στις θετικές δυνάμεις κατά τον κ. Χαραλαμπόπουλο περιλαμβάνονται και «τα μηδενικά σχεδόν επιτόκια των τραπεζών για τους καταθέτες ωθούν κάποιους στα ακίνητα, τα χαμηλά επιτόκια για στεγαστικά δάνεια είναι ένα θετικό στοιχείο στην τρέχουσα περίοδο, αλλά οι Έλληνες καμένοι στο παρελθόν από το δανεισμό είναι διστακτικοί».
Οι συγκεκριμένες δυνάμεις διαμορφώνουν το νέο τοπίο στην αγορά κατοικίας το οποίο «θα ποικίλει ανάλογα με την πόλη, την τοποθεσία, το μέγεθος του ακινήτου, την ποιότητα και την κατάσταση». Όπως γράφει ο κ. Χαραλαμπόπουλος, «οι κατοικίες στις πόλεις που θα εξακολουθήσουν να έχουν φοιτητές, θα παρουσιάζουν σταθερή ζήτηση, εφόσον δεν θα μειώνεται ο αριθμός των φοιτητών. Στα διεθνούς φήμης νησιά μας (όπως πχ Μύκονος, Σαντορίνη, Ρόδος, Κέρκυρα) η ζήτηση προέρχεται και από ξένους και οι τιμές θα κινούνται ανοδικά, αλλά σε λογικά επίπεδα». Επιπλέον, «λόγω της αδυναμίας πολλών νοικοκυριών να αποκτήσουν δικό τους σπίτι, η λύση θα είναι το ενοίκιο».
Η εξοχική κατοικία «θα συναντά κάποια ζήτηση και από ξένους, όπως πχ στη βόρειο Ελλάδα υπάρχει σχετική ζήτηση από Ρουμάνους, Βούλγαρους και άλλους βαλκάνιους για μικρά και σχετικά φτηνά σπίτια κοντά στη θάλασσα, ενώ άλλα μέρη έλκουν το ενδιαφέρον, Άγγλων, Γερμανών, Αράβων, Ρώσων, Κινέζων, Ισραηλινών και άλλων αγοραστών». Τέλος, «το κόστος κατασκευής μαζί με την αξία γης έρχονται να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο που αποτελεί κριτήριο για την απόφαση ανέγερσης νέας οικοδομής σε μια περιοχή, σε περίοδο μετάβασης από την κρίση σε νέες καλύτερες μέρες».
Τα στοιχεία της ΤτΕ
Τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο τρίμηνο του έτους δείχνουν πως οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν κατά μέσο όρο αυξημένες κατά 3,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020. Για το σύνολο του 2020 και με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,3%, έναντι αύξησης 7,2% το 2019. Πέρυσι, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, η μέση ετήσια αύξηση των τιμών ήταν 4,7% για τα νέα διαμερίσματα, έναντι αύξησης 7,7% το 2019, ενώ η αντίστοιχη αύξηση για τα παλαιά διαμερίσματα ήταν 4,0% το 2020, έναντι αύξησης 6,9% το 2019.