THEPOWERGAME
Την ώρα που μαίνεται ο πόλεμος στον Λίβανο, το Ιράν προειδοποιεί ότι αν τα κράτη του Κόλπου επιτρέψουν τις ισραηλινές υπερπτήσεις ή τη διέλευση πυραύλων, αυτό θα ήταν πράξη πολέμου. Την ίδια ώρα, οι χώρες του Κόλπου απευθύνουν έκκληση για αυτοσυγκράτηση. Στο πλαίσιο αυτό, τα αραβικά κράτη πιέζουν την Ουάσιγκτον να σταματήσει το Ισραήλ από το να επιτίθεται σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, επειδή ανησυχούν ότι οι δικές τους πετρελαϊκές εγκαταστάσεις θα μπορούσαν να δεχθούν πυρά από τους αντιπροσώπους της Τεχεράνης εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί, δήλωσαν τρεις πηγές του Κόλπου στο Reuters.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών τους να αποφύγουν να βρεθούν σε διασταυρούμενα πυρά, τα κράτη του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Κατάρ, αρνούνται επίσης να αφήσουν το Ισραήλ να πετάξει πάνω από τον εναέριο χώρο τους για οποιαδήποτε επίθεση κατά του Ιράν και το έχουν μεταφέρει αυτό στην Ουάσιγκτον, δήλωσαν οι τρεις πηγές προσκείμενες σε κυβερνητικούς κύκλους.
Το Ισραήλ έχει υποσχεθεί ότι το Ιράν θα πληρώσει για την πυραυλική του επίθεση την περασμένη εβδομάδα, ενώ η Τεχεράνη έχει δηλώσει ότι οποιαδήποτε αντίποινα θα αντιμετωπιστούν με τεράστιες καταστροφές, εγείροντας φόβους για έναν ευρύτερο πόλεμο στην περιοχή, που θα μπορούσε να απορροφήσει και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι κινήσεις των κρατών του Κόλπου έρχονται έπειτα από μια διπλωματική ώθηση του μη αραβικού σιιτικού Ιράν να πείσει τους Σουνίτες γείτονές του στον Κόλπο να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στην Ουάσιγκτον, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να στοχεύσει τις εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου του Ιράν.
Κατά τη διάρκεια συναντήσεων αυτήν την εβδομάδα, το Ιράν προειδοποίησε τη Σαουδική Αραβία ότι δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων του βασιλείου του Κόλπου εάν το Ισραήλ λάμβανε οποιαδήποτε βοήθεια για την πραγματοποίηση μιας επίθεσης, δήλωσαν στο Reuters ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος και ένας Ιρανός διπλωμάτης.
Πράξη πολέμου αν τα Αραβικά Κράτη επιτρέψουν τον εναέριο χώρο στο Ισραήλ
Ο Ali Shihabi, Σαουδάραβας αναλυτής που βρίσκεται κοντά στη σαουδαραβική βασιλική αυλή, δήλωσε: «Οι Ιρανοί έχουν δηλώσει: “Αν τα κράτη του Κόλπου ανοίξουν τον εναέριο χώρο τους στο Ισραήλ, αυτό θα ήταν πράξη πολέμου”».
Ο διπλωμάτης είπε ότι η Τεχεράνη είχε στείλει ένα σαφές μήνυμα στο Ριάντ ότι οι σύμμαχοί της σε χώρες όπως το Ιράκ ή η Υεμένη θα μπορούσαν να αντιδράσουν εάν υπήρχε οποιαδήποτε περιφερειακή υποστήριξη του Ισραήλ κατά του Ιράν.
Ένα πιθανό ισραηλινό χτύπημα ήταν το επίκεντρο των συνομιλιών την Τετάρτη μεταξύ του Σαουδάραβα de facto κυβερνήτη, πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, και του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών, Αμπάς Αρακτσί, ο οποίος βρισκόταν σε περιοδεία στον Κόλπο για να συγκεντρώσει υποστήριξη, δήλωσαν πηγές του Κόλπου και του Ιράν.
Η επίσκεψη του Ιρανού υπουργού, μαζί με τις σαουδαραβικές-αμερικανικές επικοινωνίες σε επίπεδο υπουργείου Άμυνας, αποτελούν μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κρίσης, δήλωσε στο Reuters πηγή του Κόλπου που πρόσκειται σε κυβερνητικούς κύκλους.
Πηγή στην Ουάσιγκτον που γνωρίζει τις συζητήσεις επιβεβαίωσε ότι αξιωματούχοι του Κόλπου είχαν έρθει σε επαφή με Αμερικανούς ομολόγους τους, για να εκφράσουν την ανησυχία τους για την πιθανή έκταση των αναμενόμενων αντιποίνων του Ισραήλ.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει όταν ρωτήθηκε αν οι κυβερνήσεις του Κόλπου είχαν ζητήσει από την Ουάσιγκτον να διασφαλίσει ότι η απάντηση του Ισραήλ θα ήταν μετρημένη. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, μίλησαν την Τετάρτη για τα ισραηλινά αντίποινα σε μια τηλεφωνική επικοινωνία που και οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν θετική.
Ο Τζόναθαν Πάνικοφ, πρώην αναπληρωτής αξιωματικός των εθνικών μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή και τώρα στο think tank του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Ουάσιγκτον, δήλωσε: «Η ανησυχία των κρατών του Κόλπου είναι πιθανό να αποτελέσει βασικό σημείο συζήτησης με τους Ισραηλινούς ομολόγους τους στην προσπάθεια να πείσουν το Ισραήλ να αναλάβει μια προσεκτικά βαθμονομημένη απάντηση».
Κίνδυνος για το πετρέλαιο;
Ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών, ο ΟΠΕΚ, του οποίου ηγείται de facto η Σαουδική Αραβία, διαθέτει αρκετή εφεδρική πετρελαϊκή ικανότητα για να αντισταθμίσει τυχόν απώλεια της ιρανικής προμήθειας, εάν τα ισραηλινά αντίποινα θέσουν εκτός λειτουργίας ορισμένες από τις εγκαταστάσεις της χώρας.
Αλλά μεγάλο μέρος αυτής της εφεδρικής δυναμικότητας βρίσκεται στην περιοχή του Κόλπου, οπότε αν οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Σαουδική Αραβία ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για παράδειγμα, στοχοποιηθούν επίσης, ο κόσμος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πρόβλημα εφοδιασμού με πετρέλαιο.
Η Σαουδική Αραβία είναι επιφυλακτική απέναντι σε ένα ιρανικό χτύπημα στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της, δεδομένου ότι το 2019 μια επίθεση στην πετρελαιοπηγή της Aramco έκλεισε πάνω από το 5% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου. Το Ιράν αρνήθηκε την εμπλοκή του.
Το Ριάντ είχε μια προσέγγιση με την Τεχεράνη τα τελευταία χρόνια, αλλά η εμπιστοσύνη παραμένει ζήτημα. Το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ φιλοξενούν αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή στρατεύματα.
Οι ανησυχίες σχετικά με τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και το ενδεχόμενο μιας ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης βρέθηκαν επίσης στο επίκεντρο των συνομιλιών μεταξύ των αξιωματούχων των Εμιράτων και των Αμερικανών ομολόγων τους, δήλωσε άλλη πηγή του Κόλπου.
Το 2022 οι προσκείμενοι στο Ιράν Χούθι στην Υεμένη εκτόξευσαν πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον φορτηγών ανεφοδιασμού πετρελαίου κοντά σε διυλιστήριο πετρελαίου που ανήκει στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία ADNOC των ΗΑΕ και ανέλαβαν την ευθύνη για την επίθεση.
«Τα κράτη του Κόλπου δεν αφήνουν το Ισραήλ να χρησιμοποιεί τον εναέριο χώρο τους. Δεν επιτρέπουν τη διέλευση ισραηλινών πυραύλων και υπάρχει επίσης η ελπίδα ότι δεν θα πλήξουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις», δήλωσε η πηγή του Κόλπου.
Οι τρεις πηγές του Κόλπου τόνισαν ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να κατευθύνει τα χτυπήματα μέσω Ιορδανίας ή Ιράκ, αλλά η χρήση του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ή του Κατάρ ήταν εκτός συζήτησης και στρατηγικά περιττή.
Οι αναλυτές επισήμαναν επίσης ότι το Ισραήλ έχει κι άλλες επιλογές, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανεφοδιασμού στον αέρα, που θα επέτρεπαν στα αεροσκάφη του να πετάξουν από την Ερυθρά Θάλασσα στον Ινδικό Ωκεανό, να προχωρήσουν στον Κόλπο και στη συνέχεια να πετάξουν πίσω.
Εν μέσω πυραυλικού πολέμου
Σύμφωνα με δύο υψηλόβαθμους ισραηλινούς αξιωματούχους, το Ισραήλ πρόκειται να αξιολογήσει την απάντησή του και, μέχρι την Τετάρτη, δεν είχε ακόμη αποφασίσει αν θα πλήξει τις πετρελαιοπηγές του Ιράν.
Σύμφωνα με τους αξιωματούχους, η επιλογή αυτή ήταν μία από τις πολλές που παρουσίασε το αμυντικό κατεστημένο στους Ισραηλινούς ηγέτες.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, δήλωσε την Τετάρτη: «Το χτύπημά μας θα είναι θανατηφόρο, ακριβές και πάνω απ’ όλα αιφνιδιαστικό. Δεν θα καταλάβουν τι συνέβη και πώς συνέβη. Θα δουν τα αποτελέσματα».
Οι τρεις πηγές του Κόλπου δήλωσαν ότι η Σαουδική Αραβία, ως κορυφαίος εξαγωγέας πετρελαίου μαζί με τους πετρελαιοπαραγωγούς γείτονες -τα ΗΑΕ, το Κατάρ, το Κουβέιτ, το Ομάν και το Μπαχρέιν- είχαν έντονο ενδιαφέρον για την αποκλιμάκωση της κατάστασης.
«Θα βρεθούμε στη μέση ενός πυραυλικού πολέμου. Υπάρχει σοβαρή ανησυχία, ειδικά αν το ισραηλινό χτύπημα στοχεύσει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν», δήλωσε μια δεύτερη πηγή του Κόλπου.
Οι ίδιες πηγές δήλωσαν ότι ένα ισραηλινό χτύπημα στις πετρελαϊκές υποδομές του Ιράν θα είχε παγκόσμιο αντίκτυπο, ιδιαίτερα για την Κίνα -τον κορυφαίο πελάτη πετρελαίου του Ιράν-, καθώς και για την Καμάλα Χάρις εν όψει των προεδρικών εκλογών της 5ης Νοεμβρίου, στις οποίες κατεβαίνει εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ.
«Εάν οι τιμές του πετρελαίου εκτοξευθούν στα 120 δολάρια ανά βαρέλι, αυτό θα έβλαπτε τόσο την αμερικανική οικονομία, όσο και τις πιθανότητες της Καμάλα Χάρις στις εκλογές. Έτσι, δεν θα επιτρέψουν (οι Αμερικανοί) να επεκταθεί ο πετρελαϊκός πόλεμος», δήλωσε η πρώτη πηγή από τον Κόλπο.
Πηγές του Κόλπου δήλωσαν ότι η διασφάλιση όλων των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων παραμένει πρόκληση, παρά την ύπαρξη προηγμένων αμυντικών συστημάτων πυραύλων και Patriot, οπότε η κύρια προσέγγιση παραμένει διπλωματική: να σηματοδοτηθεί στο Ιράν ότι τα κράτη του Κόλπου δεν αποτελούν απειλή.
Ο Bernard Haykel, καθηγητής Εγγύς Ανατολής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, σημείωσε ότι το Ριάντ ήταν ευάλωτο «επειδή οι Ιρανοί μπορούν να κατακλύσουν αυτές τις εγκαταστάσεις, δεδομένης της μικρής απόστασης από την ηπειρωτική χώρα».
Διαβάστε επίσης
Η τελευταία ζαριά της Yalco για να μην κατεβάσει ρολά
Όλυμπος: Στρατηγική επένδυση 70 εκατ. ευρώ στην Κύπρο
Net metering: Aνεκτέλεστα έργα 400 ΜW, τι γίνεται με το net billing
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
