Κοντέινερ: Η απάτη της P&R, τα χαμένα 3 δισ. και το “στοιχειό” της Γερμανίας

Έξι χρόνια μετά το σκάνδαλο της P&R Group, οι αρμόδιες αρχές προσπαθούν ακόμη να ανακτήσουν κεφάλαια όσων επένδυσαν στην εταιρεία μίσθωσης εμπορευματοκιβωτίων. Με την απώλεια τριών δισ. ευρώ, η απάτη της P&R αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά σκάνδαλα της Γερμανίας.

Λίγο πριν από την κατάρρευση του «σχήματος Πόντσι» το 2018, η P&R υποτίθεται πως μίσθωνε 1,6 εκατ. κοντέινερ πλάτους περίπου έξι έως 12 μέτρων εκ μέρους 54.000 επενδυτών που τα είχαν αγοράσει έναντι του συνολικού ποσού των 3,5 δισ. ευρώ. Τελικά βρέθηκαν μόνον 600.000 κοντέινερ. Επί σειρά ετών, η εταιρεία πλήρωνε τους παλαιούς πελάτες με τα κεφάλαια των νεότερων επενδυτών, έτσι όπως λειτουργούσε η επενδυτική εταιρεία του Μπέρναρντ Μάντοφ μέχρι που ο ιδρυτής της ομολόγησε την απάτη το 2009.

Θεωρητικά, η P&R πουλούσε καινούργια ή μεταχειρισμένα εμπορευματοκιβώτια σε επενδυτές, τα μίσθωνε από αυτούς και υπόσχονταν την επαναγορά τους μετά από μια πενταετία στο 65% της αρχικής αξίας. Φαίνεται πως αυτό έπραττε κιόλας όταν ιδρύθηκε το 1975 από τον Χέντζ Ροθ, ο οποίος ασκούσε αυστηρό έλεγχο μέχρι που συνταξιοδοτήθηκε το 2007, σύμφωνα με τις διωκτικές αρχές του Μονάχου όπου η εταιρεία διατηρούσε την έδρα της. Ο Ροθ επανήλθε στο τιμόνι της P&R το 2006. Στην πορεία η εταιρεία κατέληξε να λειτουργεί ως σχήμα Πόντσι μέχρι το 2018 που πια ήταν ανέφικτο να συνεχίσει την απάτη. Μέσα σε αυτό το διάστημα, οι αποδόσεις των επενδυτών υποτίθεται πως θα έφθαναν το 20%.

Ο ιδρυτής της P&R κρατούσε χαμηλό προφίλ, κάτι που ενέπνεε εμπιστοσύνη στους πελάτες της εταιρείας που ήταν συνταξιούχοι μικροεπενδυτές από τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία. Τελικά, όμως, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο ήταν λίγοι που τον γνώριζαν, όπως αποκαλύπτουν πηγές του πρακτορείου Bloomberg. Πάνω από το 90% των θυμάτων της P&R είναι Γερμανοί υπήκοοι που ήταν πελάτες της δεκαετίες ολόκληρες. Την εποχή που η εταιρεία κήρυξε χρεοκοπία, πάνω από το ένα τρίτο όλου του πελατολογίου ήταν άνω των 70 ετών.

H P&R πωλούσε εμπορευματοκιβώτια έναντι 1.415 ευρώ, έκαστο, το 2017, σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα της εταιρείας. Έπειτα τα εκμίσθωνε σε ναυτιλιακές εταιρείες. Κλειδί στη δυνατότητα της P&R να συνεχίζει την απάτη μέχρι να εξαντλήσει κάθε περιθώριο ήταν η αδιαφορία των πελατών της. Κάθε εμπορευματοκιβώτιο έχει έναν σειριακό αριθμό που δηλώνεται στο Bureau of International Containers. Το 90% των πελατών της P&R δεν ενδιαφέρθηκαν να εξακριβώσουν εάν οι σειριακοί αριθμοί των εμπορευματοκιβωτίων που τους έστελνε η εταιρεία ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Μια μικρή μειοψηφία, που ήθελε να κάνει διασταύρωση στοιχείων, ελάμβανε κάποιους κωδικούς που, όμως, και πάλι δεν ακριβείς.

Η κατάσταση γινόταν ακόμη πιο ομιχλώδης διότι δεν περιλαμβάνονταν τα κοντέινερ στους ισολογισμούς της εταιρείας, αλλά τη διαχείρισή τους είχε αναλάβει μια θυγατρική στην Ελβετία. Αυτή η μικρή απόσταση συνέβαλε στην απόκρυψη αποκλίσεων στα οικονομικά στοιχεία. Για μια ακόμη φορά, τώρα, η BaFin, η αρμόδια αρχή εποπτείας των επενδυτικών αγορών στη Γερμανία, βρίσκεται στο στόχαστρο για την αποτυχία της να εντοπίσει εξαρχής μια απάτη. Είχε δώσει την έγκριση της σε ενημερωτικό δελτίο λίγους μήνες πριν καταρρεύσει. Τυπικά, η BaFin δεν φέρει ευθύνη παρά η εταιρεία ορκωτών λογιστών που διενεργούσε τους ελέγχους.

Να υπενθυμίσουμε πως μετά το σκάνδαλο της Wirecard -της εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που αποκαλύφθηκε προ τετραετίας πως ψεύδονταν για ρευστότητα 1,9 δισ. ευρώ- οι επικεφαλής της BaFin απομακρύνθηκαν και ο Όλαφ Σολτς, τότε υπουργός Οικονομικών, είχε δηλώσει πως το σύστημα εποπτείας θα «πρέπει να οργανωθεί εκ νέου» ώστε να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στα καθήκοντά του.

Σήμερα, ο Μάικλ Γιαφί, ο οποίος έχει διοριστεί διαχειριστής της P&R, έχει μοιράσει στους πελάτες της εταιρείας περίπου 544 εκατ. ευρώ από αυτά που τους οφείλονται. Το ποσό αυτό αναλογεί σε 17,5 σεντς από κάθε ευρώ που πρέπει να λάβουν. Το μεγαλύτερο μέρος της ακίνητης περιουσίας της R&P έχει πουληθεί ενώ η εταιρεία εξακολουθεί να λειτουργεί, αξιοποιώντας 350.000 εμπορευματοκιβώτια από τον Σεπτέμβριο του 2023. «Κάθε κοντέινερ που ταξιδεύει στον κόσμο παράγει προσόδους στους πιστωτές» αναφέρει ο ίδιος σε έκθεση που απέκτησε το Bloomberg.

Διαβάστε επίσης

Θεσσαλονίκη: Το Μετρό ανασταίνει το εμπορικό κέντρο

Joker Τρέλα για Δύο: Γιατί διχάζει κοινό και κριτικούς

Πώς θα εφαρμοστούν τα πορτοκαλί τιμολόγια