THEPOWERGAME
Ο προηγούμενος μήνας σημαδεύτηκε από την ανακοίνωση του νέου σώματος των Επιτρόπων από την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Πριν αναλάβει τα καθήκοντά του στις αρχές Δεκεμβρίου, το εν λόγω σώμα Επιτρόπων πρέπει να υποβληθεί σε διαδικασία ακρόασης και στη συνέχεια να λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ωστόσο, η δομή που επιλέχθηκε για την οργάνωσή του αντανακλά ήδη την επαναβεβαιωμένη αποφασιστικότητα αυτής της νέας Επιτροπής να ευθυγραμμιστεί με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και οι πολίτες της, σημειώνει σε ανάλυσή του το Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ.
Μια λέξη που συμπυκνώνει πολλές από αυτές τις προκλήσεις είναι η εγκατάλειψη. Οι εκθέσεις του Ενρίκο Λέτα για την ενιαία αγορά και του Μάριο Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα διατυπώνουν το ίδιο σημείο. Προτείνουν μια σειρά από λύσεις που μπορούν να συνοψιστούν σε δύο ρήματα: επένδυση και ανασυγκρότηση.
Η υστέρηση της Ευρώπης έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών έχει τις ρίζες της στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Για τις ΗΠΑ, η κρίση ανέδειξε την ασταμάτητη άνοδο της Κίνας από την προσχώρησή της στον ΠΟΕ το 2001 και την απειλή που αυτή αποτελούσε όχι μόνο για την αμερικανική ηγεμονία αλλά και για τον οικονομικό της δυναμισμό. Αρκετοί Αμερικανοί οικονομολόγοι επεσήμαναν τον κίνδυνο κοσμικής στασιμότητας που συνδέεται με τη χαμηλή παραγωγικότητα της αμερικανικής οικονομίας, ένα είδος αμερικανικής εγκατάλειψης.
Για να βγει από αυτή την κατάσταση, ο Μπαράκ Ομπάμα επένδυσε πάνω από 400 δισεκατομμύρια δολάρια σε ένα σχέδιο τόνωσης για τη μαζική ανάπτυξη του σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, προκειμένου να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τη Μέση Ανατολή, αλλά και να μειωθεί το ενεργειακό κόστος και, τελικά, να μειωθεί το χάσμα κόστους παραγωγής με την Κίνα. Λίγα χρόνια αργότερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έγιναν και πάλι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ορυκτών καυσίμων στον κόσμο.Τοποθετούνται μάλιστα ως διαμορφωτής των τιμών στην παγκόσμια αγορά, προς μεγάλη απογοήτευση των χωρών του ΟΠΕΚ+.
Ο Ντόναλντ Τραμπ εφάρμοσε μια αντικυκλική πολιτική τόνωσης, περνώντας από το Κογκρέσο μαζικές φορολογικές περικοπές, παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη των ΗΠΑ βρισκόταν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Δύο χρόνια αργότερα, ξεκίνησε έναν εμπορικό πόλεμο πρώτα κατά του Καναδά, του Μεξικού και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συχνά το ξεχνάμε, παρατηρεί το Ινστιτούτο) και στη συνέχεια κατά της Κίνας. Αν και αυτό είχε περιορισμένο αντίκτυπο στο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, η πολιτική αυτή οδήγησε σε μια «επανακανονικοποίηση» του αμερικανικού προστατευτισμού και στις απαρχές της τεχνολογικής αποσύνδεσης ως επί το πλείστον. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιαπωνίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ένας από τους στόχους αυτής της πολιτικής ήταν πιθανώς η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης των ανταγωνιστικών οικονομιών.
Η πανδημία και η εκλογή του Τζο Μπάιντεμ επιβεβαίωσαν την επιστροφή ενός στρατηγικού κράτους στις Ηνωμένες Πολιτείες, που σηματοδοτήθηκε από το σχέδιο μαζικών επενδύσεων στις υποδομές, το νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (ΙRA) και το νόμο για τους ημιαγωγούς. Μέσα σε 4 χρόνια, η κυβέρνηση επένδυσε σχεδόν το 30% του ΑΕΠ των ΗΠΑ στην οικονομία. Η κούρσα εξοπλισμών του Ψυχρού Πολέμου επανεξετάστηκε ως ένα είδος κούρσας επενδύσεων, με την Κίνα να μην είναι πολύ πίσω από τις ΗΠΑ με τους δρόμους του μεταξιού και τη στρατηγική Made in China 2025.
Κομισιόν: Πρόθυμη να αντιμετωπίσει τις οικονομικές και τεχνολογικές προκλήσεις
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έμεινε άπραγη μπροστά στον ανταγωνισμό μεταξύ αυτών των δύο μεγάλων δυνάμεων, σημειώνει το Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ. Μετά την κρίση του 2008, καθώς και κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουν δρομολογηθεί πολυάριθμες πρωτοβουλίες. Οι οικονομικές και τεχνολογικές προκλήσεις που θέτει η εγκατάλειψη της ΕΕ είναι πλέον καλά αναγνωρισμένες και η επερχόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να έχει σχεδιαστεί για να τις αντιμετωπίσει.
Ωστόσο, όπως και στις ΗΠΑ, η πρόκληση είναι επίσης πολιτική. Περιλαμβάνει τη διαφύλαξη της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, η οποία έχει καταπονηθεί από την παγκόσμια αστάθεια, το αίσθημα ανασφάλειας για το μέλλον μεταξύ ορισμένων Ευρωπαίων και τις τάσεις απομονωτισμού. Από αυτή την άποψη, οι προτεινόμενες λύσεις για τα ζητήματα αυτά φαίνεται να πάσχουν από ορισμένους περιορισμούς. Η κοινωνική της διάσταση παραμένει ασαφής, αν όχι σχεδόν απούσα και ο χαμηλός αριθμός των σοσιαλδημοκρατών επιτρόπων δεν είναι καθησυχαστικός. Ενώ υπάρχει μια αντιπροεδρία για την εδαφική συνοχή, αλλά η εγγύτητά του με την Μελόνι, η οποία κινδυνεύει να περιορίσει τα περιθώρια ελιγμών της.
Μια αξιοσημείωτη καινοτομία αυτής της νέας Κομισιόν, ωστόσο, που εμφανίζεται σε αρκετές από τις επιστολές αποστολής που στάλθηκαν στους Επιτρόπους, είναι η βούληση για την ανάπτυξη μιας εξωτερικής οικονομικής πολιτικής. Αυτή μένει να καθοριστεί και να εφαρμοστεί πλήρως, αλλά θα μπορούσε να προσφέρει συνοχή σε αρκετές πρόσφατες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως η στρατηγική οικονομικής ασφάλειας και η υφιστάμενη εμπορική πολιτική, ή η Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και η αναθεωρημένη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Αξίζει να σημειωθεί ότι, για πρώτη φορά, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος της Επιτροπής, θα εποπτεύει πολλούς Επιτρόπους.
Διαβάστε επίσης
Oktoberfest: 10 must γερμανικές μπύρες και ας είστε στην Ελλάδα
Βραχυχρόνια μίσθωση: Στροφή στα φθηνά καταλύματα φέτος το καλοκαίρι
Σδούκου: Το FSRU της Αλεξανδρούπολης είναι μια τεράστια επένδυση