THEPOWERGAME
Αναστάσιος Τσιπλάκος
Διευθυντής του South East Mediterranean Energy & Defense (semedenergydefense.com)
Η επιχείρηση «Φύλακας των Τειχών» άρχισε με μεγάλη ένταση και ως εκ τούτου πιθανότατα θα διαρκέσει λιγότερο από τις συγκρούσεις του παρελθόντος. Η Χαμάς χρησιμοποίησε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού στο έπακρο, ενώ το Ισραήλ έκανε μια σειρά σφαλμάτων. Από τώρα και στο εξής όμως, η στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ είναι εμφανής, εκτός εάν ο πόλεμος εξαπλωθεί και σε άλλα μέτωπα.
«Φύλακας των Τειχών»: Πώς ξεκίνησαν όλα…
Η κλιμάκωση των ταραχών προκλήθηκε από την απόφαση ενός ισραηλινού δικαστηρίου να εκδιώξει αραβικές οικογένειες από τα σπίτια τους, στην παλαιστινιακή συνοικία Σεϊχης Τζαρά της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, όπου ζουσαν για περισσότερο από μισό αιώνα. Η απόφαση συνέπεσε με την παραμονή της «Ημέρας του Αλ-Κουντ», ημέρα μνήμης των Αράβων της απώλειας της Ιερουσαλήμ, κατά την τελευταία εβδομάδα του Ραμαζανιού.
Μετά τον τακτικό αιφνιδιασμό που επέτρεψε στη Χαμάς να αποκτήσει ένα μικρό πλεονέκτημα, η οργάνωση ήταν σε κλίμα ευφορίας λόγω και των ταραχών στις μικτές πόλεις του Ισραήλ, την παν-μουσουλμανική υποστήριξη, το κλείσιμο του αεροδρομίου Μπεν Γκουριόν -για πρώτη φορά στην ιστορία λόγω στρατιωτικής απειλής- και την εικόνα της καιόμενης δεξαμενής αποθήκευσης πετρελαίου στο σταθμό παραγωγής ενέργειας στο Άσκελον. Όλα αυτά ήταν περισσότερα από όσα θα μπορούσαν να περιμένουν ως επιτυχίες.
Στο επιχειρησιακό πεδίο, η Χαμάς προσπάθησε να αμφισβητήσει το ισραηλινό σύστημα αεράμυνας “Σιδηρούς Θόλος” εκτοξεύοντας μπαράζ περισσότερων των 100 ρουκετών, αλλά το ποσοστό επιτυχίας αντιμετώπισής τους παρέμεινε στο 85% ή υψηλότερο -σε μεγάλο βαθμό λόγω βελτιώσεων του ισραηλινού συστήματος τα τελευταία χρόνια.
Από την πλευρά του Ισραήλ, υπήρξαν ορισμένες τακτικές επιτυχίες, όπως η εξουδετέρωση ομάδας τρομοκρατών μέσα σε σήραγγες, η εξάλειψη των διοικητών της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς με πλήγματα ακριβείας και οι κατεδαφίσεις ολόκληρων κτιρίων προκαλώντας, όμως, παράπλευρες απώλειες αμάχων.
CUI BONO?
Αναλύοντας την κλιμακούμενη σύγκρουση προκύπτουν τα ακόλουθα: συνολικά οι Παλαιστίνιοι και ο Αγώνας τους δεν θα κερδίσουν τίποτα άλλο από τη συμπάθεια των ήδη υποστηρικτών τους. Το Ισραήλ, επίσης, δεν θα κερδίσει τίποτα, πέρα από τη σχετική στρατιωτική αποδυνάμωση της Χαμάς κι ενδεχομένως μια ανανέωση της υποστήριξης του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Πιθανοί κερδισμένοι είναι οι χώρες που θέλουν να καταστρέψουν τη νέα στρατηγική «εξομάλυνσης σχέσεων» υπό την ηγεσία των ΗΠΑ-Ισραήλ, που ακολούθησε την περσινή «Συμφωνία του Αβραάμ».
Ιράν: Υποκινητής και επωφελούμενος
Στην κορυφή της λίστας των επωφελούμενων είναι προφανώς το Ιράν, το οποίο έχει το κίνητρο, τα μέσα και την ευκαιρία να πυροδοτήσει τη διαρκώς σιγοβράζουσα σύγκρουση μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραήλ σε τέτοιο σημείο, ώστε τα αραβικά κράτη που εδώ και καιρό θεωρούν αυτή τη σύγκρουση ως λόγο αποχής από την πρωτοβουλία «εξομάλυνσης σχέσεων» -κυρίως η Σαουδική Αραβία και ο Βασιλιάς της Σαλμάν- να έχουν την κατάλληλη δικαιολογία.
Το Ιράν επιδιώκει να αξιοποιήσει το πολυετές και βαθύ Παλαιστινιακό πρόβλημα, καθώς δεν έχει τίποτα να χάσει, αλλά να κερδίσει πολλά εάν εκμεταλευθεί σωστά την κατάσταση. Το Ιράν είχε προβλέψει αυτόν τον πόλεμο μεταξύ 6 και 8 Μαΐου. Η Χαμάς ξεκίνησε τον πόλεμο στις 10 Μαΐου την Ημέρα της Ιερουσαλήμ. Αυτό είναι σαφώς ένα μήνυμα.
Μετά τις ρουκέτες και οικονομικές ζημίες…
Μέχρι πριν από μόλις δύο εβδομάδες, το βασικό επενδυτικό όχημα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων “Μουμπαντάλα” είχε την πρόθεση να επικυρώσει επίσημα μια κατ’ αρχήν συμφωνία για εξαγορά από την ισραηλινή “Delek Drilling” μερίδιο 22% στο κοίτασμα φυσικού αερίου Ταμάρ, που διαχειρίζεται ο πετραιλαϊκός γίγαντας των ΗΠΑ “Chevron”. Η συμφωνία επρόκειτο να οριστικοποιηθεί αυτόν το μήνα, η οποία με τη σειρά της θα άνοιγε τον δρόμο για περαιτέρω συνεργασία μεταξύ του “Μουμπαντάλα” και της “Delek Drilling” στο κοντινό –και ακόμη μεγαλύτερο– κοίτασμα Λεβιάθαν. Την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, η “Chevron” έκλεισε την υπεράκτια πλατφόρμα φυσικού αερίου του Ταμάρ, υπό τον φόβο κτυπήματος από τη Χαμάς.
Χαμάς: Ανάδειξη σε κυρίαρχη πολιτική δύναμη των Παλαιστινίων
Η Χαμάς επιδιώκει να αναδειχθεί σε ηγετική οργάνωση των Παλαιστινίων, ώστε να αποκομίσει πολιτικά οφέλη, εν όψει των πρώτων κοινοβουλευτικών εκλογών στην Παλαιστίνη μετά από 15 χρόνια.
Στο μέτωπο της Λωρίδας της Γάζας, η Χαμάς παρουσιάστηκε ως υπερασπιστής του αλ-Άκσα και της Ιερουσαλήμ, διατιθέμενη ακόμη και να εκτοξεύσει εκατοντάδες ρουκέτες στην Ιερουσαλήμ και την καρδιά του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης του Τελ Αβίβ. Ταυτόχρονα, υποκίνησε την αραβική νεολαία στο Ισραήλ, ώστε να συμμετάσχει στις ταραχές που ουσιαστικά μετεξελίχθηκαν σε αντιεβραϊκές διαδηλώσεις, αποδεικνύοντας ότι είναι το κίνημα που ηγείται του παλαιστινιακού στρατοπέδου, υπονομεύοντας ταυτόχρονα το κύρος της επίσημης Παλαιστινιακής Αρχής.
Τουρκία: «Το πνεύμα πρόθυμο (μάλλον) αλλά η σαρξ ασθενής»
Η Τουρκία λίγες μόνο ημέρες πριν από το ξέσπασμα των ταραχών είχε καλέσει τον ισραηλινό υπουργό Ενέργειας, Γιουβάλ Στάινιτς, να συμμετάσχει σε επίσημη διάσκεψη για ενεργειακά θέματα, που αποτελούν βασικό σημείο προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών. Η Άγκυρα ήταν περισσότερο από πρόθυμη να προχωρήσει στην επίσημη εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, αλλά ο νέος γύρος κλιμάκωσης των συγκρούσεων την οδήγησε στην ακύρωση της πρόσκλησης, τερματίζοντας αυτή την προσπάθεια -τουλάχιστον για το ορατό μέλλον.
Το παλαιστινιακό ζήτημα, χρησιμεύει ως κυρίαρχο αφήγημα για τη στρατηγική της ως περιφερειακής δύναμης στη Μέση Ανατολή. Ο Πρόεδρος Ερντογάν κατήγγειλε, για άλλη μια φορά, το Ισραήλ ως “κράτος δολοφόνο” και ταυτόχρονα δυναμίτησε το κλίμα προσέγγισης με τον Πρέδρο Μπάιντεν με τις ακραίες τοποθετήσεις του, που πιθανότατα θα φέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκει.
Νετανιάχου: Ο επτάψυχος «Bibi» ο ουσιαστικά ωφελημένος;
Ήταν αναπόφευκτη η κλιμάκωση της σύγκρουσης, αποτέλεσμα κακών πρακτικών ή ψυχρός πολιτικός υπολογισμός; Δεν γνωρίζουμε. Παρ ‘όλα αυτά, μόνο και μόνο ότι πολλοί -Ισραηλινοί και ξένοι- θέτουν αυτήν την ερώτηση, αποτελεί απόδειξη της καχυποψίας και της έλλειψης εμπιστοσύνης για τα κίνητρα του Νετανιάχου.
Είναι αδιαμφισβήτητο πως οι ρουκέτες και οι ταραχές αποτέλεσαν πραγματικό σωσίβιο για τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, την ώρα ακριβώς που φαινόταν να βυθίζεται. Στη μέση μιας μεγάλης κρίσης, η χώρα δεν θέλει νέο πρωθυπουργό ή υπουργό Άμυνας. Ο πρωθυπουργός φαίνεται πάντα καλός όταν υπάρχει κρίση και χάος και ο Νετανιάχου επωφελείται για να ενισχύσει την εικόνα του ως ισχυρού ηγέτη και του μοναδικού που μπορεί να δώσει ισχυρό πλήγμα στη Χαμάς και τις τρομοκρατικές οργανώσεις της Ισλαμικής Τζιχάντ.
Τα πιθανά πολιτικά σενάρια είναι είτε ο Νετανιάχου, με την υποστήριξη του κερδισμένου από τις πρόσφατες εκλογές Μπενέτ, θα μπορέσει να σχηματίσει τελικά έναν κυβερνητικό συνασπισμό, ή η χώρα θα οδηγηθεί σε πέμπτη εκλογική διαδικασία, κάτι που θα βυθίσει το Ισραήλ σε άλλους έξι μήνες πολιτικής αστάθειας και παράλυσης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Νετανιάχου θα παραμείνει στο τιμόνι, ένα σενάριο που δεν φαινόταν πιθανό μόλις πριν από μια εβδομάδα.
*«Ποιος ωφελείται;» λατινική έκφραση με χρήση κυρίως σε νομικές αγορεύσεις που αποδίδεται στο φημισμένο Ρωμαίο δικαστικό Lucius Cassius
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
