THEPOWERGAME
Χιλιάδες είναι τα «λουκέτα» που μπαίνουν σε επιχειρήσεις σε όλη την Τουρκία, ως μέρος των συνεπειών της προσπάθειας που καταβάλλεται εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο για τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, προκειμένου να πέσει ο επίμονος πληθωρισμός που παραμένει στο 52% και να ενισχυθεί μακροπρόθεσμα το εισόδημα των νοικοκυριών.
Ρεπορτάζ του Reuters καταγράφει ότι πολλές εταιρείες όπως η Duman’s – η οποία κατασκευάζει παλτά και σακάκια για την Zara – πιέζονται από τον πληθωρισμό που ξεπέρασε το 75% μέσα στο 2024, την υπερτιμημένη λίρα, τις αυξήσεις στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου και τις μειωμένες παραγγελίες εξαγωγών.
Η Τουρκία είναι μία από τις πέντε μεγαλύτερες βιομηχανίες ενδυμάτων παγκοσμίως και μια κρίσιμη πηγή για τις κορυφαίες μάρκες της Ευρώπης. Αλλά παρά το πλεονέκτημα της εγγύτητας με την Ευρώπη, τον κύριο εμπορικό εταίρο της, ο Duman λέει ότι η διόγκωση του κόστους ενέργειας, εργασίας και συναλλάγματος τον έχει αφήσει πίσω από τους ανταγωνιστές του στο Βιετνάμ και το Μπαγκλαντές. «Λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία της λίρας και την αναμενόμενη περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού το επόμενο έτος, νομίζω ότι δεν θα είμαστε σε θέση να είμαστε ανταγωνιστικοί», δήλωσε στο Reuters. «Θα βρισκόμαστε σε ένα σημείο που θα πρέπει να κλείσουμε».
Αυτές τις ημέρες, τα τουρκικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τις οικονομικές συνέπειες των αυξήσεων των επιτοκίων κατά 41,5 ποσοστιαίες μονάδες σωρευτικά, οι οποίες ξεκίνησαν τον Ιούνιο του περασμένου έτους και τώρα αρχίζουν επιτέλους να «καλμάρουν» τον πληθωρισμό, ο οποίος υποχώρησε στο 52% τον περασμένο μήνα.
28% αύξηση στο κλείσιμο επιχειρήσεων στην Τουρκία
Η περσινή στροφή στην οικονομική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών μέτρων, έχει ως στόχο να αφήσει πίσω της χρόνια ραγδαίας αύξησης των τιμών και συντριβής της λίρας υπό την παλαιότερα ανορθόδοξη προσέγγιση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, που προέβλεπε νομισματική χαλάρωση για την τόνωση της ανάπτυξης. Αλλά με τις πιστώσεις να είναι πλέον απρόσιτες για πολλούς, και την υποτίμηση της λίρας να υστερεί σημαντικά σε σχέση με τις μηνιαίες αυξήσεις των τιμών, οι εταιρείες, ιδίως οι εξαγωγείς ενδυμάτων και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, βρίσκονται σε δυσχερή θέση. Σχεδόν 15.000 εταιρείες έκλεισαν τους πρώτους επτά μήνες του έτους, αυξημένες κατά 28% από το 2023, σύμφωνα με την Ένωση Επιμελητηρίων και Χρηματιστηρίων Εμπορευμάτων της Τουρκίας.
Παράλληλα, η ιστοσελίδα παρακολούθησης konkordatotakip.com αναφέρει ότι 982 εταιρείες έλαβαν αρχική δικαστική προστασία από τα χρέη τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους, αριθμός σχεδόν διπλάσιος από τον περσινό. Οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι εταιρείες κλωστοϋφαντουργίας υπέβαλαν τον μεγαλύτερο αριθμό τέτοιων αιτήσεων για την αναστολή πληρωμών χρέους προς τις τράπεζες και τους προμηθευτές για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, καθώς και για διαδικασίες πτώχευσης.
Τέτοιες πιέσεις των εταιρειών έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις, επιβραδύνοντας ή σταματώντας τις πληρωμές σε ολόκληρη την οικονομία και αυξάνοντας την ανεργία. Μπορεί να υπάρξει «βαρύ κόστος», δήλωσε στο Reuters ο Erdal Bahcivan, πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Κωνσταντινούπολης. «Ενώ προσπαθούμε να σώσουμε μια εταιρεία, δεκάδες επιχειρήσεις (πιστωτές) μπορεί να καταλήξουν σε δεινή θέση».
Η ακρίβεια «σπάει κόκκαλα» σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Στο Κορούμ, 500 χιλιόμετρα ανατολικά της Κωνσταντινούπολης, ορισμένα εργοστάσια έχουν εικόνα εγκατάλειψης. Ο Μπουλέντ Ντεμιρτσί, συνιδιοκτήτης ενός εργοστασίου νημάτων στην πόλη με 50 εργαζόμενους, δήλωσε ότι το έκλεισε πριν από δύο μήνες λόγω «απρόβλεπτων οικονομικών προοπτικών». «Είχαμε περικοπές παραγωγής κατά καιρούς στο παρελθόν. Αλλά αυτή τη φορά είναι όλα καταδικασμένα και ζοφερά», δήλωσε.
Η τελευταία αύξηση του κατώτατου μισθού από την Άγκυρα ήταν στις 17.002 λίρες (500 δολάρια) τον Ιανουάριο, που είναι πάνω κατά 100% σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα και κατά 500% σε σχέση με τα τέλη του 2021, όταν ένα ιστορικό κραχ της λίρας συγκλόνισε την Τουρκία.
Αντίστοιχα, οι τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν αυξηθεί περίπου κατά επτά φορές και τρεις φορές αντίστοιχα από το 2021 για τους μικρούς και μεσαίους κατασκευαστές. Το συνολικό κόστος παραγωγής της Τουρκίας είναι πλέον σχεδόν 40% υψηλότερο από ό,τι στις ανταγωνίστριες ασιατικές χώρες σε όρους δολαρίου, σύμφωνα με συνεντεύξεις με εξαγωγείς, οι οποίοι κατηγορούν επίσης τα εμπόδια στη χρηματοδότηση και τη συρρίκνωση του κεφαλαίου κίνησης.
Οι εξαγωγείς έχουν πιέσει για μεγαλύτερη υποτίμηση του νομίσματος, δεδομένου ότι, από το έτος μέχρι σήμερα, ο πληθωρισμός είναι 32%, ενώ η λίρα έχει υποχωρήσει μόνο 13% σε σχέση με το δολάριο. Ωστόσο, οι αρχές έχουν παροτρύνει να κρατούν λίρες, βοηθούμενες από τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων.
Η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης Mega Polietilen και η εταιρεία παραγωγής ενδυμάτων 3F Tekstil είναι μεταξύ εκείνων που ζήτησαν δικαστική προστασία από την καταβολή χρεών. Στέλεχος της 3F που ζήτησε ανωνυμία, δήλωσε στο Reuters ότι η κίνηση αυτή βοήθησε καθώς αγωνίζεται να επιβιώσει με συνολικά 600 εργαζόμενους και να συνεχίσει να προμηθεύει μάρκες μόδας όπως η Mango και η H&M. «Αλλά οι προμηθευτές μας και όσοι έχουν απαιτήσεις θα υποφέρουν περισσότερο σε αυτή τη διαδικασία», που ανέρχονται σε περίπου 10.000 εργαζόμενους σε εξωτερικούς κατασκευαστές σε όλη τη χώρα, δήλωσε το στέλεχος. «Όταν τα επιτόκια έφτασαν το 60-70% οι εταιρείες δεν μπορούσαν να το αντέξουν. Δεν μπορούν να διαχειριστούν το χρέος τους», είπε. «Οι επιχειρήσεις πλήρωσαν τον υψηλό πληθωρισμό στην Τουρκία».
Διαβάστε επίσης
Ντράγκι: Η Ευρώπη χρειάζεται επενδύσεις 800 δισ. για να επιβιώσει
Μικ Χέρον: Ο συγγραφέας που βρέθηκε από τα αζήτητα στην κορυφή
Λεπτές ισορροπίες μεταξύ Ελλάδας Κύπρου για το καλώδιο: Η στάση των ΗΠΑ