Οι εννέα ανατροπές που φέρνει το μίνι Ασφαλιστικό

Ο Πανος Τσακλογλου © InTime — Ο Πάνος Τσακλόγλου © InTime

Μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί μέχρι τέλος Νοεμβρίου στη Βουλή, φέρνει τα πάνω -κάτω σε συντάξεις χηρείας, στις υγειονομικές παροχές, στον υπολογισμό των εισφορών, στο εργόσημο, στα πλασματικά έτη και στην εργασία των συνταξιούχων με αναπηρία.

Συνολικά θα υπάρξουν εννέα παρεμβάσεις και «διορθώσεις» στο υπάρχον σύστημα, ταυτόχρονα με την επέκταση της αναγνώρισης πλασματικών ετών και στις επικουρικές συντάξεις, ενώ θα επιλυθούν θέματα που βρίσκονταν σε εκκρεμότητα από το 2017 με τον νόμο Κατρούγκαλου .

Οι αλλαγές που προωθούνται αφορούν:

Νέος τρόπος αύξησης των εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών: Πρόκειται για θετικό μέτρο, καθώς θα θεσπιστεί δείκτης εισφορών ώστε οι αυξήσεις στις εισφορές τνα είναι μικρότερες και να μην συμβαδίζουν όπως σήμερα με το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης των συντάξεων.
Αλλαγές στο Εργόσημο: Θέσπιση ανώτερου πλαφόν και πληρωμές on line μέσω πλατφόρμας και τραπεζών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος.
Νέος τρόπος υπολογισμού συντάξεων: Οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό από το 2025 και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Ο νέος τρόπος υπολογισμού αναμένεται να δώσει υψηλότερες συντάξεις, καθώς η αύξηση στους μισθούς κινείται, υπό κανονικές προϋποθέσεις, πάνω από τον πληθωρισμό.
Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ0: Τροποποίηση της κλίμακας για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), που επιβάλλεται σε συνταξιούχους με μηνιαίες αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ για κύρια σύνταξη και 300 ευρώ για επικουρική για περισσότερους από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους. Η ενδεχομένη κατάργηση της κράτησης από τις επικουρικές συντάξεις θα οδηγήσει σε αύξηση από 10 έως και 71 ευρώ το μήνα ή από 120 ευρώ έως 852 ευρώ το χρόνο για περίπου 400.000 παλαιούς, αλλά και νέους συνταξιούχους (μετά την 1/1/2015) που λαμβάνουν αρχική μεικτή επικουρική σύνταξη άνω των 300 ευρώ, όπου επιβάλλονται οι κρατήσεις ΕΑΣ με ποσοστά από 3% ως10%.
Πλασματικά έτη στις επικουρικές: Έως και 25.000 αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη για να εξασφαλίσουν επικουρική σύνταξη. Οι προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης και εξαγοράς πλασματικών ετών θα είναι αντίστοιχες με εκείνες που ισχύουν για τη λήψη κύριας σύνταξης: Η συμπλήρωση 3.600 ημερών πραγματικής ασφάλισης στον επικουρικό φορέα. Η εξαγορά με κόστος 6% επί των τελευταίων αποδοχών του ασφαλισμένου και ελάχιστες αποδοχές στο ύψος του κατώτατου μισθού. Έτσι εξαγοράζοντας 900 ημέρες επικουρικής ασφάλισης (3 έτη), κάποιος συνταξιούχος ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει και επικουρική σύνταξη. Το κατώτατο κόστος θα διαμορφωθείς τα 49,8 ευρώ το μήνα και θα μπορεί να φτάσει στα 1.729,8 ευρώ.
Περικοπές στις συντάξεις χηρείας: Η περικοπή των συντάξεων χηρείας στον ιδιωτικό τομέα για λόγους ισονομίας καθώς ο σχετικός νόμος εφαρμόζεται ήδη στο Δημόσιο και τον ΟΓΑ από το 2020. Η περικοπή εκτιμάται ότι αφορά πάνω από 60.000 δικαιούχους συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα μετά το 2016, στους οποίους δεν έχει εφαρμοστεί η διάταξη που προβλέπει ότι η σύνταξη χηρείας μειώνεται από το 70% της αρχικής στο 35% αν μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της η χήρα ή ο χήρος εργάζονται ή λαμβάνουν δική τους σύνταξη. Οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας μετά την τριετία σύμφωνα με τον νόμο θα χάνουν τη μισή παροχή σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης (από το 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου, στο 35%). Για την άμβλυνση των επιπτώσεων το υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο λύσεις: Πρώτον, ο δικαιούχος να επιλέγει την σύνταξη που θα περικοπεί κατά 50% μετά την πάροδο της τριετίας. Έτσι θα μπορεί να επιλέξει την μείωση της μικρότερης σύνταξης. Δεύτερον, συζητείται το ενδεχόμενο η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (426,17 ευρώ) και όχι την αναλογική σύνταξη.
Συνταξιούχοι με αναπηρία: Κατάργηση των εμποδίων για τη συνέχιση της απασχόλησης των συνταξιούχων αναπηρίας.
Μείωση εργοδοτικών εισφορών: Έχει κλειδώσει ότι η πρώτη μείωση κατά μισή μονάδα και θα αφορά αποκλειστικά το ποσοστό των εισφορών που καταβάλλει ο εργοδότης ανάλογα με το ύψος της αμοιβής του εργαζόμενου και όχι το ποσοστό που παρακρατείται από τον απασχολούμενο από την 1η Ιανουαρίου του 2025. Εντός του 2025 οι συνολικές εισφορές θα διαμορφωθούν στο 35,66% του εκάστοτε μισθού, από 36,16% που είναι σήμερα, και θα απομένει ένα 0,5 της μονάδας που θα κοπεί στη συνέχεια. Συγκεκριμένα, οι εργοδοτικές εισφορές από 22,29% που είναι σήμερα, θα διαμορφωθούν σε 21,79% το 2025, ενώ εάν και η επόμενη μείωση αφορά μόνο τους εργοδότες το 2027 ή και νωρίτερα θα φτάσουν το 21,19%.
Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Ασθένειας: Στόχος η καθιέρωση ενιαίων κανονισμών στις παροχές σε χρήμα για όλα τα ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, καθώς ως ενιαίος φορέας οφείλει να έχει ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους του. Με την έκδοση του ενιαίου κανονισμού, οι γενναιόδωρες παροχές που εξακολουθούν να καταβάλλονται παρά την ενοποίηση των ταμείων, θα περιοριστούν, με στόχο να φθάσουν πιο κοντά στις παροχές του ΙΚΑ.