THEPOWERGAME
Όσοι εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα γνωρίζουν ότι η εξ αποστάσεως εργασία, γνωστή σε όλους ως τηλεργασία, ήρθε για να μείνει. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας αυτός ο νέος τρόπος απασχόλησης κέρδισε έδαφος και γρήγορα επεκτάθηκε σε ολοένα και περισσότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Κάποιοι εργαζόμενοι είδαν θετικά την αλλαγή αυτή στην καθημερινότητα τους, κάποιοι όμως κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν για ακόμη μια φορά την εργοδοτική αυθαιρεσία.
Τα προβλήματα που έφερε η τηλεργασία
Στα σωματεία εργαζομένων και τις οργανώσεις φτάνουν καθημερινά καταγγελίες για επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν μετατρέψει την τηλεργασία σε σύγχρονη εκμετάλλευση, παραβιάζοντας κάθε πτυχή του εργατικού δικαίου. Υπέρβαση ωραρίου χωρίς αμοιβή, απαίτηση εργοδότη για επιτόπιους ελέγχους στους προσωπικούς χώρους των εργαζομένων, ακόμα και τοποθέτηση καμερών ώστε να ελέγχεται real time η αποδοτικότητα τους.
Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα που γεννήθηκε μέσα στην πανδημία, το υπουργείο Εργασίας με το νομοσχέδιο, που αυτή την στιγμή βρίσκεται σε φάση διαβούλευσης, βάζει αυστηρούς κανόνες στην τηλεργασία που θωρακίζουν σε μεγάλο βαθμό τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Το «δικαίωμα της αποσύνδεσης»
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους η σημαντικότερη αλλαγή που φέρνει το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο είναι το «δικαίωμα της αποσύνδεσης», δηλαδή το δικαίωμα κάθε εργαζόμενου να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του. Με απλά λόγια, όταν κάποιος έχει τελειώσει την εργασία και βρίσκεται πλέον εκτός ωραρίου ή έχει λάβει άδεια, ο εργοδότης του δεν θα έχει το δικαίωμα να τον… ενοχλεί, ζητώντας τη διεκπεραίωση θεμάτων που έχουν να κάνουν με την εργασία του.
Παράλληλα, με το νέο πλαίσιο απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης, ενώ τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης εργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση. Το ωράριο τηλεργασίας, καθώς και η αναλογία τηλεργασίας και εργασίας στις εγκαταστάσεις του εργοδότη, δηλώνονται στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ., ώστε να μπορούν να ελέγχονται από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Το κόστος του εξοπλισμού στον εργοδότη
Την ίδια στιγμή, ο εργοδότης καλείται να βάλει το χέρι στην τσέπη, καθώς θα πρέπει να αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας, όπως ιδίως το κόστος του εξοπλισμού, εκτός εάν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού, της αποκατάστασης των βλαβών και κάθε τι άλλο σχετικό. Ακόμη, είναι υποχρεωμένος να παρέχει στον εργαζόμενο τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του, ενώ θα έχει την ευθύνη της αποκατάστασης των δαπανών επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή της αντικατάστασης σε περίπτωση βλάβης. Μάλιστα, στη διάταξη τονίζεται ότι η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Ακόμη, στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη του ως άνω κόστους, καθώς και του κόστους, σε μηνιαία βάση, της χρησιμοποίησης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου.
Ακόμη, σύμφωνα με το Άρθρο 66 ο εργοδότης μπορεί να ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου, αλλά με τρόπο που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Προς αυτή την κατεύθυνση απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα συνέβαινε σε κάποιες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, προκαλώντας μπαράζ αντιδράσεων από τα σωματεία των εργαζομένων.
Οι 5 αλλαγές στην τηλεργασία
Συνοπτικά, οι αλλαγές στην τηλεργασία που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο προβλέπουν ότι :
- Η Επιθεώρηση Εργασίας έχει δικαίωμα πρόσβασης στα δεδομένα της επικοινωνίας της επιχείρησης και του τηλεργαζομένου για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου εργασίας.
- Ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού, της συντήρησης και των τηλεπικοινωνιών.
- Ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για την προστασία της υγείας και της επαγγελματικής ασφάλειας του τηλεργαζομένου.
- Οι τηλεργαζόμενοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους εργαζομένους εντός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης.
- Απαγορεύεται η χρήση της κάμερας για τον έλεγχο της απόδοσης του τηλεργαζομένου. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης.