THEPOWERGAME
Το δολάριο κυμαίνεται κοντά στο υψηλό δύο δεκαετιών, που σημαίνει ότι οι Αμερικανοί τουρίστες που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τη νέα τους αγοραστική δύναμη είναι έτοιμοι να αναχωρήσουν για διακοπές, προς απογοήτευση των σνομπ Ευρωπαίων και όλων όσοι λατρεύουν τις άδειες, παρθένες παραλίες. Αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή που ο τουρισμός είναι και πάλι στη μόδα. Σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, τα ταξίδια αυξήθηκαν κατά 19% το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, ενώ προβλέπεται ότι φέτος θα ξεπεράσουν τα προπανδημικά επίπεδα.
Ωστόσο, η αναζωογόνηση του τουρισμού συναντά αντιδράσεις. Δημοφιλείς προορισμοί, όπως η Βαρκελώνη, το Ντουμπρόβνικ, η Μαγιόρκα και η Σαντορίνη, είτε έχουν θεσπίσει είτε εξετάζουν το ενδεχόμενο να θέσουν όρια στα κρουαζιερόπλοια. Η Ιαπωνία υψώνει φράχτες για να εμποδίσει τους τουρίστες να συγκεντρώνονται για να θαυμάσουν το όρος Φούτζι. Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές στη Βαρκελώνη και στις Βαλεαρίδες Νήσους ζήτησαν ακόμα και τον τερματισμό του «μαζικού τουρισμού».
Τα επιχειρήματα που στηρίζουν τις διαμαρτυρίες είναι λανθασμένα, όπως και πολλές από τις πολιτικές που πρεσβεύουν. Ο τουρισμός είναι μια χρήσιμη πηγή εσόδων. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να βρουν τρόπους να τον κάνουν περισσότερο υποφερτό, αλλά και πιο προσοδοφόρο. Οι τρόποι αυτοί δεν περιλαμβάνουν, φυσικά, απαγορεύσεις για τους τουρίστες ή τη μεθόδευση ώστε οι προορισμοί να καταστούν λιγότερο ελκυστικοί. Αντίθετα, οι χώρες θα πρέπει να επιδιώξουν μια πιο καπιταλιστική λύση, ασκώντας την τιμολογιακή τους δύναμη.
Ο τουρισμός είναι μια μεγάλη επιχείρηση. Σύμφωνα με μια ευρεία εκτίμηση, ο κλάδος κέρδισε πέρυσι 3,3 τρισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 3% του παγκόσμιου ΑΕΠ και στο 6% των διασυνοριακών χρηματοοικονομικών ροών. Για τις χώρες υποδοχής είναι μια ευπρόσδεκτη πηγή θέσεων εργασίας και εσόδων. Τα ποσοστά ανεργίας, που ξεπέρασαν το 20% σε μεγάλο μέρος της νότιας Ευρώπης τη δεκαετία του 2010, θα ήταν πολύ υψηλότερα αν δεν υπήρχαν τα εκατομμύρια των επισκεπτών που ήρθαν για να απολαύσουν τον ήλιο.
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι οι μεμονωμένοι επισκέπτες αναπόφευκτα δεν λαμβάνουν υπόψη τους την επίδραση που έχουν στους άλλους. Ο συνωστισμός είναι πονοκέφαλος για τους κατοίκους και τους τουρίστες. Το να πρέπει να ανταγωνιστείς ένα τεράστιο πλήθος για την ενοικίαση διαμερισμάτων, τις θέσεις στο λεωφορείο και τον χώρο στα πεζοδρόμια χαλάει την ποιότητα ζωής των κατοίκων της πόλης, αλλά και την εμπειρία των διακοπών των τουριστών.
Οι φόροι μπορούν να βοηθήσουν, εξασφαλίζοντας ότι οι τουρίστες πληρώνουν για το κόστος της συμφόρησης που προκαλούν. Σε ορισμένα μέρη οι φόροι μπορούν να αποτρέψουν τα πλήθη. Για παράδειγμα, οι ταξιδιώτες που αναζητούν υπέροχες παραλίες έχουν πολλές επιλογές. Αν η Ταϊλάνδη έκανε την επίσκεψη πιο δαπανηρή, οι τουρίστες θα πήγαιναν στο Βιετνάμ. Μια ανάλογη μελέτη διαπιστώνει ότι κάθε αύξηση των τουριστικών φόρων κατά 10% στις Μαλδίβες οδηγεί σε μείωση του αριθμού των επισκεπτών κατά 5%.
Σε ορισμένα μέρη τα πλήθη θα εξακολουθήσουν να έρχονται. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι τουριστικοί φόροι είναι ως επί το πλείστον αναποτελεσματικοί στο να αποτρέπουν την επίσκεψη προορισμών με αξιοθέατα που ξεχωρίζουν και δεν μπορούν να βρεθούν αλλού, όπως η Sagrada Família της Βαρκελώνης. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι επισκέπτες αντιδρούν με ανακατανομή των δαπανών, επιλέγοντας, για παράδειγμα, ένα φθηνότερο ξενοδοχείο, αντί για την ακύρωση του ταξιδιού τους.
Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί λόγο απόγνωσης. Πρώτον, η επιβολή πολύ υψηλότερων εισφορών μπορεί να έχει μεγαλύτερη επίδραση στους αριθμούς. Οι φόροι που ήδη υπάρχουν έχουν καθοριστεί σε πενιχρά επίπεδα. Τον Οκτώβριο ο φόρος διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία της Βαρκελώνης θα αυξηθεί, αλλά μόνο στα 4 ευρώ (4,30 δολάρια) -ένα ημερήσιο πάσο για την είσοδο στη Βενετία κοστίζει μόλις 5 ευρώ, που μόλις και μετά βίας θα κάλυπτε ένα φλιτζάνι καφέ στην πλατεία του Αγίου Μάρκου. Η αγορά θα μπορούσε να αντέξει πολύ υψηλότερες τιμές.
Εάν οι επισκέπτες είναι πρόθυμοι να πάνε αλλού, οι υποανάπτυκτες τουριστικές περιοχές θα μπορούσαν να έχουν την ευκαιρία να τους προσελκύσουν. Εάν οι τουρίστες επιμένουν να επισκέπτονται τα hot spots, οι επιπλέον φόροι που επιβάλλονται μέσω αεροπορικών εταιρειών ή ξενοδοχείων θα μπορούσαν να πληρώσουν για υποδομές που κάνουν τη ζωή καλύτερη τόσο για τους τουρίστες όσο και για τους κατοίκους. Επιπλέον, άλλα μέτρα μπορούν να ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να περνούν χρόνο σε λιγότερο επιβαρυμένες περιοχές ή γειτονιές. Εκτός από την ανέγερση εμποδίων, οι ιαπωνικές αρχές, πιο λογικά, επιβάλλουν μερικές φορές στο όρος Φούτζι τέλος κυκλοφοριακής συμφόρησης. Η Κοπεγχάγη προσφέρει παγωτό στους τουρίστες που μαζεύουν τα σκουπίδια. Όταν η τιμολόγηση είναι σωστή, οι κάτοικοι που εξακολουθούν να είναι γκρινιάρηδες ή που μισούν τα πλήθη έχουν την ελευθερία να μετακινηθούν κάπου αλλού.
Κάποιοι μπορεί να αντιτείνουν ότι οι τουριστικοί φόροι είναι άδικοι, επειδή εμποδίζουν τους νέους ή τους φτωχούς επισκέπτες να δουν τον κόσμο. Ωστόσο, ο τουρισμός ανέκαθεν ήταν άνισος. Μια λύση είναι να χορηγούνται πάσο ή αφορολόγητα ταξίδια σε φοιτητές ή ανέργους, όπως συμβαίνει σε πολλά μουσεία. Οι Βενετσιάνοι μπορεί να διαμαρτύρονται όταν καταφθάνει ένα νέο πλοίο με επιβάτες κρουαζιέρας, αλλά μάλλον θα έπρεπε να τρίβουν τα χέρια τους από χαρά.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
