THEPOWERGAME
Η συζήτηση για την ανάγκη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου στη χώρα μας κρατά εδώ και καιρό. Επανήλθε δυναμικά μετά τη δοκιμασία της δεκαετούς κρίσης. Οι ελπίδες αναπτερώθηκαν από τις ενδείξεις ότι μετά από τη σκληρή δοκιμασία, κάτι αλλάζει. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει να τροφοδοτείται με κάθε ευκαιρία. Αμβλύνεται κάθε καλοκαίρι, όταν ο τουρισμός σαρώνει τη χώρα και φέρνει εισόδημα-όπως γίνεται και φέτος. Βέβαια, από πέρσι είναι ο ίδιος ο τουριστικός «τυφώνας» που εγείρει ερωτήματα, εάν το οικονομικό μοντέλο βασισμένο στον τουρισμό είναι ευχή ή κατάρα.
Συνήθως αυτή η συζήτηση είτε γίνεται στο πόδι είτε συνοδεύεται από αμήχανες διαπιστώσεις. Στο ερώτημα, ποιο μπορεί να είναι το εναλλακτικό μοντέλο για μια δυναμική ανάπτυξη της χώρας, σε ένα ευμετάβλητο γεωπολιτικό περιβάλλον, οι απαντήσεις δίνουν και παίρνουν-αλλά δεν αρκούν. Ο τουρισμός, εκτός από την εισροή εισοδήματος προς όφελος του ΑΕΠ, έχει ένα ακόμη κουσούρι. Διαπαιδαγωγεί μια ολόκληρη κοινωνία να αρκείται στο σήμερα-και αύριο βλέπουμε. Άλλοι πάλι, στην αμηχανία τους, στρέφουν το βλέμμα τους στον ουρανό, μήπως και τους έρθει η επιφοίτηση για το «κάτι άλλο» στην ελληνική οικονομία.
Μήπως όμως το πρόβλημα είναι πιο… γήινο απ’ ό,τι φανταζόμαστε; Μήπως το έδαφος φεύγει κάτω από τα πόδια μας την ώρα που ψάχνουμε, ως αλχημιστές του 21ου αιώνα, τη λυδία λίθο για την οικονομία; Μήπως η τουριστική έκρηξη μας αποκοιμίζει;
Ανατρέχω στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το πρώτο πεντάμηνο του 2024. Παρά την αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων, στο διάστημα αυτό οι εξαγωγές παρουσιάζουν μείωση, οι εισαγωγές μεγάλη άνοδο και οι άμεσες ξένες επενδύσεις περνούν σε αρνητικό πεδίο, με μείωση 20,2% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Εκρηκτικό κοκτέιλ. Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά 530 εκατ ευρώ το διάστημα αυτό δεν αντιστάθμισε τη μεγάλη μείωση των εξαγωγών μας κατά 880 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 1,5 δισ. ευρώ. Στο διάστημα Ιανουάριος-Μάιος 2024, το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε σε 11 δισ. ευρώ. Πάνω σε αυτό τον καμβά καταγράφονται οι αυξήσεις του ΑΠΕ της τάξης του 2%. Και ο πιο αδαής αντιλαμβάνεται, πλέον, ότι η ανάπτυξη είναι συνυφασμένη με την αυξημένη κατανάλωση, που τροφοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές. Πού θα πάμε έτσι;
Συνεπώς, η συζήτηση για αλλαγή παραγωγικού μοντέλου πρέπει αναγκαστικά να ξεκινήσει από τα βασικά. Οι εισαγωγές πρέπει να μειωθούν, οι εξαγωγές μας να τονωθούν ώστε το εμπορικό έλλειμμα να αρχίσει να μειώνεται. Αύξηση των εξαγωγών όμως σημαίνει προϊόντα ανταγωνιστικά διεθνώς. Προϋποθέτει την υπέρβαση των διαρθρωτικών αδυναμιών στον πρωτογενή τομέα -το «δυνατό μας χαρτί»-, στις υπηρεσίες, αλλά και μια γενναία επενδυτική στροφή, με το κράτος αρωγό και όχι το βασικό εμπόδιο λόγω της γραφειοκρατίας που οργιάζει. Προϋποθέτει εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, ψηφιακές καινοτομίες, αλλαγές στο πώς οι τράπεζες βλέπουν τη μεγάλη εικόνα, τομές στις εργασιακές σχέσεις. Απαιτεί κανόνες ανταγωνισμού που θα στέκονται φραγμός στην απληστία των καρτέλ- που ο ίδιος ο πρωθυπουργός στηλιτεύει. Σε αυτό το πλαίσιο, εννοείται ότι ο τουρισμός θα έχει τη θέση και το ρόλο του, όμως ως μέρος της λύσης του αναπτυξιακού μας προβλήματος.
Το πρόβλημα για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο επανέρχεται άλυτο και η αναζήτησή του συνάδει με το βαθμό (μη) ενδιαφέροντος του πολιτικού μας συστήματος. Η κυβέρνηση, μέχρι τώρα, δείχνει να κυριεύεται από τάσεις παραίτησης για τις αναγκαίες κινήσεις για αλλαγές, υποταγμένη στο σύνδρομο της «μεταρρυθμιστικής κόπωσης». Τάση ιδιαίτερα ορατή από τις περσινές εκλογές μέχρι σήμερα. Η ευκαιρία να δομηθεί ένα αναπτυξιακό όραμα, που να συνεγείρει την πλειοψηφία των πολιτών για την υπέρβαση των δυσκολιών, μάλλον περνάει ανεκμετάλλευτη. Αντί γι’ αυτό, αποδυναμώνεται ένα από τα δυνατά της επιχειρήματα, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων αφού καταγράφεται εδώ και πάνω από ένα χρόνο τροχιά αποεπένδυσης. Οι επιδοτήσεις, οι έκτακτες εισφορές γίνονται το βασικό κυβερνητικό εργαλείο, την ώρα που η ακρίβεια εξουδετερώνει τα εφήμερα αυτά «μπόνους» αλλά και τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης για τον φραγμό στα ουρανοκατέβατα κέρδη.
Κι ενώ θα περίμενε κανείς να δοθεί ώθηση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην αναζήτηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, που θα περιορίζει τους κινδύνους μελλοντικών κρίσεων, τα μηνύματα είναι απογοητευτικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκλονίζεται από αλλεπάλληλες εσωτερικές κρίσεις, αποχωρήσεις, διαγραφές, που δεν αφήνουν περιθώριο στο ορατό μέλλον για την «πολυτέλεια» επεξεργασίας ενός μεταρρυθμιστικού προγράμματος. Στο ΠΑΣΟΚ, σε μια κούρσα με 8 υποψηφίους για την Προεδρία του κόμματος, ανιχνεύουμε με το φανάρι ψήγματα ρηξικέλευθων προτάσεων με την προσοχή να είναι στραμμένη στο εκκρεμές «κέντρο-σοσιαλδημοκρατία-κεντροαριστερά».
Είμαστε αντιμέτωποι με φαινόμενα πολυκομματικού «στρουθοκαμηλισμού» σε ό,τι αφορά στο μεγαλύτερο πολιτικό και οικονομικό ζητούμενο για τη χώρα. Η όποια βούληση για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο σκοντάφτει στην πολιτική ατολμία, το φόβο για δυσάρεστες πολιτικά αναταράξεις, εφόσον αναζητηθούν ριζικές λύσεις. Οπότε, πάμε σαν σήμερα και έχει ο Θεός;
Διαβάστε επίσης
34.500 νέες κατοικίες σε ευάλωτους
Κερδίζουν έδαφος τα πλωτά φωτοβολταϊκά στην Ευρώπη
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
