THEPOWERGAME
Αυτήν την εβδομάδα, συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή Κύπρο, με τη λύση στο Κυπριακό να μην αναμένεται σύντομα, την ώρα που κάποιοι φαίνονται συμβιβασμένοι με το status quo που έχει διαμορφωθεί στο νησί. Σύμφωνα με τον Economist, το νησί της Κύπρου κέρδισε την ανεξαρτησία του από τη Βρετανία το 1960 και σχεδόν αμέσως συνοδεύτηκε από διαμάχες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Αφού ξέσπασαν βίαια επεισόδια στην πρωτεύουσα Λευκωσία, το 1963, ο ΟΗΕ έστειλε κυανόκρανους. Το 1974 η χούντα που κυβερνούσε την Ελλάδα, επιχείρησε να ενώσει την Κύπρο με την Ελλάδα, εκδιώκοντας τον πρόεδρο του νησιού. Αυτό οδήγησε την Τουρκία να εισβάλει στις 20 Ιουλίου και να καταλάβει λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο του νησιού. Με την πάροδο του χρόνου, τα Κατεχόμενα έγιναν… Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ), που αναγνωρίστηκε μόνο από την Τουρκία.
Οι διεθνείς προσπάθειες για την ένωση του νησιού σε μια «διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία», στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, απέτυχαν τόσο το 2004 όσο και το 2017. Η Κύπρος βιώνει τώρα την πιο μακρά περίοδο χωρίς σοβαρές διαπραγματεύσεις. Νωρίτερα φέτος ο Αντόνιο Γκουτέρες, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, διόρισε μια απεσταλμένη, τη Μαρία Άντζελα Χολγκουίν Κουεγιάρ, πρώην υπουργό Εξωτερικών της Κολομβίας, για να αξιολογήσει αν υπάρχει αρκετό κοινό έδαφος για την επανάληψη των συνομιλιών. Τα συμπεράσματά της δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί.
Καλώς ή κακώς, η πολιτική και οικονομική δυναμική υποδηλώνει ότι η τρέχουσα διαίρεση θα μπορούσε να συνεχιστεί επ’ αόριστον. «Το κυπριακό πρόβλημα είναι δύσκολο να λυθεί, αλλά σχετικά εύκολο να διαχειριστεί», λέει ο Χάμπερτ Φάουστμαν, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας στο νότο. Το 2012 δύο ακαδημαϊκοί, ο Κωνσταντίνος Αδαμίδης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και ο Κώστας Κωνσταντίνου του Πανεπιστημίου Κύπρου, επινόησαν τον όρο «άνετη σύγκρουση» για να περιγράψουν την αντιπαράθεση. Σε αντίθεση με τις συγκρούσεις Παλαιστινίων-Ισραήλ ή Αρμενίων-Αζερμπαϊτζάν, η διαίρεση της Κύπρου είναι σχεδόν κυριολεκτικά ένας «περίπατος στο πάρκο», καθώς από το 2003 και οι δύο πλευρές επιτρέπουν την ελεύθερη διέλευση από τη νεκρή ζώνη.
Η δυνατότητα ελεύθερης μετακίνησης υπήρξε «ένα τεράστιο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης», λέει ο Σερτάκ Σονάν, μελετητής στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Κύπρου στο τμήμα της Λευκωσίας, της διαιρεμένης πρωτεύουσας, στην τουρκική πλευρά. Ο ίδιος ο κ. Σονάν διασχίζει τη «νεκρή ζώνη» σχεδόν κάθε μέρα. Με τις διελεύσεις, όπως λέει, να αποτελούν μια καθημερινή υπόθεση και τους ελέγχους να μη διαρκούν περισσότερο από ένα λεπτό.
Οι νεότερες γενιές έχουν απομακρυνθεί ψυχολογικά από τις συγκρούσεις και την απαλλοτρίωση των περιουσιών της δεκαετίας του 1970. Η Κυπριακή Δημοκρατία, η επίσημα αναγνωρισμένη χώρα, η οποία de facto αποτελείται από το νότιο τμήμα του νησιού, εντάχθηκε στην ΕΕ το 2004. Πολλοί κάτοικοι του βορρά μπορούν να αποκτήσουν διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξασφαλίζοντας ελεύθερη πρόσβαση όχι μόνο στη νότια Κύπρο αλλά και στην ΕΕ με τα προνόμιά της.
Η ελεύθερη μετακίνηση και η πρόσβαση στην Ευρώπη έχουν μειώσει την πίεση και στις δύο πλευρές για ενοποίηση. Για πολλούς Ελληνοκύπριους, η ενοποίηση έχει μόνο ένα μειονέκτημα. Θα πρέπει να μοιραστούν την εξουσία με τους Τουρκοκύπριους (και, έμμεσα, με την ίδια την Τουρκία). Η διαφορά στα εισοδήματα (το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι διπλάσιο στην ελληνική πλευρά) θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική αναταραχή.
Συνολικά, πολλοί Ελληνοκύπριοι θα έβλεπαν την επανένωση ως «πραγματικό κίνδυνο να γίνουμε Λίβανος, και οι γονείς μας το έχουν ήδη ζήσει αυτό», λέει ο Μιχάλης Συριβιανός, πρύτανης μηχανικός στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου στη νότια παραλιακή πόλη της Λεμεσού. Οι προσπάθειες να διαμορφωθεί μια δικοινοτική νοοτροπία με τα κυπριακά ιδρύματα που εκτείνονται στη «νεκρή ζώνη» έχουν σημειώσει μόνο περιορισμένη επιτυχία.
Ο στενότερος δεσμός με τον Ερντογάν
Αν και οι Τουρκοκύπριοι ψήφισαν υπέρ της ενοποίησης σε δημοψήφισμα που διεξήχθη το 2004, λίγο πριν η Κύπρος ενταχθεί επίσημα στην ΕΕ (οι Ελληνοκύπριοι το απέρριψαν), η τρέχουσα πολιτική δυναμική εγείρει ερωτήματα για το αν αυτό θα συμβεί ξανά. Οι μετανάστες από την ηπειρωτική Τουρκία, και οι απόγονοί τους, μπορεί να αποτελούν ήδη την πλειοψηφία στα Κατεχόμενα. Η Τουρκία υπό τον πρόεδρό της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη επιρροή στις τουρκοκυπριακές υποθέσεις, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά.
Η ανακάλυψη υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου οδήγησε ορισμένους να ελπίζουν ότι η ανάπτυξη ορυκτών καυσίμων θα μπορούσε να βοηθήσει και τις δύο πλευρές να λύσουν τον γόρδιο δεσμό. Αλλά αντί γι’ αυτό, συνοδεύτηκε από περισσότερες διαμάχες. Οι Τουρκοκύπριοι ενδιαφέρονται τώρα, στο σύνολό τους, περισσότερο για μια «λύση δύο κρατών» παρά για οποιαδήποτε μορφή ομοσπονδίας.
«Με λυπεί που το λέω, αλλά νομίζω ότι το status quo είναι πολύ βιώσιμο στην Κύπρο», λέει ο Αχμέτ Σοζέν, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου στην Αμμόχωστο. «Όσο περισσότερο συνεχίζεται η διαίρεση, τόσο πιο συγκεκριμένη γίνεται» καταλήγει.
Διαβάστε επίσης
Με τι πρόστιμα απειλούνται όσοι δεν υποβάλουν φορολογική δήλωση
Pappu: Με δύναμη κι ορμή από το Περιστέρι
H τιμή του χαλκού, η ενεργειακή μετάβαση και η Κίνα
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
