THEPOWERGAME
Καθεμία από τις κρίσεις που έχουν ταλανίσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα προέρχονταν από μια ξεχωριστή αλληλουχία γεγονότων παρά το ότι στη ρίζα τους πάντα εντοπίζονται δυο γενεσιουργά αίτια: ο επιπόλαιος δανεισμός ή έκθεση σε αδιαφανείς αγορές και η ανεπάρκεια ενός αποτελεσματικού ρυθμιστικού πλαισίου που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής.
Με τη σημερινή συγκυρία να γίνεται όλο και πιο περίπλοκη, γεωπολιτικά και μακροοικονομικά, η Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κλαούντια Μπουχ, ανακοίνωσε πως θα αναπροσαρμοστεί ο ετήσιος έλεγχος των ευρωπαϊκών τραπεζών σε ένα νέο περιβάλλον «διαρθρωτικών μεταβολών, των νέων κινδύνων και των εξωγενών κρίσεων».
Όπως η ίδια επισημαίνει στο blog της ΕΚΤ, οι κίνδυνοι δεν είναι στάσιμοι και έτσι αναγκαστικά θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί η Διαδικασία Εποπτικού Ελέγχου και Αξιολόγησης (SREP). «Αλλαγές στο μακρο-χρηματοοικονομικό περιβάλλον, γεωπολιτικές κρίσεις, η κλιματική αλλαγή μαζί με την αποδόμηση της φύσης και την ψηφιοποίηση επηρεάζουν τους κινδύνους που αναλαμβάνουν οι τράπεζες», τονίζει η Μπουχ. Καταλήγει πως λόγω όλων των παραμέτρων, η αβεβαιότητα που συσσωρεύεται είναι υψηλή.
Σκοπός του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ είναι να καταστούν οι έλεγχοι των τραπεζών πιο αποτελεσματικοί και αποδοτικοί. Η ίδια τονίζει πως οι αλλαγές θα εφαρμόζονται σταδιακά, με αφετηρία το δεύτερο εξάμηνο του 2024 για να ολοκληρωθούν το 2026. Σε κάθε περίπτωση το νέο πακέτο κανόνων SREP θα είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ).
Πράγματι, οι τράπεζες στην Ευρώπη θα πρέπει να ζυγίσουν την έκθεση τους σε διάφορα μέτωπα. Καλούνται να φιλτράρουν, παραδείγματος χάριν, ενδελεχώς αιτήματα για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών που συσχετίζονται με την πράσινη μετάβαση, ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα όχι μόνον για την Ευρώπη αλλά και για όλον τον κόσμο, με νέες τεχνολογίες να βρίσκονται υπό εξέταση. Προσφάτως, οι ευρωπαϊκές τράπεζες δέχτηκαν πιέσεις από τις ΗΠΑ για την απεμπλοκή τους από την τραπεζική αγορά της Ρωσίας, με κίνδυνο την επιβολή δευτερογενών κυρώσεων, την ώρα που η Μόσχα παρεμβάλει γραφειοκρατικά εμπόδια.
Βέβαια, η άνοδος των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχουν ευνοήσει τις τράπεζες. Μετά από μια μακρά περίοδο με σκάνδαλα και ζημιές, η Deutsche Bank ανακοίνωσε κέρδη επί 15ο διαδοχικό τρίμηνο μέσα στο 2024. Και δεν είναι η μόνη με ισχυρή κερδοφορία, με τις BNP Paribas, Santander και BBVA να συγκαταλέγονται στις ευρωπαϊκές τράπεζες που ανακοίνωσαν ισχυρότερα του αναμενομένου αποτελέσματα μέσα στο α’ τρίμηνο του έτους.
Όμως, η απότομη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής μπορεί να έχει και αρνητικές επιπτώσεις όπως φάνηκε από την περσινή κρίση που χτύπησε τρεις από τις μεγαλύτερες περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ -SVB, Silvergate Bank και Signature Bank. Η μεγάλη πτώση των τιμών στα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ -μαζί με μια χαλάρωση των κανόνων που είχε προηγηθεί επί προεδρίας Τραμπ- τις ανάγκασαν να καταγράψουν λογιστικές απώλειες στις οικονομικές τους καταστάσεις.
Η SVB βρέθηκε στη δεινή θέση να ζητήσει νέα ένεση κεφαλαίων από τις αγορές και να κινήσει υποψίες για την επάρκεια των κεφαλαίων της. Ήταν μια πρωτόγνωρη κρίση για τα σημερινά δεδομένα, αναγκάζοντας τον Λευκό Οίκο να εγγυηθεί όλες τις καταθέσεις, ασφαλισμένων και ανασφάλιστων, για να αποτρέψει τη βαθύτερη μετάδοση της. Στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 καταστροφικό ρόλο διαδραμάτισαν τα τιτλοποημένα στεγαστικά δάνεια που επέτρεπαν τη μετάδοση ενός τεράστιου όγκου επισφαλειών στη Wall Street.
Διαβάστε επίσης:
Πώς το Μαρόκο απέκτησε αυτοκινητοβιομηχανία σε 10 χρόνια
Μαρκάζος: Γιατί η Premia επενδύει σε φοιτητικές κατοικίες
Στις ενεργειακές συμπληγάδες ΗΠΑ και Κίνας η Ευρώπη