Βιομηχανία Τροφίμων: 3 αιτήματα για ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις

Σούπερ Μάρκετ © Eurokinissi / ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ

Μεταρρυθμίσεις που θα εξομαλύνουν τα μη παραγωγικά κόστη, μείωση του ΦΠΑ και κατάργηση του μέτρου για το μεικτό περιθώριο κέρδους ζητεί από την κυβέρνηση η βιομηχανία τροφίμων, για να εγγυηθεί ανάπτυξη, επενδύσεις, διατήρηση θέσεων εργασίας και ασφάλεια στο σύστημα τροφίμων.

Ο Ιωάννης Γιώτης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), προτιμά -όπως λέει και ο ίδιος- να συνομιλεί με τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, παρά με τον υπουργό Ανάπτυξης -για ευνόητους λόγους-, αφού ο τελευταίος έχει την ευθύνη της αγοράς, δεσμεύοντας βιομηχανία και προμηθευτές με το πλαίσιο μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.

Ωστόσο, αν ένας από τους δύο πρόκειται να ικανοποιήσει κάποιο από τα αιτήματα της βιομηχανίας, αυτός δεν είναι ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, αλλά ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας. Ο κ. Χατζηδάκης, που συμμετείχε χθες στην ανοιχτή συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΒΤ, είπε στους βιομήχανους να ξεχάσουν τη μείωση του ΦΠΑ. Αντίθετα, είναι πιθανότερο εντός του επόμενου διαστήματος, καθώς αποκλιμακώνεται η ένταση του πληθωρισμού και πλησιάζουμε στον πτωτικό κύκλο των επιτοκίων, να αποσυρθούν ορισμένα από τα «παρεμβατικά» μέτρα που είναι σε ισχύ, θέμα που χειρίζεται ο Κώστας Σκρέκας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒΤ, η βιομηχανία τροφίμων βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μεταποιητικής δραστηριότητας και καλείται να διαχειριστεί μια πολλαπλή κρίση, την αύξηση του κόστους ενέργειας και πρώτων υλών λόγω και της κλιματικής αλλαγής και το κόστος των ρυθμιστικών παρεμβάσεων από εθνικές και ευρωπαϊκές νομοθεσίες. Θεωρεί ότι σε αυτό το περιβάλλον η βιομηχανία τροφίμων έχει μπει άδικα στο στόχαστρο της κριτικής, με τη σύνδεση του πληθωρισμού αποκλειστικά με τον κλάδο τροφίμων. Ο πληθωρισμός, όπως τόνισε, προήλθε από διεθνείς παράγοντες, επηρεάζοντας κάθε κλάδο της οικονομίας, από τα ενοίκια μέχρι τις υπηρεσίες, αυξάνοντας το κόστος ζωής και αλλάζοντας τα δεδομένα στα κόστη της βιομηχανίας, όπου ειδικά το κόστος ενέργειας και συσκευασίας αποτελεί το 50% του παραγωγικού κόστους. «Η αύξηση στο παραγωγικό κόστος είναι τόσο μεγάλη, που κανένας μας δεν κοιμάται ήσυχος», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Το ελαιόλαδο «βαραίνει» τον πληθωρισμό

Ο κ. Γιώτης εξήγησε ότι τα τρόφιμα επηρεάζουν μεν τον πληθωρισμό, αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια. Με την εξαίρεση του ελαιολάδου, που έχει ανατιμηθεί πάνω από 140% από το 2020, η επίδραση των τροφίμων στον πληθωρισμό είναι αμελητέα. Τον Απρίλιο ο γενικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 3,1% και στα τρόφιμα ανήλθε σε 5,4%, αλλά κατόπιν συνεργασίας με το ΙΟΒΕ ο ΣΕΒΤ διαπιστώνει ότι με την εξαίρεση του ελαιολάδου, το οποίο επιδρά στον δείκτη λόγω τόσο της μεγάλης αύξησης της τιμής του όσο και της μεγάλης κατανάλωσης, ο πληθωρισμός των τυποποιημένων τροφίμων διαμορφώνεται σε μόλις 0,6%. «Κάνουμε τα πάντα για να στηρίξουμε τον Έλληνα καταναλωτή. Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών δεν τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και δεν επιζητεί, ούτε επωφελείται από ευκαιριακά υψηλές τιμές. Καθυστέρησε να μετακυλήσει κόστος από την αύξηση τιμών σε ενέργεια, πρώτες ύλες και συσκευασία. Κοιτάζει σε βάθος χρόνου και το όφελός της προκύπτει μόνο από την αύξηση της κατανάλωσης και την αύξηση της παραγωγής», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Γιώτης.

Από την πλευρά του, ο Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής ΙΟΒΕ & καθηγητής ΟΠΑ, διαπιστώνει εξασθένηση του πληθωρισμού και σταθεροποίηση του μέσου επιπέδου τιμών. Προβλέπει διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα, θεωρώντας ότι ο πληθωρισμός είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης. Οι παγκόσμιες τιμές τροφίμων δεν θα αποκλιμακωθούν σύντομα κατά την άποψή του και θα ζούμε για καιρό σε συνθήκες όπου η ζήτηση θα αυξάνεται γρηγορότερα από την προσφορά. Για την καλύτερη ποιότητα προϊόντων σε καλύτερες τιμές απαιτούνται συστηματικές επενδύσεις για τη σταθερή ανάπτυξη της προσφοράς.

Τα 3 αιτήματα της βιομηχανίας τροφίμων

Η βιομηχανία από την πλευρά της ζητεί μέτρα αντιστάθμισης του κόστους και των κινδύνων εν όψει προκλήσεων. Ειδικότερα, ζητεί:

Μεταρρυθμίσεις που θα εξομαλύνουν τα μη παραγωγικά κόστη, ώστε να ενισχυθεί η μεταποίηση και να επωφεληθούν οι καταναλωτές.
Μείωση του ΦΠΑ, μέτρο που εκτιμάται ότι θα στηρίξει το εισόδημα του καταναλωτή και τα δημοσιονομικά έσοδα και
Κατάργηση του μέτρου για το μεικτό περιθώριο κέρδους, που θεωρείται ότι εφαρμόζεται με ακαθόριστο τρόπο και με βάση στοιχεία 31.12.2021, όταν το περιβάλλον σήμερα έχει αλλάξει άρδην.

Ο ΣΕΒΤ θεωρεί ότι τα παραπάνω μπορούν να εγγυηθούν στο μέλλον μια πιο ισχυρή βιομηχανία, διαφορετικά θα είναι αδύναμη να εγγυηθεί τον σταθερό εφοδιασμό της αγοράς λόγω της έλλειψης πρώτων υλών ή και της εκρηκτικής αύξησης των τιμών τους, θα αγκομαχά να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και να αυξήσει τους μισθούς και θα περικόπτει κονδύλια εκπαίδευσης των στελεχών, χάνοντας ανταγωνιστικότητα στις διεθνείς αγορές.

Ας σημειωθεί ότι η βιομηχανία τροφίμων και ποτών, με 27% σε ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, με 17 δισ. ευρώ τζίρο και 7 δισ. ευρώ εξαγωγές, είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη χώρα, συντηρώντας πάνω από 360.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας.

Τα «όχι» του Κωστή Χατζηδάκη και το «ταμείο»

Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, σε μια συζήτηση τετ α τετ με τον πρόεδρο του ΣΕΒΤ, Ιωάννη Γιώτη, δεν έδωσε σχεδόν καμιά υπόσχεση εκτός από την επιτάχυνση των πληρωμών στις επιδοτήσεις επενδυτικών πλάνων. Υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση έχει δώσει δείγματα γραφής προς την κατεύθυνση της στήριξης της ελεύθερης οικονομίας και της επιχειρηματικότητας, όπως η μείωση του εταιρικού φόρου, των φόρων στα μερίσματα, στις ασφαλιστικές εισφορές, ενώ απλούστευσε το αδειοδοτικό περιβάλλον και έφερε εργασιακή μεταρρύθμιση το 2021, προσαρμόζοντας την ελληνική νομοθεσία στα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Για τον πληθωρισμό είπε ότι δεν μπορεί να διαγράψει κανείς το φαινόμενο με μια γομολάστιχα και όσον αφορά τα μέτρα που ελήφθησαν στην αγορά, όπως το «καλάθι του νοικοκυριού» και το περιθώριο κέρδους, τόνισε ότι είναι προσωρινά. «Όταν έρθει η ώρα, θα αρθούν», τόνισε, εξηγώντας ότι τα μέτρα θα αποσυρθούν όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση, κάτι που φαίνεται να συμβαίνει σταδιακά.

Ο κ. Γιώτης από την πλευρά της βιομηχανίας τόνισε ότι οι εταιρείες συνεργάστηκαν με το ΥΠΑΝ για να εφαρμοστούν τα μέτρα και έθεσε το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ, που είναι σημαντικό όταν γίνεται σύγκριση τιμών στα προϊόντα μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Για παράδειγμα, στη Γαλλία ο συντελεστής είναι στο 5% και στην Ισπανία 0%, όταν στην Ελλάδα είναι 13%. Όμως ο κ. Χατζηδάκης αρνήθηκε τη μείωση του ΦΠΑ για δημοσιονομικούς λόγους, για λόγους ισοζυγίου και διότι δεν θα περάσει στον καταναλωτή. Μετέφερε τη συζήτηση σε άλλες διαφοροποιήσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ, όπως το θέμα της καταναλωτικής συνείδησης, κάτι που εκφράζεται π.χ. με μποϊκοτάζ σε άλλες αγορές. Είπε πάντως ότι στα τέλη του έτους θα γίνει «ταμείο» και τότε θα αποφασιστούν πιθανές αλλαγές στη φορολογική πολιτική και ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής.

Τα κίνητρα και το «ζεστό χρήμα»

Σημείωσε επίσης ότι συνεχίζεται η προσπάθεια για βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με μείωση του μη μισθολογικού κόστους από το 2025 κατά μισή μονάδα, με ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημοσίου και βελτίωση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης, με ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας και σε μη τραπεζικά ιδρύματα να δίνουν καταναλωτικά, στεγαστικά και κάποιας μορφής επιχειρηματικά δάνεια. Επιπλέον, παρέχονται κίνητρα, φορολογικά και χρηματοδοτικά, για πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και προώθηση συγχωνεύσεων και εξαγορών.

Ακόμη, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στο «ζεστό χρήμα», με την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, από το οποίο προβλέπονται επιδοτήσεις 586 εκατ. ευρώ για επιχειρήσεις, αλλά και από το νέο ΕΣΠΑ. Ειδικότερα, από το Ταμείο Ανάπτυξης προβλέπονται:

Πρόγραμμα καινοτομία και πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, με το οποίο θα επιδοτηθούν 84 επιχειρήσεις, εκ των οποίων 69 μικρομεσαίες, με 178 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπεται και δεύτερη φάση με προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ.
Πρόγραμμα έξυπνη μεταποίηση για την επιδότηση επενδυτικών σχεδίων μικρομεσαίων επιχειρήσεων -και του κλάδου τροφίμων. Έχουν ενταχθεί 128 επενδυτικά σχέδια προϋπολογισμού 75 εκατ. ευρώ και προβλέπεται αύξηση του προϋπολογισμού με την ένταξη ακόμη 28 επενδυτικών σχεδίων.
Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, είτε με μέσω αλλαγής συσκευών προϋπολογισμού 105 εκατ. ευρώ είτε με εγκατάσταση φωτοβολταϊκών 147 εκατ. ευρώ.
Προβλέπονται επίσης χαμηλότοκα δάνεια, ένα πακέτο 16,7 δισ. ευρώ κι έχουν υπογραφεί 287 δανειακές συμβάσεις 11,15 δισ. ευρώ με 4,75 δισ. ευρώ συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ειδικότερα στη βιομηχανία τροφίμων έχουν δοθεί 12 δάνεια 124 εκατ. ευρώ, με την εισφορά του Ταμείου Ανάκαμψης να ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ.

Η πρόσβαση σε ελληνικές πρώτες ύλες και τα Αγροτικά Σχολεία

Η βιομηχανία τροφίμων θέλει επίσης μια αποτελεσματική και ισχυρή ελληνική γεωργία, απ’ όπου θα μπορεί να εξασφαλίσει πρώτες ύλες σε προσιτές τιμές, ώστε να εγγυηθεί ασφάλεια και ποιότητα στο σύστημα τροφίμων. Επ’ αυτού πήραν θέση ο Λευτέρης Αυγενάκης, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, ο Dirk Jacobs director general, Food Drink Europe, η Φαίη Μακαντάση, διευθύντρια Ερευνών, διαΝΕΟσις και ο Γρηγόρης Αντωνιάδης, αντιπρόεδρος ΣΕΒΤ.

Ο κ. Αυγενάκης μίλησε για τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης με στόχο την ενίσχυση των συνεργατικών σχημάτων και τη συνεργασία με την ΕΘΕΑΣ και τη διαΝΕΟσις για την ανάπτυξη πλαισίου. Ήδη προωθείται η σύσταση νέων διεπαγγελματικών οργανώσεων, πέραν όσων λειτουργούν σήμερα για Ρύζι, Βαμβάκι, Κρέας, Κρασί, Επιτραπέζια ελιά, Αυγό, Κτηνοτροφία. Σημειώνεται ότι σήμερα δεν υπάρχει αντίστοιχη οργάνωση για προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και το μέλι. Στόχος είναι να δημιουργηθούν άλλες 8 διεπαγγελματικές οργανώσεις μέχρι το τέλος του έτους, μεταξύ των οποίων για γραβιέρα Κρήτης, ιχθυοκαλλιέργεια, αλιεία και αλιευτικό τουρισμό και βιομηχανική ντομάτα. Στόχος είναι επίσης να ενισχυθεί η ζωική και φυτική παραγωγή, αλλά προϋπόθεση είναι να κλείσουν τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης, όπου η χώρα έχει τιμωρηθεί με πρόστιμο 450 εκατ. πρόστιμο, με κίνδυνο τα κεφάλαια να αφαιρεθούν από ενισχύσεις των παραγωγών.

Προωθείται επίσης βελτίωση των οικολογικών σχημάτων. Ο κ. Αυγενάκης μίλησε για κυρωτικό πλαίσιο πιο αυστηρών ελέγχων, αναφέροντας το παράδειγμα αποκάλυψης κυκλώματος 1.000 κτηνοτρόφων που εμφάνιζαν πλασματικά στοιχεία, καθώς και 166 υποθέσεις που ελέγχονται, οι οποίες είχαν μείνει στο συρτάρι από το 2019. Προανήγγειλε επίσης πρωτοβουλία για Αγροτικά Σχολεία.

Από την πλευρά του ο κ. Αντωνιάδης μίλησε για τις προκλήσεις της βιομηχανίας, όπως η διαθεσιμότητα των πρώτων υλών και η ελληνική γεωργική δομή. Τόνισε ότι οι ίδιοι οι καταναλωτές ζητούν ελληνικά προϊόντα, ενώ η ισχυρή γεωργία συνεπάγεται προστιθέμενη αξία και ποιότητα. «Πρέπει να κάνουμε άλματα», πρόσθεσε, καθώς βρισκόμαστε προ των πυλών μεγάλων αλλαγών, όπως τόνισε και ο Dirk Jacobs.

Διαβάστε επίσης:

Τίτλοι τέλους για την ανάπλαση του πρώην κτιρίου του ΕΟΜΜΕΧ

Προς μειωμένο ΦΠΑ στον καφέ και μετά τις 30 Ιουνίου

ΑΠΕ: Χωρίς διασυνδέσεις θα αυξηθούν οι περικοπές