THEPOWERGAME
Νέους κανόνες με στόχο την επιτάχυνση των δημοσίων επενδύσεων και την ταχύτερη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων φέρνει η κυβέρνηση. Το οικονομικό επιτελείο ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα, την πρόθεσή του να φέρει ένα νέο πλαίσιο (σχέδιο νόμου) που αποσκοπεί -όπως ανέφεραν οι δύο αρμόδιοι υπουργοί Κωστής Χατζηδάκης και Νίκος Παπαθανάσης- στην επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή/και ευρωπαϊκούς πόρους.
Ουσιαστικός στόχος με τη νέα κυβερνητική παρέμβαση είναι η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απορρόφηση των κονδυλίων, ο καλύτερος προγραμματισμός των έργων, η έγκαιρη διασφάλιση της χρηματοδότησής τους και η περαιτέρω μείωση της γραφειοκρατίας. Σημειώνεται επίσης ότι για πρώτη φορά συστήνεται μηχανισμός για τη διασφάλιση της απαιτούμενης συντήρησης των έργων, όπως επίσης και ξεχωριστός λογαριασμός χρηματοδότησης έργων για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Το νέο πλαίσιο αποτελεί μια έμμεση αναγνώριση ότι αφενός μεν ο τρόπος που γίνονται οι δημόσιες επενδύσεις έχει μεγάλες αδυναμίες, αφετέρου δε ότι οι δημόσιες επενδύσεις διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας. Όπως έλεγε πρόσφατα και ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, πάνω από το μισό την ανάπτυξης του ΑΕΠ της χώρας, οφείλεται στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Η δεύτερη διαπίστωση έχει να κάνει με το γεγονός ότι το νέο πλαίσιο έρχεται πολύ αργά σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης. Πάνω από το 50% του χρόνου εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) έχει παρέλθει, εκτός και αν δοθεί παράταση της περιόδου εφαρμογής από την Κομισιόν. Αν δεν υπάρξει παράταση, το νέο πλαίσιο Αναπτυξιακού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ) θα αρχίσει να εφαρμόζεται ουσιαστικά από τις αρχές του 2026, δηλαδή την περίοδο που θα λήγει η εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ωστόσο, «κάλλιο αργά παρά ποτέ» λέει ο θυμόσοφος ελληνικός λαός. Το ΑΠΔΕ, έτσι όπως παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα από την ηγεσία του ΥΠΕΘΟΟ, προβλέπει τον μετασχηματισμό του ΠΔΕ σε ΑΠΔΕ και διαχωρίζεται:
- Στο Συγχρηματοδοτούμενο Σκέλος που περιλαμβάνει έργα χρηματοδοτούμενα από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων Διεθνών Χρηματοδοτικών Οργανισμών (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου-ΕΟΧ κ.λπ.) και από εθνικούς πόρους, κ.ά.
- Στο Εθνικό Σκέλος που περιλαμβάνει έργα που χρηματοδοτούνται αμιγώς από εθνικούς πόρους, όπως το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης.
Παράλληλα, όπως ανέφερε ο κ. Παπαθανάσης, θεσπίζεται Άξονας Μακροχρόνιων Δεσμεύσεων σε ορίζοντα 20ετίας για τα έργα των οποίων το κόστος ολοκλήρωσης εκτείνεται σε χρόνο πέραν της εκάστοτε προγραμματικής περιόδου, προκειμένου να γίνεται πιο αποτελεσματικά η παρακολούθηση των έργων. Επίσης, συστήνεται Μητρώο Καταγραφής και Παρακολούθησης Δαπανών Συντήρησης και Λειτουργίας Έργων ΠΔΕ με ορίζοντα 10ετίας, προκειμένου να παρακολουθείται και να διασφαλίζεται η ομαλή χρηματοδότηση για το χρονικό διάστημα πέραν της ολοκλήρωσής τους. Συγκεκριμένα, γίνεται υποχρεωτική η υποβολή στοιχείων ως προς το εκτιμώμενο κόστος συντήρησης (συνολικό και ετήσιο), τον αρμόδιο φορέα συντήρησης και την πηγή χρηματοδότησης. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαθανάσης, με το νέο σύστημα κατάρτισης του ΑΠΔΕ «σήμερα θα γνωρίζαμε το κόστος συντήρησης των υποδομών της χώρας το 2034».
Υπάρχουν και άλλες παρεμβάσεις που γίνονται με στόχο την καλύτερη ένταξη, διαχείριση, παρακολούθηση και υλοποίηση των δημοσίων έργων. Η σπουδή της κυβέρνησης να εκσυγχρονίσει το πλαίσιο των δημοσίων επενδύσεων, είναι επειδή βλέπει τις ιδιωτικές επενδύσεις να φρενάρουν ενώ οι δημόσιες επενδύσεις να έχουν περιορισμένο αποτέλεσμα. Είναι ενδεικτικό ότι το 2023 οι επενδύσεις στη χώρα μας με τη μορφή δημιουργίας ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου (ΑΣΠΚ), αυξήθηκαν μόλις 4%, όταν τον Νοέμβριο του 2023 η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου ήταν στο 7,1% (Προϋπολογισμός 2024) και έναν χρόνο πιο πριν κοντά στο 15% (Προϋπολογισμός 2023).
Για φέτος η κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο αναφέρουν ότι ο ΑΣΠΚ σημειώσει αύξηση κατά 9,1% σε σχέση με πέρυσι, ενώ ο ΟΟΣΑ προβλέπει αύξηση 2,8%. Το θετικό είναι ότι για του χρόνου (2025) τόσο η κυβέρνηση όσο και ο ΟΟΣΑ προβλέπουν σημαντική ανάκαμψη του ρυθμού ΑΣΠΚ κατά 14,4% και 9,1% αντίστοιχα. Μένει, ωστόσο, οι εκτιμήσεις αυτές να επιβεβαιωθούν.
Σημειώνεται ότι η «αστοχία» στις επενδύσεις, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, είναι ο παράγοντας που μείωσε πέρυσι την αρχική πρόβλεψη ανάπτυξης της χώρας από το 2,5% στο τελικό 2%. Όλα τα παραπάνω υποδηλώνουν μια καθήλωση της χώρας στα παραδοσιακά μοντέλα ανάπτυξης, τα οποία παρόλο που είναι βελτιωμένα σε σχέση με το παρελθόν, δεν δίνουν την αναγκαία ώθηση που ζητεί η χώρα, ειδικά μετά από μια υπερδεκαετή υποχώρηση της οικονομίας της.
Το άγχος της κυβέρνησης για τις επενδύσεις παρουσιάζεται και στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Ενώ η χώρα θεωρητικά έχει καταστεί ένας «παράδεισος» προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων, πέρυσι οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις υποχώρησαν κατά 37% σε σχέση με το 2022. Φέτος δείχνουν σημάδια ανάκαμψης, αλλά απέχουν πολύ από τα επίπεδα του 2022 με βάση τα ανακοινωμένα στοιχεία α’ διμήνου 2024.
Διαβάστε επίσης:
Πινελιές κομψότητας στο αεροδρόμιο της Βοστώνης
Ποιες πόλεις φιλοξενούν τους περισσότερους billionaires
Τι φρενάρει τις κοινές επενδύσεις Ελλάδας και Τουρκίας στα υπεράκτια αιολικά
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
