THEPOWERGAME
Ήρθε, ίσως, ο καιρός, που θα γίνει κατανοητό από όλους, θεσμικούς και μη, πως το ελληνικό yachting είναι ένας ζωντανός επιχειρηματικός κλάδος που έχει τα εχέγγυα να ανεβάσει σε υψηλότερο επίπεδο το brand του ελληνικού τουρισμού.
Όμως, ανεξήγητοι λόγοι, κρυφά συμφέροντα και προφάσεις περί καμποτάζ, το αφήνουν να επιπλέει διακοσμητικά στις προβλήτες, συχνά συνδεόμενο με μια ευτελή επίδειξη lifestyle.
Οι δραματικές απώλειες του 2020 από την πανδημία COVID-19, δεν αφήνουν άλλο περιθώριο παράτασης στην ελληνική κυβέρνηση, καθώς θα πρέπει να επικεντρωθεί σε νέες στρατηγικές πάνω στην ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, όπως άλλωστε και ανακοίνωσε το υπουργείο Τουρισμού.
Αυτό, ασφαλώς και δεν αρκεί με την οπτικοακουστική καμπάνια που ετοιμάζει αυτές τις μέρες ο ΕΟΤ ειδικά για το yachting.
Εκείνο που χρειάζεται τώρα, ενόψει του ανοίγματος στα μέσα Μαΐου, είναι το κατά πόσο αυτή τη φορά, ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης σε συνεργασία με τους ομολόγους του στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αλλά και με το υπουργείο Οικονομικών, θα εργαστεί στο να κάνει τη μεγάλη ανατροπή.
Να γυρίσει δηλαδή την πανδημία σε μια ευκαιρία κερδοφορίας για τη βαριά βιομηχανία του ελληνικού τουρισμού: το yachting.
Επισκεφθήκαμε τη Μαρίνα Ζέας και τον Αντώνη Στελλιάτο, πρόεδρο της Ένωσης Πλοιοκτητών Επαγγελματικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ), ο οποίος εκπροσωπεί τους επαγγελματίες στο ελληνικό yachting, αντιμέτωπους από τη μια με μία – παράλογα – μακροχρόνια απαξίωση του κλάδου, και από την άλλη με την χαριστική βολή της COVID-19.
Οι ιδιοκτήτες σκαφών σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση λόγω COVID-19
«Είτε μιλάμε για μεγάλο cruiser, είτε για ένα ιστιοπλοϊκό, η πραγματικότητα είναι ότι οι ιδιοκτήτες των σκαφών βρίσκονται σήμερα σε πάρα πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση» αναφέρει, λέγοντας πως πολλά σκάφη τίθενται το τελευταίο διάστημα προς πώληση, φαινόμενο που είδαμε πρόσφατα και στον χώρο της κρουαζιέρας.
Το ερώτημα λοιπόν που απασχολεί, είναι το που βρίσκεται αυτή τη στιγμή το ελληνικό yachting σε σχέση με την επανεκκίνηση και ποιες είναι οι απαραίτητες κινήσεις για ένα ασφαλές, πάνω από όλα, άνοιγμα.
«Θεωρώ ότι, αν ο κλάδος επανεκκινήσει σωστά, θα καταφέρουμε να έχουμε δραστηριότητα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο», απαντά ο κ. Στελλιάτος, επισημαίνοντας ως τελευταία λύση την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου- έναν παράγοντα στον οποίο έχουν ποντάρει και οι Έλληνες ξενοδόχοι.
«Είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρξει ένας συντονισμός γύρω από το ποιες πτήσεις ανοίγουν και κάτω από ποιους όρους» πρόσθεσε αναφερόμενος στις πρόσφατες ανακοινώσεις για το άνοιγμα από ΗΠΑ, Ισραήλ, Αγγλία, Σερβία, ΗΑΕ, κ.α., με την προϋπόθεση του εμβολίου και των τεστ PCR.
Εκτιμήσεις και αγορά
Αν και είναι πολύ πρόωρη η οποιαδήποτε εκτίμηση για τη φετινή κίνηση στην αγορά του yachting ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ εκφράζει μια συγκρατημένη αισιοδοξία σε σχέση με το περσινό πατατράκ. «Εάν καταγραφεί μία αύξηση της τάξεως του 30% με 40% σε σύγκριση με το 2020, πιστεύω πως θα έχουμε κάνει ένα μικρό θετικό βήμα.
Με άλλα λόγια, θα αποφύγουμε να δούμε το επαγγελματικό yachting για δεύτερη συνεχή χρονιά στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, κάτι που δυστυχώς το βιώσαμε πέρσι».
Το 2020, πάνω από το 90% των ελληνικών τουριστικών σκαφών έμειναν αγκυροβολημένα, εφόσον διακόπηκε κάθε δραστηριότητα από τις δύο βασικότερες αγορές για την Ελλάδα τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.
Η όποια κινητικότητα είχε σημειωθεί, περιορίστηκε στον τομέα των ιστιοπλοϊκών σκαφών με τουρίστες-ναυλωτές που προήλθαν κυρίως από τη Σουηδία και τη Σκανδιναβία.
Σήμερα, τα δεδομένα παραμένουν ρευστά. Το Ισραήλ, που πρωτοστατεί στις γενικότερες προβλέψεις του υπουργείου Τουρισμού ως προς τις φετινές αφίξεις, αποτελεί κατά τον κ. Στελλιάτο έναν πιθανό καλό πελάτη.
Αντιθέτως, διατηρεί χαμηλές προσδοκίες για τους ναυλωτές από τη Λατινική Αμερική (Αργεντινοί, Βραζιλιάνοι) που τα τελευταία τρία χρόνια αποτελούσαν μέρος της πελατειακής βάσης του κλάδου.
Κορυφαίος ναυλωτής πάντως για το ελληνικό yachting παραμένουν οι ΗΠΑ.
Το yachting συμβάλλει στην εθνική οικονομία περισσότερο από ό,τι η κρουαζιέρα
Το yachting στην Ελλάδα παίζει σημαντικό ρόλο στα έσοδα του ελληνικού τουρισμού και της οικονομίας ευρύτερα. Συνεισφέρει με 1,17 δισ. ευρώ ετησίως.
Ιδιαίτερα σημαντικό δε, είναι το γεγονός ότι το yachting συμβάλλει στην εθνική οικονομία πολύ περισσότερο από ό,τι η κρουαζιέρα.
«Το yachting συνεισφέρει με 1,43% από το 20,8% (2019) που συμβάλλει ο τουρισμός στο ΑΕΠ σε αντίθεση με την κρουαζιέρα που συνεισφέρει με 0,84%. Στo yachting δραστηριοποιούνται 6.500 σκάφη με ελληνική σημαία και στην κρουαζιέρα κανένα», επεξηγεί ο κ. Στελλιάτος.
«Επιπλέον, αν δει κανείς αναλυτικά τις ετήσιες δαπάνες, θα διαπιστώσει πως οι επαγγελματίες του yachting πληρώνουν 45 εκατομμύρια ευρώ ΝΑΤ και 70 εκατομμύρια ΦΠΑ ναυλώσεων. Τα νούμερα αυτά είναι τεράστια…», υπογραμμίζει.
«Μην ξεχνάμε ότι πηγαίνουμε και σε απομακρυσμένα νησιά. Όταν λοιπόν μπαίνει στο Καστελόριζο ελληνικό σκάφος, δεν είναι μόνο η ελληνική σημαία που κυματίζει, αλλά και η τόνωση στις τοπικές οικονομίες, καθώς όλοι οι ναυλωτές θα περιηγηθούν στα νησιά».
Μία παράλογη απαξίωση
Εδώ, γεννιούνται τα ερωτήματα για το παράλογο της κατάστασης. Πως είναι δυνατόν χώρα με το ευνοϊκότερο κλίμα και την άριστη ποιότητα θαλάσσιων υδάτων σε όλο τον κόσμο – και ταυτόχρονα υπερήφανος leader στη Ναυτιλία – να μην αποτελεί τον κορυφαίο προορισμό θαλάσσιου τουρισμού;
Δεν είμαστε οι σκαφάτοι του Σαββατοκύριακου, είμαστε επαγγελματίες
«Το yachting είναι η πιο αδικημένη εναλλακτική μορφή τουρισμού. Έχουμε ένα έτοιμο προϊόν και δεν το βοηθάμε, όχι μόνο να αναβαθμιστεί, ούτε καν να αναπνεύσει, για να μπορέσει να συνεισφέρει και πάλι. Διότι μπορεί! Και περισσότερο από το 1,43% στο ΑΕΠ της χώρας!» δηλώνει με φανερή απογοήτευση, τονίζοντας το διαχωρισμό του επαγγελματικού τουριστικού σκάφους από την τάση του νεοπλουτισμού.
«Δεν είμαστε οι σκαφάτοι του Σαββατοκύριακου, είμαστε επαγγελματίες στον τουριστικό κλάδο! Πρέπει, επιτέλους αυτό να γίνει κατανοητό».
Νέα ΚΥΑ;
«Πρακτικά μιλώντας, το yachting είναι έτοιμο να επαναλειτουργήσει», ξεκαθαρίζει ο κ. Στελλιάτος, εξηγώντας πως δεν απαιτούνται ιδιαίτερες εργασίες όπως συμβαίνει στις ξενοδοχειακές μονάδες.
Δεν αποκλείει και την περίπτωση του να ανοίξει ο κλάδος από μέρα σε μέρα, μόνο όμως για απόπλου και κατάπλου από μαρίνες σε απομακρυσμένους κόλπους, χωρίς δηλαδή να περιηγηθούν οι επιβάτες σε προορισμούς.
«Είναι κάτι που θα το κρίνει ο ΕΟΔΥ. Αν προχωρήσει, δηλαδή νωρίτερα από το επίσημο άνοιγμα στα μέσα του Μαΐου, θα έχουμε μια ελαφριά τόνωση στην οικονομία καθώς θα κινηθεί η αγορά πετρελαίου και τα τρόφιμα.
Ωστόσο, περιμένουμε τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ξεκαθαρίσουν ερωτήματα όπως: τι θα τηρηθεί αν εμφανιστεί κάποιο κρούσμα. Θα απομονωθεί ο ασθενής σε καμπίνα ή θα αποβιβαστεί; Αναμένουμε νέα ΚΥΑ σχετικά».
Ακόμη, ως προς τα πρωτόκολλα λειτουργίας ο κ. Στελλιάτος πληροφορεί πως δεν αναμένονται ιδιαίτερες τροποποιήσεις σε σχέση με πέρυσι.
«Η πληρότητα στα σκάφη θα κυμανθεί κοντά στο 50% του συνόλου των επιβατών, όπως ισχύει και στην ακτοπλοΐα», αναφέρει, ενώ ως προς τη χρήση του Green Digital Passport είπε πως δεν αποτελεί κριτήριο για το ταξίδι με τουριστικό σκάφος.
Ζητάμε μείωση 40% στις ενοικιάσεις μαρινών
Η ΕΠΕΣΤ δέχεται καθημερινά τηλεφωνήματα από τους επιχειρηματίες του χώρου αφενός για τους όρους κάτω από τους οποίους θα επανεκκινήσει ο κλάδος και αφετέρου για βασικές εκκρεμότητες που παραμένουν άλυτες.
Μία από αυτές είναι η μείωση 40% στις ενοικιάσεις των μαρινών.
«Αυτό, όχι μόνο δεν συνέβη αλλά όταν παραχωρήθηκε η Μαρίνα Αλίμου στους νέους αναδόχους έκανε και αύξηση, και μάλιστα έως 400% από την 1η Ιανουαρίου του 2021», λέει ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του.
«Εμείς ζητάμε ένα σταθερό ΦΠΑ που δεν θα τροποποιείται κάθε χρόνο ανάλογα με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ζητάμε να μειωθούν οι φόροι που αυξήθηκαν στις αρχές του 2020 κατά 500 και 1.000%, να ανασταλεί το ΤΕΠΑΗ (σ.σ. Τέλος Πλοίων Αναψυχής και Ημεροπλοίων) και να επιδοτηθεί το ΝΑΤ.
Μην ξεχνάμε ότι τα επαγγελματικά τουριστικά σκάφη με πλήρωμα, προσλαμβάνουν τις καλές εποχές περίπου πέντε χιλιάδες Έλληνες ναυτικούς (σ.σ. αξιωματικοί, υπαξιωματικοί, ναύτες, μάγειρες, καμαρότους, καπετάνιους, μηχανικούς, κλπ.)»,
«Θα ήθελα εδώ να τονίσω και κάτι εξίσου σοβαρό και αναγκαίο για τον κλάδο.
Ζητάμε να γίνονται όλα πλέον ηλεκτρονικά. Έχω ενημερωθεί, πως ήδη, το ΥΝΑΝΠ προχωρά στα ηλεκτρονικά ναυλοσύμφωνα.
Είναι σημαντικό να σταματήσει η γραφειοκρατία και να μπορούν να γίνονται ηλεκτρονικά οι αιτήσεις για τις άδειες των επαγγελματικών σκαφών, όπως και η ΝΕΠΑ (Ναυτιλιακή Εταιρεία Πλοίων Αναψυχής) που είναι στην ουσία η πλοιοκτήτρια εταιρεία κάθε επαγγελματικού σκάφους».
Δεν υπάρχει καμποτάζ
Το θέμα του καμποτάζ και της περίφημης άρσης του είναι μια ιστορία που αιωρείται τα τελευταία χρόνια στον κλάδο. Τι όμως συμβαίνει στην πραγματικότητα γύρω από τη σημαία και την ελληνική αγορά;
«Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Δεν υπάρχει καμποτάζ. Οποιοδήποτε σκάφος με σημαία είτε είναι offshore, είτε είναι ευρωπαϊκή, αφού κάνει εγκατάσταση του brand στην Ελλάδα, μπορεί να πάρει άδεια επαγγελματικού σκάφους και να δουλεύει στην χώρα μας με τα προνόμια που έχει η ελληνική σημαία, χωρίς καμία διαφορά, άρα επαναλαμβάνω, δεν υπάρχει καμποτάζ».
Ξένα συμφέροντα εποφθαλμιούν το ελληνικό yachting
Τα γιατί είναι πολλά. Λόγοι αδιαφορίας; Ξένα συμφέροντα που εμπίπτουν με κάποια ελληνικά; Τι πραγματικά συμβαίνει;
«Θέλετε να σας πω γιατί; Γιατί προσπαθούμε να κάνουμε τους γείτονες εξ Ανατολών και μια άλλη χώρα που είναι στο Ιόνιο/Αδριατική κέντρα yachting… Είναι ξένα συμφέροντα. Ξένα συμφέροντα που εποφθαλμιούν το ελληνικό yachting. Τελεία και παύλα».