THEPOWERGAME
Το στοίχημα της χρονιάς για την πιστωτική επέκταση θα κερδίσουν οι τράπεζες καθώς, παρά τις διάφορες παραμέτρους, βλέπουν μια δυνατή προοπτική στη διεύρυνση του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, χωρίς να διαταράσσεται η ισορροπία με την εξυγίανση από τα «κόκκινα» δάνεια, των οποίων οι νέες εισροές είναι αμελητέες. Αιχμή του δόρατος είναι η επιχειρηματική πίστη -με τη βοήθεια του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και παράλληλα με αυτήν- και η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η δανειοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Την ίδια στιγμή, εξελίξεις προμηνύονται και στην αγορά της στεγαστικής πίστης, όσο και όταν το περιβάλλον επιτοκίων ευνοήσει την αναζωπύρωση της ζήτησης.
Σε διαφορετικό επίπεδο από το 2023, όταν τα στεγαστικά ήταν καθηλωμένα λόγω υψηλού κόστους εξυπηρέτησης και με τη ζήτηση, γενικώς για νέα δάνεια, σε χαμηλά επίπεδα, με τις γνωστές βέβαια εξαιρέσεις: για την πραγματοποίηση επενδύσεων στον επιχειρηματικό τομέα, για κεφάλαιο κίνησης, αλλά και στο πλαίσιο του retail, για καταναλωτικά δάνεια που επέστρεψαν έπειτα από δεκαετίες στην αγορά.
Οι ελληνικές τράπεζες έκλεισαν θετικά την περσινή χρήση, ανεβάζοντας τα υπόλοιπα των δανείων τους και προχωρώντας σε αύξηση νέων εκταμιεύσεων. Παρά ταύτα, στη σύγκριση των τριμήνων θα δει κανείς μειωμένα υπόλοιπα, γεγονός το οποίο αντικατοπτρίζει τον λόγο εκταμιεύσεων προς αποπληρωμές. Όσο το κόστος χρηματοδότησης παρέμενε υψηλό, όσοι διέθεταν ρευστότητα (και αυτό απεικονίζεται έντονα στις επιχειρήσεις) προέβησαν σε αποπληρωμές δανείων, με ένα ποσοστό να προβαίνει σε πρόωρες αποπληρωμές.
Δεν είναι τυχαίο ότι μόνο σε έναν συστημικό όμιλο, στην Τράπεζα Πειραιώς, οι πρόωρες αποπληρωμές ήταν της τάξεως των 800 εκατ. ευρώ, δηλαδή 0,8 δισ. ευρώ πρόωρες εξοφλήσεις στο σύνολο αποπληρωμών 2,1 δισ. ευρώ. Παρά ταύτα, η Πειραιώς ενίσχυσε σημαντικά τα νέα μερίδια στις χορηγήσεις της, καταγράφοντας μια ετήσια αύξηση 6% στα ενήμερα χαρτοφυλάκια των δανείων της, με το υπόλοιπό τους στο τέλος Μαρτίου να φθάνει τα 30 δισ. ευρώ, οριακά χαμηλότερο των 30,1 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023., αλλά υψηλότερο του πρώτου περσινού τριμήνου, που ήταν 28,3 δισ. ευρώ. Τα ενήμερα δάνεια, τα εξυπηρετούμενα, αυξήθηκαν καθαρά κατά 1,6 δισ. ευρώ, όταν συνολικά τα νέα δάνεια (Μάρτιος ’23 – Μάρτιος ’24) αυξήθηκαν κατά 2,1 δισ. ευρώ, από τα οποία πρέπει να αφαιρεθούν 2,3 δισ. ευρώ αποπληρωμές.
Σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς, η οριακή μείωση του πρώτου τριμήνου φέτος σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο σχετίζεται κυρίως με την εποχικότητα, καθώς οι αυξημένες αποπληρωμές αντιστάθμισαν την καλή εκκίνηση της χρονιάς στις εκταμιεύσεις δανείων. Η πλειονότητα των εκταμιεύσεων κατευθύνθηκε σε επιχειρήσεις, με τους κλάδους χονδρικού και λιανικού εμπορίου, μεταποίησης και ενέργειας να κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο. Σημειώνεται ότι το ποσό των δανείων προ απομειώσεων και προσαρμογών έως και τον Μάρτιο 2024 περιλαμβάνει 5,9 δισ. ευρώ από ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που σχετίζονται με τις τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων ΝΡΕ, οι οποίες έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τώρα, και συγκεκριμένα τις συναλλαγές Phoenix, Vega, Sunrise 1, Sunrise 2 και Sunrise 3.
Μια αντίστοιχη γεύση έδωσε στην αγορά η Εθνική Τράπεζα, με το συνολικό δανειακό της χαρτοφυλάκιο να ξεπερνά τα 30,2 δισ. ευρώ ήδη από τον Μάρτιο, ενσωματώνοντας σε επίπεδο Ομίλου αύξηση των εξυπηρετούμενων δανείων κατά 1,1 δισ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο ενήμερων δανείων ήταν 30,4 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου 2023 και 29,1 δισ. ευρώ στο πρώτο περσινό τρίμηνο, με τον Απρίλιο να παίρνει δυνατά τη σκυτάλη των νέων εκταμιεύσεων και να προσθέτει 0,85 δισ. ευρώ στις 1,1 δισ. ευρώ εκταμιεύσεις του τριμήνου και την τράπεζα να μιλάει για 2 δισ. ευρώ νέα δάνεια το πρώτο τετράμηνο.
Αυτό που απογείωσε τα υπόλοιπα χορηγήσεων της Εθνικής ήταν η λιανική τραπεζική, η οποία ήταν τόσο δυναμικά αναπτυσσόμενη, που υπερκάλυψε την κυρίαρχη τάση των υψηλών αποπληρωμών στη αγορά. Όπως επισημαίνει η ίδια η τράπεζα, οι εκταμιεύσεις λιανικής τραπεζικής επιταχύνθηκαν το α’ τρίμηνο, αγγίζοντας τα 0,4 δισ. ευρώ, με αιχμή του δόρατος τα δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις και τα καταναλωτικά, αντισταθμίζοντας τις αποπληρωμές σε όλο το χαρτοφυλάκιο του retail. «Πράγματι, τα εξυπηρετούμενα δάνεια λιανικής τραπεζικής παρέμειναν αμετάβλητα σε τριμηνιαία βάση για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια», όπως τονίζει η διοίκηση.
Εν τω μεταξύ, αξίζει να σημειωθεί η παράμετρος του Απριλίου, που σηκώνει ψηλά τον πήχη των προσδοκιών για την πιστωτική επέκταση. Τα εγκεκριμένα αλλά μη εκταμιευμένα επιχειρηματικά δάνεια πέραν των εκταμιεύσεων του Απριλίου ανέρχονται σε 2,9 δισ. ευρώ, ενώ οι εκταμιεύσεις ήδη σημειώνουν ισχυρή ανάκαμψη τον Απρίλιο, σε 0,85 δισ. ευρώ, έναντι του εποχικά ασθενούς α’ τριμήνου 2024, θέτοντας τις βάσεις για την επίτευξη του στόχου πιστωτικής επέκτασης για το τρέχον έτος.