THEPOWERGAME
Σε μία ταχέως «γερασμένη» Κίνα εκατομμύρια μετανάστες εργαζόμενοι, έπειτα από χρόνια σκληρής δουλειάς, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν.
Η γενιά που συνέρρεε στις μεγαλουπόλεις της Κίνας στα τέλη του περασμένου αιώνα, χτίζοντας τις υποδομές και επανδρώνοντας τα εργοστάσια που έκαναν τη χώρα τον μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο, κινδυνεύει τώρα με μια απότομη πτώση του βιοτικού της επιπέδου.
Πολλοί συνεχίζουν να δουλεύουν, ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία, για να μπορέσουν να συντηρήσουν τις οικογένειές τους, αλλιώς η εναλλακτική λύση για πολλούς από τους 100 εκατομμύρια μετανάστες που φτάνουν σε ηλικία συνταξιοδότησης στην Κίνα τα επόμενα 10 χρόνια είναι να επιστρέψουν στα χωριά τους και να ζήσουν με μια μικρή φάρμα και μηνιαίες συντάξεις ύψους μόλις 123 γιουάν (17 δολαρίων).
Ακατάλληλο το σύστημα ασφάλισης για τους γερασμένους εργαζομένους
Το Reuters μίλησε με μετανάστες αγροτικών περιοχών, δημογράφους, οικονομολόγους και κυβερνητικούς συμβούλους, οι οποίοι περιέγραψαν ένα ακατάλληλο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, που χειροτερεύει την ήδη επιδεινωμένη δημογραφική κρίση, την οποία το Πεκίνο διορθώνει, αντί να αναθεωρεί, καθώς επιδιώκει την ανάπτυξη μέσω του βιομηχανικού εκσυγχρονισμού. Ταυτόχρονα, η ζήτηση για κοινωνικές υπηρεσίες αυξάνεται ραγδαία, καθώς ο πληθυσμός γερνάει.
«Οι ηλικιωμένοι στην Κίνα θα ζήσουν μια μακρά και άθλια ζωή», δήλωσε ο Fuxian Yi, δημογράφος και ανώτερος επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison. «Όλο και περισσότεροι μετανάστες εργάτες επιστρέφουν στην ύπαιθρο και κάποιοι παίρνουν δουλειές χαμηλά αμειβόμενες, ως έναν απεγνωσμένο τρόπο για να σωθούν». Αν αυτοί οι μετανάστες βασίζονταν αποκλειστικά στη βασική αγροτική σύνταξη της Κίνας, θα ζούσαν κάτω από το όριο φτώχειας των 3,65 δολαρίων την ημέρα, που έχει ορίσει η Παγκόσμια Τράπεζα. Πολλοί όμως συμπληρώνουν τα κέρδη τους δουλεύοντας ακόμα στις πόλεις ή πουλώντας μέρος της σοδειάς τους.
Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της Κίνας έδειξαν ότι περίπου 94 εκατομμύρια εργαζόμενοι -περίπου το 12,8% των 734 εκατομμυρίων εργατικού δυναμικού της Κίνας- ήταν άνω των 60 ετών το 2022, από 8,8% το 2020. Αυτό το μερίδιο, αν και χαμηλότερο απ’ ό,τι στην πλουσιότερη Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, αναμένεται να εκτιναχθεί στα ύψη, καθώς 300 εκατομμύρια περισσότεροι Κινέζοι φτάνουν τα 60 τους την επόμενη δεκαετία, με το ένα τρίτο να είναι αγροτικοί μετανάστες, οι οποίοι συνήθως δεν διαθέτουν τις επαγγελματικές δεξιότητες για μια οικονομία που φιλοδοξεί να ανέβει στην αλυσίδα.
Ο κύριος λόγος που η Κίνα δεν έχει δημιουργήσει ένα ισχυρότερο δίχτυ ασφαλείας γι’ αυτούς είναι ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, φοβούμενοι ότι η οικονομία μπορεί να πέσει στην παγίδα του μεσαίου εισοδήματος, δίνουν προτεραιότητα στο να αυξάνουν τα κρατικά έσοδα αντί να τα μοιράζονται, είπε ο κυβερνητικός σύμβουλος στο Reuters. Για να το επιτύχει αυτό, η Κίνα κατευθύνει τους οικονομικούς πόρους και τις πιστωτικές ροές προς νέες παραγωγικές δυνάμεις, με στόχο την καινοτομία και ανάπτυξη σε προηγμένες βιομηχανίες, όπως η πράσινη ενέργεια, τα τσιπ υψηλών προδιαγραφών και η κβαντική τεχνολογία.
Οι αντιδράσεις Ευρώπης και ΗΠΑ
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε ότι αυτή η πολιτική είναι άδικη για τις δυτικές εταιρείες που ανταγωνίζονται τους Κινέζους παραγωγούς. Έχουν προειδοποιήσει το Πεκίνο ότι πυροδοτεί τις εμπορικές εντάσεις και ότι εκτρέπει τους πόρους μακριά από τα νοικοκυριά, καταστέλλοντας την εγχώρια ζήτηση και το μελλοντικό αναπτυξιακό δυναμικό της Κίνας. Η Κίνα, η οποία έχει απορρίψει αυτές τις εκτιμήσεις, έχει επικεντρωθεί στην αναβάθμιση της παραγωγής και όχι της κατανάλωσης, ως την επιθυμητή πορεία της προς την ευημερία.
«Θα ήταν ευκολότερο να λύσουμε το πρόβλημα της ισότητας αν μπορούσαμε πρώτα να λύσουμε το πρόβλημα της αύξησης της παραγωγικότητας», είπε ο κυβερνητικός σύμβουλος στο Reuters. «Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές απόψεις» για το αν η Κίνα μπορεί να κάνει αυτό το άλμα στην παραγωγικότητα, είπε ο σύμβουλος. «Η δική μου είναι ότι μπορεί να είναι δύσκολο αν δεν μεταρρυθμίσουμε περαιτέρω και παραμείνουμε σε αντίθεση με τη διεθνή κοινότητα».
Πώς λειτουργεί το σύστημα ασφάλισης στην Κίνα
Οι συντάξεις στην Κίνα βασίζονται σε ένα εσωτερικό σύστημα διαβατηρίων γνωστό ως «hukou», το οποίο χωρίζει τον πληθυσμό σε αστικές και αγροτικές ομάδες, δημιουργώντας τεράστιες διαφορές στα εισοδήματα και την πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες.
Οι μηνιαίες αστικές συντάξεις κυμαίνονται από περίπου 3.000 γουάν σε λιγότερο ανεπτυγμένες επαρχίες έως περίπου 6.000 γουάν στο Πεκίνο και τη Σαγκάη. Από την άλλη, οι αγροτικές συντάξεις, που εισήχθησαν σε εθνικό επίπεδο το 2009 είναι πενιχρές. Τον Μάρτιο η Κίνα αύξησε την ελάχιστη σύνταξη κατά 20 γιουάν, σε 123 γιουάν το μήνα, ωφελώντας 170 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η μεταφορά πόρων στα φτωχότερα κινεζικά νοικοκυριά είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την τόνωση της εγχώριας κατανάλωσης, λένε οι οικονομολόγοι. Αλλά η αύξηση των αγροτικών συντάξεων αντιστοιχεί σε ετήσια προσπάθεια μικρότερη από το 0,001% του ΑΕΠ των 18 τρισ. δολαρίων της Κίνας. Η Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών της Κίνας (CASS) εκτιμά ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα θα ξεμείνει από χρήματα μέχρι το 2035.
Το Πεκίνο έχει εισαγάγει ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα και μεταφέρει κεφάλαια σε επαρχίες με ελλείμματα στον προϋπολογισμό συντάξεων τα οποία δεν μπορούν να αναπληρώσουν οι ίδιοι λόγω των υψηλών χρεών, ενώ έχει δηλώσει ότι σχεδιάζει να αυξήσει σταδιακά την ηλικία συνταξιοδότησης, χωρίς να δώσει χρονοδιάγραμμα.
Υπό την απειλή της φτώχειας
Οι έρευνες της CASS δείχνουν ότι το επίπεδο χρηματοδότησης της υγειονομικής περίθαλψης για τους εργαζόμενους στις πόλεις ήταν σε ορισμένες περιπτώσεις περίπου τέσσερις φορές υψηλότερο απ’ ό,τι για τις αγροτικές περιοχές. «Δεν υπάρχουν αρκετές κοινωνικές υπηρεσίες για να λύσουν τα προβλήματα αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι είναι επιρρεπείς να ξαναπέσουν στη φτώχεια», δήλωσε ο Dan Wang, επικεφαλής οικονομολόγος στη Hang Seng Bank.
Πάνω από το 16% των κατοίκων της υπαίθρου ηλικίας άνω των 60 ετών ήταν «ανθυγιεινοί», σε σύγκριση με το 9,9% στις πόλεις, σύμφωνα με άρθρο του Cai Fang, οικονομολόγου της CASS και πρώην συμβούλου της κεντρικής τράπεζας της Κίνας.
Ενδεικτικό της δύσκολης κατάστασης, το παράδειγμα της 60χρονης Yang Chengrong και του 58χρονου συζύγου της, Wu Yonghou, οι οποίοι περνούν τις μέρες τους συλλέγοντας σωρούς από χαρτόνι και πλαστικό για έναν σταθμό ανακύκλωσης στο Πεκίνο, κερδίζοντας λιγότερο από ένα γουάν ανά κιλό. Η Yang είπε ότι έχει καρδιακά προβλήματα, ενώ και ο Wu έχει προβλήματα υγείας, αλλά δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τη θεραπεία. Φοβούνται ότι το μηνιαίο εισόδημά τους των 4.000 γουάν είναι μη βιώσιμο, καθώς «οι άνθρωποι καταναλώνουν και σπαταλούν λιγότερο». «Οι χωρικοί σαν κι εμάς δουλεύουν οι ίδιοι μέχρι θανάτου, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε», είπε η Yang. Ο Wu, δίπλα της, είπε ότι δεν τολμούν να αποσυρθούν.
«Αισθάνομαι ασφάλεια μόνο αν έχω δουλειά, ακόμα κι αν είναι βρόμικη δουλειά», είπε. Παραδοσιακά στην Κίνα τα παιδιά αναμένεται να υποστηρίζουν τους ηλικιωμένους γονείς τους. Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς, μια ομάδα σχεδόν τόσο μεγάλη όσο ολόκληρος ο πληθυσμός των ΗΠΑ, είχαν μόνο ένα παιδί λόγω των ορίων γεννήσεων που επιβλήθηκαν από το 1980 έως το 2015. Από την άλλη, και η υψηλή ανεργία των νέων επιτείνει το πρόβλημα…
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
