THEPOWERGAME
«Τριγμούς» στα σημερινά υψηλά επίπεδα των καταθέσεων με διαρροές προς άλλες μορφές τοποθέτησης ή επένδυσης, αναμένεται ότι θα φέρει η προοπτική μείωσης των επιτοκίων. Η ένταση των όποιων κλυδωνισμών στα υπόλοιπα των καταθέσεων θα κριθεί τους επόμενους μήνες, κυρίως από το καλοκαίρι και μετά, με γνώμονα τα προσφερόμενα επιτόκια. Τα δεδομένα αλλάζουν καθημερινά, το ίδιο και οι επίσημες δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ που αντανακλούν τη γραμμή της νομισματικής πολιτικής.
Αν και η ενισχυμένη παρουσία ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα -εμφανής σε όλη τη διάρκεια του 2023 και μετά- εξακολουθεί να είναι δεδομένη, δεν σημαίνει ότι αντίστοιχα δεδομένη θα παραμείνει η συμπεριφορά του αποταμιευτικού κοινού, νοικοκυριών εν προκειμένω που στηρίζουν τα νέα υψηλά καταθέσεων. Οι αποδόσεις στον καταθετικό τομέα, στις προθεσμιακές δηλαδή, γιατί τα ταμιευτήρια πλέον λειτουργούν ως ασφαλή πορτοφόλια και μόνο, δεν φαίνεται να ικανοποίησαν τους αποταμιευτές σε όλη τη διετία ανοδικού περιβάλλοντος επιτοκίων. Μάλιστα, κάποιες τράπεζες προχώρησαν επιλεκτικά σε μειώσεις επιτοκίων (σε προθεσμιακές μεγάλης διάρκειας), προεξοφλώντας την επερχόμενη πτωτική πορεία των ευρωεπιτοκίων.
Με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τον Μάρτιο, που καταγράφουν μια ακόμη ενίσχυση των ιδιωτικών καταθέσεων, κατά 396 εκατ. ευρώ μόλις μέσα σε έναν μήνα, η αγορά έχει πλέον τη συνολική εικόνα τριμήνου. Ειδικότερα, τα υπόλοιπα των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες (ιδιωτών και νοικοκυριών) ανήλθαν σε 144,657 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο, σε 144,501 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο και σε 144,898 δισ. τον Μάρτιο, αντανακλώντας την ισχυρή ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, στοιχείο που εξήρε και η πρόσφατη Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Με το μερίδιο των προθεσμιακών καταθέσεων όμως να μειώνεται στο σύνολο των λογαριασμών, ακολουθώντας μια άλλη πορεία, αργή, αλλά σταθερά καθοδική:
- Ιανουάριος 2024, σύνολο προθεσμιακών καταθέσεων 36,993 δισ. ευρώ
- Φεβρουάριος 36,884 δισ. ευρώ
- Μάρτιος 36,828 δισ. ευρώ -βέβαια υψηλότερα από τα αντίστοιχα περσινά επίπεδα, λόγω «αναγκαστικής» προσαρμογής στο έντονα τότε ανοδικό επιτοκιακό περιβάλλον.
Οι τραπεζίτες δεν ανησυχούν από τη διάθεση μετακίνησης καταθέσεων που αρχίζει και εκδηλώνει το κοινό, ενόψει της επερχόμενης μείωσης επιτοκίων, τόσο γιατί υπάρχει πλεόνασμα ρευστότητας, όσο και γιατί ως έναν βαθμό, θα υπάρξει όφελος και από την αλλαγή των προτιμήσεων του κοινού σε άλλες εναλλακτικές. Με τα αμοιβαία κεφάλαια να πρωτοστατούν σε όσους δεν διστάζουν να φύγουν από την προστασία των προθεσμιακών, οι τράπεζες θα δουν τα έσοδα από τις προμήθειες να πολλαπλασιάζονται.
Τα αμοιβαία βέβαια δεν είναι κατάθεση, με ό,τι αυτό σημαίνει για την εγγύηση της απόδοσης και το ρίσκο. Παρά ταύτα, ιδιώτες που διαθέτουν κάποιες δεκάδες χιλιάδες ευρώ δείχνουν πρόθυμοι να ξεκλειδώσουν προθεσμιακές που λήγουν φέτος, προς άγραν υψηλότερων αποδόσεων. Αν και, σε μη συστημικές τράπεζες, οι προσφερόμενες αποδόσεις είναι άκρως ενδιαφέρουσες (ενδεικτικά για 100.000 ευρώ και για 12 μήνες μπορεί να κλείσει κάποιος μια κατάθεση με 3%). Επιτόκια δηλαδή που δίνουν άλλες τράπεζες στην ευρωζώνη με περισσότερη ευχέρεια ακόμη και για το ευρώ (διότι σε όσους διαθέτουν δολάρια ή στερλίνες, τα επιτόκια συναγωνίζονται των εντόκων γραμματίων της χώρας, κοντά στο 3,7-3,8%).
Στη λογική της διαρροής καταθέσεων από τους κλασικούς λογαριασμούς, εκτός από τα ομολογιακά ή money market αμοιβαία κεφάλαια, σημαντικό μερίδιο λαμβάνουν όσα -κυρίως τριετή- ενσωματώνουν την προοπτική ετήσιου μερίσματος, που με μεγάλη συχνότητα προωθούν οι τράπεζες. Ανάλογα μεγάλη θέση παίρνουν στα χαρτοφυλάκια ιδιωτών τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, με αποδόσεις που ξεπερνούν το 3,7%. Μάλιστα, εντός της εβδομάδας ολοκληρώθηκε η δημοπρασία έντοκων γραμματίων εξάμηνης διάρκειας με τελική απόδοση 3,69% και την ίδια στιγμή, προγραμματίζεται νέα έκδοση, αυτήν τη φορά για τρίμηνα έντοκα (13 εβδομάδων) με απόδοση που εκτιμάται στο 3,75%. Εγγραφές στη δημοπρασία της Μεγάλης Τρίτης (30 Απριλίου).