THEPOWERGAME
Η Ρωσία προωθεί την κατασκευή δύο νέων μεταφορικών διαδρόμων, που θα συνδέουν την Ασία και την Ευρώπη, επιδιώκοντας να αποδυναμώσει τις δυτικές κυρώσεις για τον πόλεμό της στην Ουκρανία και την αναταραχή στη Μέση Ανατολή, που έχει διαταράξει το παγκόσμιο εμπόριο.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, τα ναυτιλιακά και σιδηροδρομικά δίκτυα μέσω του Ιράν και ένα θαλάσσιο πέρασμα στην Αρκτική θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη στροφή της Μόσχας προς τις ασιατικές δυνάμεις Κίνα και Ινδία και μακριά από την Ευρώπη. Έχουν τη δυνατότητα να ενσωματώσουν τη Ρωσία στο επίκεντρο μεγάλου μέρους του διεθνούς εμπορίου, ακόμη και όταν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν να απομονώσουν τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για τον πόλεμο.
Οι διαδρομές θα μπορούσαν να μειώσουν κατά 30%-50% τους χρόνους διαμετακόμισης σε σύγκριση με τη Διώρυγα του Σουέζ και να αποφύγουν τα προβλήματα ασφαλείας που μαστίζουν την Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι αντάρτες Χούθι επιτίθενται στη διεθνή ναυτιλία, λόγω του πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα. Οι επιθέσεις του Ιράν με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη με στόχο το Ισραήλ έχουν προσθέσει στην περιφερειακή αναταραχή.
Οι επενδύσεις στον σιδηρόδρομο και τη ναυτιλία θα επιτρέψουν ταχύτερα ταξίδια
Ενώ οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους αποφεύγουν τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία διαδρομές, παρά την πιθανή εξοικονόμηση κόστους, μεγάλες οικονομίες της Ασίας και του Κόλπου έχουν δείξει ενδιαφέρον. Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν σημαντικά εμπόδια.
Οι πεπαλαιωμένες ιρανικές υποδομές εμποδίζουν την ανάπτυξη του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά-Νότου που συνδέει την Ινδία με το ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας. Και ακόμη και καθώς η επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή λιώνει τους πάγους της Αρκτικής για να καταστήσει τη Βόρεια Θαλάσσια Οδό ή NSR μια πιο βιώσιμη επιλογή, παραμένουν τρομερές υλικοτεχνικές προκλήσεις κατά μήκος της απομακρυσμένης ακτογραμμής της Ρωσίας.
H Ρωσία θα επενδύσει 25 δισ. για την αναβάθμιση της διαδρομής μέσω του Ιράν
Η Ρωσία ετοιμάζεται να επενδύσει περισσότερα από 25 δισεκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση της διαδρομής μέσω του Ιράν και τη βελτίωση των εγκαταστάσεων κατά μήκος της ρωσικής ακτογραμμής της Αρκτικής, συμπεριλαμβανομένου ενός στόλου παγοθραυστικών που κατασκευάζονται στην εγχώρια αγορά. Σχεδιάζει επίσης να περιπολεί τη διαδρομή NSR με ένα δίκτυο βάσεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ανέφερε η εφημερίδα Izvestia, επικαλούμενη άγνωστο αξιωματούχο του υπουργείου Άμυνας.
Η Ρωσία χορήγησε δάνειο ύψους 1,3 δισεκατομμυρίου ευρώ (1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων) στο Ιράν τον περασμένο Μάιο για την κατασκευή μιας ζωτικής σημασίας σιδηροδρομικής σύνδεσης που λείπει και η οποία θα εκτείνεται σε μήκος 162 χιλιομέτρων (101 μίλια) για να συνδέσει την πόλη Rasht κατά μήκος της ακτής της Κασπίας Θάλασσας με την Astara στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Μόλις ολοκληρωθεί, ο σιδηρόδρομος θα επιτρέπει τον εφοδιασμό φορτίων από την Αγία Πετρούπολη στο Μπαντάρ Αμπάς, το κύριο εξαγωγικό λιμάνι του Ιράν στον Περσικό Κόλπο.
«Η κατασκευή του θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε άμεσες και αδιάλειπτες σιδηροδρομικές μεταφορές σε όλο το μήκος της διαδρομής Βορρά – Νότου», δήλωσε ο Πούτιν κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τον Ιρανό πρόεδρο, Εμπραχίμ Ραΐσι. «Αυτό θα συμβάλει σημαντικά στη διαφοροποίηση των παγκόσμιων ροών μεταφορών».
Σύμφωνα με την Ευρασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, η μεταφορική ικανότητα κατά μήκος της διαδρομής Βορρά – Νότου, η οποία περιλαμβάνει μια μεγαλύτερη σιδηροδρομική σύνδεση μέσω της κεντρικής Ασίας και ένα δίκτυο Trans-Caspian Sea, θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 85% σε 35 εκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2030. Θα συνδέει τη Ρωσία με το Ιράν και την Ινδία, καθώς και δυνητικά με την υπόλοιπη Νότια Ασία, τον Περσικό Κόλπο και την Αφρική. Τον περασμένο Αύγουστο η Ρωσία έστειλε το πρώτο της απευθείας τρένο μεταφοράς εμπορευμάτων στη Σαουδική Αραβία.
«Εάν οι άλλες διαδρομές διακοπούν, αυτή θα συνεχίσει να λειτουργεί επειδή είναι ανθεκτική στις κυρώσεις», δήλωσε ο Νικίτα Σμάγκιν, αναλυτής στο Ρωσικό Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων, που ιδρύθηκε από το Κρεμλίνο. «Αυτή είναι η βασική ιδέα».
Στο ρεκόρ των 240 δισ. το εμπόριο Ρωσίας – Κίνας
Με κινητήρια δύναμη τις ρωσικές πωλήσεις πετρελαίου και τις αγορές ηλεκτρονικών ειδών, βιομηχανικού εξοπλισμού και αυτοκινήτων, το εμπόριο με την Κίνα θα φτάσει το 2023 στο ποσό-ρεκόρ των 240 δισεκατομμυρίων δολαρίων, υπερδιπλάσιο από τα 108 δισεκατομμύρια δολάρια που είχε φτάσει το 2020. Το εμπόριο με την Ινδία αυξήθηκε σε σχεδόν 64 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, έναντι περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων τρία χρόνια νωρίτερα, καθώς οι αγορές ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί έχουν εκτοξευθεί μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Το αυξανόμενο εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα ωθεί ήδη το Κρεμλίνο να δαπανήσει δισεκατομμύρια για την αναβάθμιση των τεράστιων ανατολικών σιδηροδρόμων του, ώστε να επεκτείνει τη χωρητικότητα της Υπερσιβηρικής και της κύριας γραμμής Μπαϊκάλης – Αμούρ μέχρι το 2030.
Ωστόσο, η εμπορική έκρηξη της γειτονικής Τουρκίας με τη Ρωσία παραπαίει, καθώς οι ΗΠΑ και η ΕΕ περιορίζουν τα λεγόμενα αγαθά διπλής χρήσης, τα οποία θα μπορούσαν να παράσχουν στο Κρεμλίνο μια ζωτική γραμμή ζωής για τη στρατιωτική του επίθεση στην Ουκρανία. Τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα από το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας έδειξαν ότι οι εξαγωγές προς τη Ρωσία μειώθηκαν κατά ένα τρίτο το πρώτο τρίμηνο σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα.
Η ανάπτυξη της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού έχει επιβραδυνθεί από τα δυτικά τιμωρητικά μέτρα για την εισβολή στην Ουκρανία, τα οποία έχουν καθυστερήσει ένα ρωσικό σχέδιο εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου από το εργοστάσιο Arctic LNG 2 στην Ασία, καθώς βασικοί ξένοι επενδυτές πάγωσαν τη συμμετοχή τους. Οι κυρώσεις ανέτρεψαν επίσης τα συμβόλαια για την απόκτηση εξειδικευμένων παγοθραυστικών σκαφών που απαιτούνται για την πλοήγηση στα παγωμένα νερά του εργοστασίου.
Η κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία Cosco σταμάτησε να χρησιμοποιεί τη διαδρομή από το 2022, παρ’ όλο που ένα ταξίδι από το Νταλιάν της Κίνας στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας κατά μήκος της NSR διαρκεί περίπου 33 ημέρες, σε σύγκριση με 48 ημέρες μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Όλη η διαμετακόμιση μεταξύ Ασίας, Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης μέσω της Αρκτικής, που το 2021 αντιπροσώπευε το 40% του όγκου της ναυτιλίας, έχει σταματήσει εν μέσω ανησυχιών για την παραβίαση των κυρώσεων.
Αυτό συμβαίνει παρά τις συνεχιζόμενες επιθέσεις από τα τέλη του περασμένου έτους από τους υποστηριζόμενους από το Ιράν μαχητές Χούθι της Υεμένης σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα και γύρω από αυτήν, γεγονός που αναγκάζει τις δυτικές ναυτιλιακές εταιρείες να αποφεύγουν τη Διώρυγα του Σουέζ και να ακολουθούν μεγαλύτερη διαδρομή γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής.
«Η διεθνής διαμετακομιστική κίνηση μέσω του NSR θεωρήθηκε επικίνδυνη λόγω των αλλαγών στη γεωπολιτική κατάσταση», δήλωσε ο Μιχαήλ Γκριγκόριεφ, ειδικός στην Αρκτική, ο οποίος είναι συνιδιοκτήτης και διευθυντής της εταιρείας συμβούλων Gecon.
Παρ’ όλα αυτά, ο διαχειριστής λιμένων DP World των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων υπέγραψε τον Οκτώβριο συμφωνία με τον ρωσικό κρατικό φορέα εκμετάλλευσης πυρηνικών εγκαταστάσεων Rosatom για την ανάπτυξη της ναυτιλίας εμπορευματοκιβωτίων κατά μήκος της διαδρομής μεταξύ Βλαδιβοστόκ και Μουρμάνσκ.
Τον Ιανουάριο ο Πούτιν παρευρέθηκε στην τελετή τοποθέτησης της καρίνας για το πέμπτο από τα επτά πυρηνικά παγοθραυστικά που κατασκευάζει η Ρωσία για υπηρεσία στη Βόρεια Θαλάσσια Οδό, αποκαλώντας τον στόλο «τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» για τη χώρα.
Κατά την καθέλκυση δύο προηγούμενων πλοίων τον Νοέμβριο του 2022, ο Πούτιν δήλωσε ότι τα πλοία αυτά «θα βοηθήσουν τη Ρωσία να ξεκλειδώσει πληρέστερα το εξαγωγικό της δυναμικό και να δημιουργήσει αποτελεσματικές διαδρομές εφοδιαστικής, μεταξύ άλλων προς τη Νοτιοανατολική Ασία».
Εν τω μεταξύ, η Ινδία επενδύει στο Chabahar, το μοναδικό ιρανικό λιμάνι με άμεση πρόσβαση στον Ινδικό Ωκεανό, αφού έλαβε απαλλαγή από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Η σιδηροδρομική σύνδεση που υποστηρίζεται από τη Ρωσία μέσω του Ιράν ανοίγει τον δρόμο προς την κεντρική Ασία -συμπεριλαμβανομένου του κρίσιμου Αφγανιστάν- και «προσφέρει μια συντομότερη διαδρομή προς την Ευρώπη», δήλωσε η Vaishali Basu Sharma, πρώην σύμβουλος στη Γραμματεία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ινδίας.
«Οι αναδυόμενες αγορές επιτέλους απελευθερώνονται από την ηγεμονία που δημιούργησαν οι ανεπτυγμένες χώρες», πρόσθεσε.