THEPOWERGAME
Έναν χρόνο μετά την κατάρρευση της Credit Suisse, η Ελβετία επιταχύνει τις προσπάθειές της για τη μεταρρύθμιση των τραπεζικών της κανονισμών και παραχωρεί περισσότερη εξουσία σε αυτούς που θα τους εφαρμόσουν, με στόχο να θωρακίσει το τραπεζικό της σύστημα. Ο ρόλος του Στέφαν Ουόλτερ, που αναλαμβάνει τα ηνία της ρυθμιστικής αρχής Finma.
Η κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει τις επόμενες ημέρες τις πολυαναμενόμενες προτάσεις νομοθεσίας, που είναι πιθανό να αγγίξουν όλους τους κύριους πυλώνες της τραπεζικής εποπτείας, από τους κανόνες κεφαλαίου και ρευστότητας έως τους ελέγχους της διακυβέρνησης. Η UBS Group AG -η μόνη εναπομείνασα παγκόσμια συστημική τράπεζα της χώρας, η οποία είναι πλέον υπερδιπλάσια σε μέγεθος από την εγχώρια οικονομία- πρόκειται να υποβληθεί σε αυξημένο έλεγχο, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ο βετεράνος Στέφαν Ουόλτερ, το πρόσωπο-κλειδί στη Finma
Βασικό στοιχείο είναι η ενίσχυση της Finma, του τραπεζικού εποπτικού οργάνου που δεν μπόρεσε να αποτρέψει την πολυετή κακή διαχείριση της Credit Suisse, η οποία απειλούσε την ιστορική φήμη της χώρας για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Το έργο αυτό υποβοηθήθηκε αυτήν την εβδομάδα από την άφιξη του Στέφαν Ουόλτερ στο τιμόνι της Finma, ενός βετεράνου Ευρωπαίου επόπτη τραπεζών που πέρασε μια δεκαετία αντιμέτωπος με την Deutsche Bank AG.
«Δεν θα αποκαλούσα τις ελβετικές αρχές αδύναμες, αλλά σίγουρα υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να αλλάξουν», δήλωσε ο Yvan Lengwiler, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και επικεφαλής μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων που δημιουργήθηκε για να υποβάλει προτάσεις για τη μεταρρύθμιση. «Η Finma χρειάζεται σίγουρα περισσότερους πόρους για να έρθει σε ισότιμη θέση με τις τράπεζες».
Ο Ουόλτερ, 59 ετών, μπορεί να θεωρηθεί το πρόσωπο αυτής της ανανέωσης. Ο Γερμανός τραπεζίτης διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην ανάπτυξη του εποπτικού βραχίονα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όταν αυτή άρχισε να παρακολουθεί τους δανειστές το 2014, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης δημόσιου χρέους του μπλοκ.
Ο Βάλτερ είναι επίσης πρώην γενικός γραμματέας της Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας και ανώτερος αντιπρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, δύο από τα σημαντικότερα όργανα στον κόσμο της χρηματοπιστωτικής εποπτείας.
Βοήθησε στην οικοδόμηση ενός συστήματος στην ΕΚΤ, το οποίο αμφισβητούσε τις τράπεζες σχετικά με τους κινδύνους που αναλάμβαναν. Αυτή η προσέγγιση συνεχίζει να εφαρμόζεται, για παράδειγμα στην πρόσφατη καταστολή των επιχειρήσεων δανεισμού με μόχλευση της Deutsche Bank, της BNP Paribas SA και άλλων.
Οι Ελβετοί προτιμούν εδώ και καιρό μια πιο συναινετική προσέγγιση στη χρηματοπιστωτική εποπτεία απ’ ό,τι συνηθίζεται σε άλλες δικαιοδοσίες. Η έλλειψη της δυνατότητας επιβολής προστίμων δικαιολογείται μερικές φορές με το επιχείρημα ότι θα κατέστρεφε την ατμόσφαιρα συνεργασίας.
Η φιλοσοφία της λιτής διαχείρισης αντικατοπτρίζεται επίσης στο σχετικά μικρό μέγεθος της ρυθμιστικής αρχής -μόλις 600 άτομα προσωπικό εργάζονται στη Finma για την εποπτεία ενός χρηματοπιστωτικού τομέα που απασχολεί άμεσα περισσότερους από 230.000 ανθρώπους.
Ωστόσο, η ραγδαία υποχώρηση της εμπιστοσύνης στην Credit Suisse έπειτα από μια σειρά λανθασμένων ενεργειών και ζημιών και η επακόλουθη έκτακτη διάσωσή της από τη UBS έχει κλονίσει αυτήν την προηγούμενη συναίνεση. Η ίδια η Finma παραπονέθηκε ότι, αν και εντόπισε τη σήψη στην καρδιά της Credit Suisse, οι εκκλήσεις της για αλλαγή αγνοήθηκαν ουσιαστικά.
Η κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Οικονομικών, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας και η Finma συμφωνούν σε γενικές γραμμές ως προς την ανάγκη επέκτασης των ρυθμιστικών εξουσιών. Ακόμη και οι τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της UBS, έχουν δηλώσει ότι υποστηρίζουν σημαντικά τμήματα της μεταρρυθμιστικής ατζέντας.
Ευθύνες για τα ανώτερα στελέχη, εκτός από τα πρόστιμα
Παράλληλα με τη δυνατότητα επιβολής προστίμου, βασικό μέρος της νέας προσέγγισης είναι το λεγόμενο καθεστώς των ανώτερων στελεχών, το οποίο καθιστά τα άτομα άμεσα υπεύθυνα για τις αποφάσεις τους. Ένα τέτοιο σύστημα, το οποίο υπάρχει σε διάφορες μορφές σε δικαιοδοσίες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και το Χονγκ Κονγκ, επιτρέπει στις ρυθμιστικές αρχές να εντοπίζουν ποιος φταίει. Η Ελβετία είναι πιθανό να ακολουθήσει τη δική της προσέγγιση, σύμφωνα με τον Thomas Hirschi, επικεφαλής της τραπεζικής εποπτείας της Finma.
«Η ελβετική ρύθμιση ήταν πάντα, και πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι, βασισμένη σε αρχές και όχι σε κανόνες», δήλωσε ο Hirschi σε συνέντευξή του. Ωστόσο, για ένα αποτελεσματικό καθεστώς ανώτερων στελεχών απαιτούνται συγκεκριμένες διατάξεις, είπε. «Εάν έχετε μόνο αρχές, τότε στην πραγματικότητα παραμένουμε στο σημερινό σύστημα, όπου καθίσταται δύσκολη η εφαρμογή του νόμου».
Το ζητούμενο είναι να αλλάξει η κουλτούρα ανάληψης κινδύνων μεταξύ των Ελβετών τραπεζιτών. Η ανάγκη μιας τέτοιας αλλαγής υπογραμμίστηκε στα τέλη του περασμένου έτους, όταν προέκυψε ότι η Julius Baer Group Ltd, ένας παγκοσμίως ενεργός διαχειριστής πλούτου, είχε δημιουργήσει έκθεση 700 εκατομμυρίων δολαρίων σε έναν μόνο πελάτη -τον Αυστριακό μεγιστάνα ακινήτων Ρενέ Μπένκο.
Οι εσωτερικοί έλεγχοι της τράπεζας δεν είχαν σταματήσει τη συγκέντρωση του κινδύνου και με την απομείωση που προέκυψε, καθώς ο όμιλος Signa του Μπένκο εισήλθε σε πτώχευση, εξανεμίστηκε το μισό ετήσιο κέρδος του δανειστή. Ο διευθύνων σύμβουλος παραιτήθηκε -ο πρόεδρος, Romeo Lacher, ζήτησε συγγνώμη.
Οι υποστηρικτές ενός καθεστώτος ανώτερων στελεχών θέλουν «να ενισχύσουν εκ των προτέρων το αίσθημα ευθύνης των τραπεζικών στελεχών», δήλωσε η Nina Reiser, αναπληρώτρια καθηγήτρια για το δίκαιο των χρηματοπιστωτικών αγορών στο Πανεπιστήμιο του St Gallen. «Εάν υπάρχει μια τεκμηρίωση που αναφέρει με σαφήνεια για τι είμαι υπεύθυνος, η οποία είναι εγκεκριμένη από τη Finma ή τις ελεγκτικές εταιρείες, τότε θα σταθμίζω τις αποφάσεις μου πιο προσεκτικά», πρόσθεσε.
Η Finma πρέπει να είναι σε θέση να επηρεάσει «τις αποφάσεις των μεγάλων τραπεζών για τη συγκέντρωση των μπόνους», δήλωσε ο πρώην CEO της Finma, Urban Angehr, τον περασμένο μήνα.
Είναι σαφές ότι η UBS θα βρεθεί ακόμη περισσότερο στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Η τράπεζα με έδρα τη Ζυρίχη, ο μεγαλύτερος διαχειριστής ιδιωτικού πλούτου εκτός των ΗΠΑ, αντιμετωπίζει ήδη υψηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίου και ρευστότητας, ως αποτέλεσμα του αυξημένου μεγέθους της. Η Finma έχει ενισχύσει το μέγεθος της ομάδας της που εργάζεται με την τράπεζα και σχεδιάζει δύο τεστ αντοχής στον ισολογισμό της φέτος.
Ωστόσο, αναδύεται μια συζήτηση σχετικά με την επάρκεια των υφιστάμενων κεφαλαιακών απαιτήσεων και των απαιτήσεων ρευστότητας, δεδομένης της συστημικής σημασίας της τράπεζας. Η SNB πρόσθεσε τη φωνή της τον περασμένο μήνα, λέγοντας ότι απαιτείται επανεξέταση της «εξέλιξης» των κεφαλαιακών κανόνων ανάλογα με το μέγεθος. Υποστήριξε επίσης ότι πρέπει να αναθεωρηθούν οι κανόνες ρευστότητας, οι οποίοι αποδείχθηκαν ανεπαρκείς κατά τη διάρκεια της κρίσης της Credit Suisse.
Η προσθήκη ενός επιπλέον στρώματος κανόνων κεφαλαίου και ρευστότητας στην κορυφή των σημερινών παγκόσμιων προτύπων, που θεσπίστηκαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, δημιουργεί την προοπτική επιστροφής του λεγόμενου «ελβετικού φινιρίσματος». Αυτή η υπερβατική προσέγγιση από τις εγχώριες ρυθμιστικές αρχές έχει ενοχλήσει τα τραπεζικά στελέχη στο παρελθόν και πιθανότατα θα προκαλέσει ισχυρότερη αντίδραση αν γίνει βασικό μέρος της κυβερνητικής προσέγγισης.
Η απότομη άνοδος των επιτοκίων πέρυσι μπορεί να συνέβαλε στη συγκάλυψη οποιασδήποτε υποκείμενης δυσφορίας στο ελβετικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Παρ’ όλο που ένα από τα συστημικά ιδρύματα της χώρας έφτασε κοντά στην πτώχευση, οι τράπεζες εξακολουθούσαν να αποταμιεύουν ένα ποσό ρεκόρ σε κέρδη από δανεισμό.
«Δεν βλέπω πολλούς λόγους για να αλλάξει ριζικά το ελβετικό ρυθμιστικό σύστημα», δήλωσε ο Nicolas Veron, ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Peterson για τα Διεθνή Οικονομικά στην Ουάσιγκτον και του Bruegel στις Βρυξέλλες. «Αυτό που συνέβη δεν ήταν μια μεγάλη αποτυχία τύπου “ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος”. Είναι περισσότερο κάτι σαν “πήραμε μαθήματα, ας το κάνουμε καλύτερα την επόμενη φορά”», τόνισε.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
