THEPOWERGAME
H αύξηση των τιμών του κακάο σε ιστορικά υψηλά λόγω της μείωσης της προσφοράς που έχει προκαλέσει η κλιματική αλλαγή ασκεί ανοδικές πιέσεις στις τιμές της σοκολάτας, με τις μεγάλες βιομηχανίες να στρέφονται σε εναλλακτικές συνταγές και διαφοροποιημένα προϊόντα.
Βιοτεχνίες ζαχαροπλαστικής στο εξωτερικό προσαρμόζονται ήδη, μειώνοντας το μέγεθος των σοκολατών ή διαφοροποιώντας και μειώνοντας στα συστατικά των προϊόντων τους το κακάο.
Οι τιμές του κακάο, της πρώτης ύλης για τη σοκολάτα, έχουν διπλασιαστεί από τις αρχές του έτους. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ξεπέρασαν χθες και τα 10.000 δολ. ανά τόνο στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, πριν διορθώσουν προς τα 9.500 δολ., αντικατοπτρίζοντας ετήσια αύξηση πάνω από 230% και ξεπερνώντας σε αξία βασικά μέταλλα που παραδοσιακά διαπραγματεύονται σε αυτές τις τιμές. Σημειώνεται ότι η βιομηχανία έχει αγοράσει στις μισές τιμές την πρώτη ύλη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι τιμές της σοκολάτας δεν θα αυξηθούν, δεδομένου ότι ανατιμώνται και άλλες βασικές πρώτες ύλες, όπως π.χ. η ζάχαρη, ενώ η περίοδος της διαταραχής δεν είναι προβλέψιμη. Ήδη παρατηρούνται αυξήσεις, αν και στην Ελλάδα οι ανατιμήσεις κυμαίνονται σε μονοψήφιο ποσοστό και θα συγκρατηθούν, δεδομένου ότι υπάρχουν επαρκή αποθέματα πρώτης ύλης, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς. Σημειώνεται πάντως ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Δεκέμβριο του 2023 οι αυξήσεις τιμών στην κατηγορία ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά ανήλθαν σε 7,7%, για να ακολουθήσει τον Ιανουάριο του 2024 αύξηση 6% και τον Φεβρουάριο νέα αύξηση 5,8%.
Ελληνικές εταιρείες αγοράζουν την πρώτη ύλη, το κακάο, από ξένους προμηθευτές, όπως π.χ. η ΙΟΝ από εταιρείες όπως Walter Matter, Ecom, Huhser Moller, και εκτίθενται σε κινδύνους, εξ ου και οι δοκιμές νέων πρώτων υλών από την ΙΟΝ στη μονάδα του Μαρκόπουλου Μεσογαίας, που παράγει κακάο, σοκολάτες και εποχιακά είδη για τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Η Mondelez Hellas, που έχει στην ιδιοκτησία της τη σοκολατοποιία Παυλίδη, παράγει προϊόντα κατ’ εντολήν και για λογαριασμό μόνο της μητρικής εταιρείας (Facon) και ως εκ τούτου δεν αγοράζει πρώτες και βοηθητικές ύλες, ενώ η Ferrero, ηγέτιδα της παγκόσμιας αγοράς ζαχαρωδών προϊόντων, στην Ελλάδα δραστηριοποιείται κυρίως στο χονδρικό εμπόριο. Η Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ αντιμετωπίζει αύξηση τιμών σε πρώτες ύλες και εμπορεύματα, ενώ η Μars αντιμετωπίζει προκλήσεις μετά την ανάκαμψη της κατηγορίας σοκολάτας και τσίχλας, σε συνέχεια της πανδημίας. Η εταιρεία αντιμετώπισε αύξηση του κόστους προμήθειας και διακίνησης προϊόντων, αν και οι αυξήσεις τιμών ήταν συγκρατημένες, καθώς απορροφά σημαντικό μέρος του κόστους.
Σε αυξήσεις τιμών της τάξης του 5%-6% έχει προχωρήσει η Leonidas, η περίφημη εταιρεία βέλγικης πραλίνας με ρίζες στην Ελλάδα. Οι αυξήσεις στις τιμές του κακάο δεν την έχουν επηρεάσει τόσο πολύ, σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, που σημειώνουν ότι λόγω του μεγέθους της η πολυεθνική έχει προβλέψει υψηλά αποθέματα πρώτης ύλης. Σημειώνεται επίσης από παράγοντες της αγοράς ότι η αγορά του κακάο κάνει κύκλους, με τις υψηλές τιμές να επαναλαμβάνονται κάθε 5-6 χρόνια.
Στον τρέχοντα κύκλο οι ανοδικές τάσεις στις τιμές της σοκολάτας αναμένεται να συνεχιστούν, καθώς οι αγρότες στη Δυτική Αφρική, σε περιοχές όπως η Γκάνα, η Ακτή Ελεφαντοστού και η Νιγηρία, όπου καλλιεργούνται κυρίως κακαόδεντρα, με πάνω από το 60%-70% της παγκόσμιας παραγωγής, πλήττονται από την ξηρασία που διαδέχθηκε τις σφοδρές βροχοπτώσεις της προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου. Ο καιρός προκάλεσε αύξηση των ασθενειών και καταστροφή δέντρων, με αποτέλεσμα μείωση της παραγωγής, εκτοξεύοντας σήμερα τις τιμές στους καρπούς, με τον ICO, διεθνή οργανισμό κακάο, να προβλέπει ακόμη και πενταπλασιασμό των τιμών και διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα και το 2025. Πολλοί παραγωγοί μειώνουν την παραγωγή τους, καθώς δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν τις καλλιέργειές τους λόγω της αύξησης των τιμών των σπόρων, ενώ πρόβλημα είναι και η καταστροφή δέντρων από τις ασθένειες, καθώς απαιτούνται πάνω από τρία χρόνια για να αποδώσουν νέες καλλιέργειες. Πρόκειται για εξελίξεις που επιτείνουν τις παρενέργειες της κρίσης.