THEPOWERGAME
Πλησιάζει η αλλαγή ώρας 2024, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα οι δείκτες στα ρολόγια να πάνε μια ώρα μπροστά ώστε να ξεκινήσει η θερινή ώρα. Πρόκειται για την πρώτη αλλαγή ώρας από τις δύο συνολικά που είναι προγραμματισμένες και για φέτος στην Ελλάδα. Η θερινή ώρα σηματοδοτεί 60 λεπτά λιγότερα ύπνο αλλά μεγαλύτερη ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια της ημέρας και ως εκ τούτου περισσότερη εξοικονόμηση ενέργειας. Εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται και η επίσημη ανακοίνωση από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την αλλαγή ώρας 2024, που στέλνει τους δείκτες των ρολογιών μια ώρα μπροστά.
Το debate για τη θερινή ώρα και το πότε θα σταματήσουμε να γυρνάμε τους δείκτες στα ρολόγια μας συνεχίζεται, ωστόσο λόγω γεωπολιτικών και άλλων συνθηκών η οριστική κατάργηση της συγκεκριμένης πρακτικής φαίνεται να παίρνει νέα αναβολή και το 2024. Η τελευταία αλλαγή ώρας ήταν προγραμματισμένη για τον Μάρτιο 2021, με τα κράτη – μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση να καλούνται να επιλέξουν μια από τις δύο ζώνες (χειμερινή ή θερινή). Ωστόσο, η πανδημία κορονοϊού (αρχικά) και ο πόλεμος στην Ουκρανία (στη συνέχεια) πήγαν πίσω τον σχεδιασμό.
Πότε αλλάζει η ώρα 2024 στα ρολόγια
Η αλλαγή ώρας σε θερινή θα γίνει την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου. Ειδικότερα, στις 31 Μαρτίου 2024, τα ξημερώματα, τα ρολόγια πηγαίνουν μπροστά, προκειμένου να δείξουν τη θερινή ώρα και συγκεκριμένα 04:00 (από 03:00).
Εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται και η σχετική ανακοίνωση από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την αλλαγή ώρας 2024 σε θερινή και το πότε αλλάζει.
Πότε καθιερώθηκε η θερινή ώρα στην Ελλάδα και την Ευρώπη
- Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, όπου τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά, μια ιδέα που όμως εγκαταλείφθηκε γρήγορα.
- Το 1973, ωστόσο, λόγω της ενεργειακής κρίσης που έπληξε την Ευρώπη, αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών, συμπεριλαμβανομένης τότε και της Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση για την αλλαγή ώρας ελήφθη το 1975 εν μέσω της πετρελαϊκής κρίσης. Εκείνη τη χρονιά αποφασίστηκε να υιοθετείται η θερινή ώρα την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και οι δείκτες του ρολογιού να πηγαίνουν μια ώρα μπροστά. Αντίστοιχα, την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου οι πολίτες άλλαζαν τους δείκτες στα ρολόγια τους για να έρθει η χειμερινή ώρα.
- Στη Γερμανία η θερινή ώρα καθιερώθηκε το 1980. Συνηγορούσαν και πρακτικοί λόγοι, καθώς είχαν καθιερώσει τη θερινή ώρα οι περισσότερες γειτονικές χώρες. Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την άνοιξη γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (ώστε να αξιοποιούμε το φως της ημέρας για μία ώρα επιπλέον), ενώ το φθινόπωρο τα επαναφέρουμε μία ώρα πίσω.
Η αλλαγή ώρας και η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου για την κατάργησή της
Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, η Ολομέλεια στο Ευρωκοινοβούλιο είχε αποφασίσει την κατάργηση της αλλαγής ώρας το 2021. Η ψηφοφορία είχε γίνει τον Μάρτιο του 2019. Αυτό επρόκειτο να γίνει την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου 2021, ωστόσο, λόγω των έκτακτων συνθηκών με την πανδημία κορονοϊού, το θέμα δεν προχώρησε και οι χώρες δεν επέλεξαν ποτέ αν θα κρατούσαν τη θερινή ή τη χειμερινή ώρα.
Η τελική απόφαση βρίσκεται εδώ και καιρό στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το δεύτερο να έχει εγκρίνει την πρόταση της Κομισιόν και το πρώτο να μην έχει ακόμα οριστικοποιήσει τη θέση του. «Η αλλαγή της ώρας πρέπει να καταργηθεί» είχε δηλώσει το 2018 ο τότε επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μετά από μια σχετική διαδικτυακή έρευνα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 84% όσων πήραν μέρος σε αυτήν την πανευρωπαϊκή έρευνα είχε ταχθεί υπέρ στο να μπει τέλος σε αυτήν την πρακτική. Ωστόσο, τα κράτη-μέλη πάγωσαν την εφαρμογή του μέτρου για κατάργηση της αλλαγής ώρας και ζήτησαν περισσότερο χρόνο για να προσμετρήσουν τις συνέπειες.
Πώς η αλλαγή ώρας επηρεάζει την ψυχολογία και την υγεία
Σημειώνεται ότι το Ινστιτούτο Ιατρικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου κάνει λόγο για «τεράστια προβλήματα από μια παντοτινή θερινή ώρα, περισσότεροι διαβητικοί, καταθλιπτικοί, προβλήματα ύπνου και μάθησης, προσθήκη βάρους». Την ίδια στιγμή, σε έρευνα του γερμανικού ασφαλιστικού φορέα υγείας DAK-Gesundheit το 2019, το 29% των ερωτηθέντων παραπονέθηκε για μια σειρά από παθήσεις τη χειμερινή ώρα, όπως διαταραχή ύπνου, προβλήματα αρτηριακής πίεσης και κόπωση διάρκειας πολλών εβδομάδων.
Κυρίως οι άνθρωποι που δουλεύουν σε βάρδιες, βιώνουν στο… πετσί τους την αλλαγή ώρας. Χρονοβιολόγοι, που ερευνούν τον βιορυθμό του ανθρώπινου οργανισμού, επικροτούν την οριστική παραμονή στη χειμερινή ώρα και επισημαίνουν ότι η καλοκαιρινή είναι τεχνητή ώρα που «αφαιρεί φως το πρωί, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την εργασιακή επίδοση και επιβαρύνει το σώμα το βράδυ με μιαν επιπλέον ώρα φωτός, όταν είναι ώρα για ύπνο».
Είναι τελικά καλύτερη η θερινή ώρα
Όσοι υποστηρίζουν τη θερινή ώρα και την κατάργηση της αλλαγής ώρας στα ρολόγια, επισημαίνουν διάφορα πλεονεκτήματα σε βασικούς τομείς της καθημερινότητας. Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο αντίλογος όσων τάσσονται να μην καταργηθεί η αλλαγή ώρας. Αναλυτικά:
- Υγεία: Οι ρυθμίσεις για τη θερινή ώρα εκτιμάται ότι έχουν θετικό αντίκτυπο που συνδέεται με τη δυνατότητα περισσότερων υπαίθριων δραστηριοτήτων αναψυχής. Από την άλλη, τα αποτελέσματα χρονοβιολογικών ερευνών δείχνουν ότι οι επιπτώσεις στο ανθρώπινο βιορυθμό μπορεί να είναι σοβαρότερες απ’ ό, τι στο παρελθόν. Το ισοζύγιο των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων παραμένει ασαφές.
- Εσωτερική αγορά: Η μη συντονισμένη αλλαγή της ώρας από τα κράτη – μέλη θα ήταν επιζήμια για την εσωτερική αγορά, καθώς θα είχε ως συνέπεια υψηλότερο κόστος για το διασυνοριακό εμπόριο, προβλήματα στις μεταφορές, τις επικοινωνίες και τα ταξίδια, καθώς και χαμηλότερη παραγωγικότητα στην εσωτερική αγορά αγαθών και υπηρεσιών.
- Ενέργεια: Η συνολική εξοικονόμηση ενέργειας ως αποτέλεσμα της θερινής ώρας είναι οριακή.
- Οδική ασφάλεια: Παραμένει επίσης ασαφής η σχέση μεταξύ των ρυθμίσεων για τη θερινή ώρα και της συχνότητας των τροχαίων ατυχημάτων. Η στέρηση ύπνου επειδή τα ρολόγια γυρίζουν μία ώρα μπροστά την άνοιξη, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ατυχημάτων. Από την άλλη, οι περισσότερες ώρες με φως της ημέρας τα καλοκαιρινά βράδια θεωρείται ότι έχουν θετικό αντίκτυπο στην οδική ασφάλεια.
- Γεωργία: Οι ανησυχίες του παρελθόντος για τις διαταραχές του βιορυθμού των ζώων και τις αλλαγές στις ώρες αρμέγματος λόγω της μεταβολής της ώρας έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαλειφθεί χάρη στη χρήση νέου εξοπλισμού, τεχνητού φωτισμού και αυτοματοποιημένων τεχνολογιών. Επίσης, μία επιπλέον ώρα με φως το καλοκαίρι μπορεί να αποτελεί ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο, επειδή επιτρέπει την επιμήκυνση των ωρών απασχόλησης σε υπαίθριες δραστηριότητες, όπως η δουλειά στα χωράφια και η συγκομιδή.
Σημειώνεται ότι ο ισχυρισμός, πάντως, ότι τα πιο σκοτεινά πρωινά και τα πιο φωτεινά βράδια θα ήταν ευεργέτημα για τη δημόσια υγεία δεν έχει μελετηθεί καλά, εν μέρει επειδή είναι σχεδόν αδύνατο να διεξαχθούν εθνικά πειράματα για το θέμα. Και μάλιστα, πολλές σχετικές μελέτες είναι περιορισμένες και μερικές φορές αντιφατικές, γι’ αυτό και το «πότε αλλάζει η ώρα σε θερινή» (ή χειμερινή) αναμένεται να απασχολήσει για αρκετό καιρό ακόμη την Ευρώπη. Ωστόσο, οι υπέρμαχοι της θερινής ώρας ζητούν την εφαρμογή της και τον χειμώνα για την εξοικονόμηση σημαντικής ποσότητας ενέργειας.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
