Κομισιόν: Παίζει “άμυνα” με 1,5 δισ. σε ΜμΕ και προϊόντα διττής χρήσης

Η Ευρώπη «ξύπνησε» απότομα από τον πολυετή ύπνο της και τρέχει να δημιουργήσει αμυντική βιομηχανία την οποία υποβάθμισε μετά την δεκαετία του 1990 με τις συνεχείς περικοπές αμυντικών δαπανών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήρθε να την ταρακουνήσει και μετά από δύο χρόνια να καταφέρει με τους αργούς και γραφειοκρατικούς ρυθμούς που την διακατέχει να ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν την κοινή στρατηγική για την βιομηχανία στον αμυντικό τομέα. Χρειάστηκε βέβαια πρώτα να αδειάσουν οι αποθήκες πολλών χωρών της ΕΕ από πυρομαχικά και ταυτόχρονα να αποκαλυφθεί η αναιμική παραγωγή αμυντικού υλικού από ελάχιστα εργοστάσια αλλά και το πόσο πίσω έχει μείνει στην έρευνα και τεχνολογία.

Δεν είναι τυχαίο που χώρες όπως το Ισραήλ, η Νότια Κορέα ακόμα και η Τουρκία τα τελευταία χρόνια έκαναν άλματα στον αμυντικό τομέα με παραγωγή δικών τους προϊόντων. Από την άλλη στην Ευρώπη παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μεγάλες  αμυντικές πολυεθνικές όπως MBDA, Airbus, Leonardo, Fincantieri, Navantia, Indra, Rheinmetall, BAE, Rolls-Royce, Dassault, Naval, Thales, Safran, Nexter, Saab εντούτοις αποδείχτηκε ότι δεν αρκούν για να υπάρχει ένα οικοσύστημα που να μπορεί να ανταποκριθεί σε κρίσιμες στιγμές. Οι γραμμές τροφοδοσίας οι μικρότερες δηλαδή περιφερειακές επιχειρήσεις που απαιτούνται φάνηκε ότι δεν αρκούν για να στηρίξουν τις ανάγκες των μεγάλων στην παραγωγή και την ίδια στιγμή η τεχνολογία και οι εξελίξεις τρέχουν από νέους μικρότερους παίχτες που λειτουργούν όμως αυτόνομα.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Dassault η οποία το 2023 έβγαλε 13 Rafale και 26 επιχειρησιακά τζετ Falcon σε σύγκριση με την πρόβλεψή της για 15 και 35 για το 2023 λόγω προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Αποτέλεσμα ο επικεφαλής της Dassault Ερι Τραπιερ να εμφανιστεί επιφυλακτικός μετά τις ανακοινώσεις της Κομισιόν επισημαίνοντας σε δηλώσεις του ότι η οικοδόμηση μιας πραγματικής ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες.

Αποτέλεσμα η κατεύθυνση και στρατηγική της ΕΕ να αφορά πρωτίστως  τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να δημιουργηθούν γραμμές τροφοδοσίας και μαζί η προώθηση της παραγωγής προϊόντων που δεν θα αφορούν αποκλειστικά αμυντικής αλλά διττής χρήσης ώστε να έχουν ευρύτερο επιχειρηματικό αντίκτυπο και βιομηχανικό μέλλον.

Με κονδύλι 1,5 δισ. ευρώ για δύο χρόνια

Κάπως έτσι έφτασε η Κομισιόν να προτείνει για πρώτη φορά μια αμυντική βιομηχανική στρατηγική η οποία προβλέπει κοινή προμήθεια του 40% του αμυντικού εξοπλισμού έως το 2030 και αγορά του 50% του υλικού από βιομηχανίες εντός της ΕΕ.

Η Κομισιόν προτείνει ένα πρόγραμμα για την αμυντική βιομηχανία, με κονδύλι που αγγίζει το 1,5 δισ. ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια προσπαθώντας να κάνει έστω μια αρχή. Στόχος επίσης να διασφαλιστεί ότι, έως το 2030, τουλάχιστον το 35% της αμυντικής παραγωγής θα είναι αντικείμενο εμπορίου εντός της Ε.Ε. και ότι το 50% των αμυντικών προμηθειών των κρατών-μελών να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης και αυτό να αυξηθεί στο 60% έως το 2035.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, στόχος είναι να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις μικρές και μεσαίες εταιρείες που ασχολούνται με την ανάπτυξη στρατιωτικού εξοπλισμού. Παρέχει επίσης ένα πλαίσιο για την έναρξη κοινών αμυντικών έργων ή την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων εφοδιασμού. Το θεσμικό όργανο θέλει η Ένωση να είναι σε θέση να αντιδρά σε περίπτωση σύγκρουσης υψηλής έντασης.

«Σήμερα ορίζουμε το όραμά μας για αμυντική ετοιμότητα με την αμυντική βιομηχανική στρατηγική της Ευρώπης. Θα υποστηρίξει τα κράτη-μέλη όχι μόνο να ξοδέψουν περισσότερα, αλλά και καλύτερα, μαζί και με ευρωπαϊκό τρόπο. Και θα συνδέσει την τεχνογνωσία της Ουκρανίας με την αμυντική βιομηχανία μας για τη διευκόλυνση της καινοτομίας», έγραψε στο Twitter η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρόεδρος της Κομισιόν η οποία προωθεί και τη θέσπιση πλέον και επιτρόπου Άμυνας.

Today we set our vision for defence readiness with Europe’s defence industrial strategy.

It will support Member States to not only spend more, but better, together and European.

And link Ukraine’s know-how with our defence industry to facilitate innovation.

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 5, 2024

Σύμφωνα με την Επιτροπή, για να αυξηθεί η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική ετοιμότητα, τα κράτη-μέλη πρέπει να επενδύσουν περισσότερα, καλύτερα, από κοινού και ευρωπαϊκά.

Για να στηρίξει τα κράτη-μέλη στην επίτευξη αυτών των στόχων, η ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική στον τομέα της άμυνας παρουσιάζει ένα σύνολο δράσεων, που έχουν στόχο να ενθαρρυνθεί η διαδικασία κοινών παραγγελιών από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και να υποστηριχτούν επενδύσεις τεχνολογικά προηγμένες, ώστε να εξασφαλίζουν στα κράτη-μέλη επαρκή σύγχρονο αμυντικό εξοπλισμό, ακόμα και σε περιόδους κρίσης.

Επί της ουσίας η Κομισιόν θέλει να δώσει κίνητρα στις ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες να ανταγωνιστούν τις αντίστοιχες αμερικανικές, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν από το 2022, το 75% της αγοράς στρατιωτικών εξοπλισμών δόθηκε σε μη ευρωπαϊκές εταιρείες, εκ των οποίων το 68% ήταν αμερικανικές. Γι’ αυτό και ο στόχος είναι να πραγματοποιηθεί έως και το ήμισυ των αγορών εξοπλισμών εντός του μπλοκ έως το 2035.

Τα αμυντικά ευρωομόλογα και τα 100 δισ.

Στα πλαίσια αυτά, η Κομισιόν και γνωρίζοντας την γραφειοκρατική της φύση ζητάει αλλαγή των κανονισμών λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ώστε να μπορεί να συνδράμει με κονδύλια και για αμυντικά προγράμματα, ενώ ήδη αρκετά κράτη-μέλη, όπως η Γαλλία έχουν ζητήσει να δημιουργία αμυντικού ευρωομόλογου θέτουν ζήτημα έκδοσης αμυντικών ομολόγων κάτι που φυσικά απορρίπτει η Γερμανία.

Να θυμίσουμε ότι τον περασμένο Ιανουάριο ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν ξάφνιασε δηλώνοντας ότι θέλει να δημιουργήσει ένα τεράστιο αμυντικό ταμείο στην Ε.Ε. ύψους 100 δισ. ευρώ.

«Πιστεύω ότι πρέπει να έχουμε ένα τεράστιο αμυντικό ταμείο για να βοηθήσουμε στην επιτάχυνση, ακόμη και πιθανώς στο ποσό των 100 δισ. ευρώ», είχε δηλώσει ο Μπρετόν, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Παράθυρο ευκαιρίας για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία

Όλα όσα εξελίσσονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση από την ιδιωτική ελληνική αμυντική βιομηχανία με τους εκπροσώπους της να χαρακτηρίζουν παράθυρο ευκαιρίας ώστε να μπορέσει ο κλάδος να βρεθεί σε τροχιά ανάπτυξης και μάλιστα με εξωστρεφή χαρακτήρα. Οι ελληνικές εταιρείες άλλωστε έδειξαν τα προηγούμενα χρόνια ότι έχουν δυνατότητες με αρκετές να κλείνουν συμβόλαια με ξένες αλλά και να διαπρέπουν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας με συμμετοχή σε πολλά project πολλών εκατομμυρίων. Στην ίδια λογική φαίνεται να κινείται και το νομοσχέδιο που παρουσίασε στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο ο Νίκος Δένδιας με την δημιουργία εταιρείας καινοτομίας έχοντας όμως δύο μεγάλα αγκάθια για τα οποία πρέπει να βρει λύσεις τις δύο μεγάλες κρατικές αμυντικές βιομηχανίες την ΕΑΒ και τα ΕΑΣ που βρίσκονται σε ημιθανή κατάσταση. Απαραίτητες όμως για να μπορέσει να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα αμυντικής βιομηχανίας.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!