THEPOWERGAME
Με τον θάνατο του 47χρόνου Αλεξέι Ναβάλνι, του πιο γενναίου πολιτικού αντιπάλου του Βλαντίμιρ Πούτιν και επικριτή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία σε φυλακές στην περιοχή Γιαμάλια πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, διαγράφεται έστω και μια αμυδρή απειλή στο καθεστώς του Κρεμλίνου, η επιθετικότητα του οποίου συναντά τη βραδύτητα της Δύσης. Αν και οι κυβερνήσεις της Ευρώπης, ιδιαίτερα των Βαλτικών Χωρών, συναισθάνονται πως το καθεστώς του προέδρου της Ρωσίας σκληραίνει αντί να κάμπτεται όσο ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στο 3ο έτος, δεν είναι βέβαιο έως ποιον βαθμό έχουν εξεταστεί τα μέτρα που μπορεί να ληφθούν προληπτικά και συντονισμένα.
Η είδηση του θανάτου του Ναβάλνι μεταδόθηκε την Παρασκευή, δηλαδή την ημέρα που ξεκίνησε η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, η οποία ολοκληρώνεται την Κυριακή. Συντελείται εδώ και τέσσερις δεκαετίες και είναι ίσως το πιο σημαντικό φόρουμ για την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ιθυνόντων για την ασφάλεια. Μια ημέρα πριν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σε συνέντευξή της στους Financial Times πως είναι αναγκαίο να δοθούν κίνητρα στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ, μέσω της καταβολής επιδοτήσεων, ώστε να τονωθεί η παραγωγή και να ενισχυθεί ο συντονισμός των εφοδιαστικών αλυσίδων. Απώτερος σκοπός είναι να βρίσκεται η ΕΕ σε μεγαλύτερη ετοιμότητα απέναντι σε μια γεωπολιτική απειλή.
Η Κομισιόν ετοιμάζει προτάσεις που θα παρουσιαστούν μέσα στον Φεβρουάριο, οι οποίες περιλαμβάνουν την αξιοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για τη συμπληρωματική χρηματοδότηση των συμβάσεων οπλικών συστημάτων των κρατών-μελών.
Η ανάγκη διαρκούς χρηματοδότησης της Ουκρανίας
Εντούτοις, η ΕΕ έχει ένα πιο άμεσο πρόβλημα να αντιμετωπίσει για να κατοχυρώσει τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό της χρηματοδότησης του πολέμου στην Ουκρανία. Μολονότι η ΕΕ συμφώνησε αρχές Φεβρουαρίου να παρατείνει τη στήριξη στην Ουκρανία κατά 50 δισ. δολάρια, με τους Ευρωπαίους εταίρους να κάμπτουν τις αντιστάσεις του μοναδικού διαφωνούντος, που δεν ήταν άλλος από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, είναι πολύ πιθανό να αναγκαστεί να βάλει βαθύτερα το χέρι στην τσέπη.
Το Κογκρέσο στις ΗΠΑ δεν έχει δώσει ακόμη το πράσινο φως στα 60 δισ. δολάρια που έχει υποσχεθεί από πέρυσι η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν. Εκκρεμεί ακόμη ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, με την υφιστάμενη καθυστέρηση να σημαίνει πως η Ουκρανία ήδη πάσχει από έλλειμμα στον αμυντικό εφοδιασμό, της τάξεως των δύο δισ. δολαρίων τον μήνα, από τον περσινό Οκτώβριο.
Όπως υπογραμμίζει ο Μαρκ Τσάμπιον, αρθρογράφος του πρακτορείου Bloomberg, ήδη οι βομβαρδισμοί των Ρώσων στις πόλεις της Ουκρανίας έχουν αυξηθεί στο 50% από το 10%, εξαιτίας της φθορών της αντιπυραυλικής άμυνας. Ερωτήματα εγείρονται, μάλιστα, για το πόσο ακόμη οι ΗΠΑ θα παρέχουν πλήρη και σταθερή στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, ιδίως εάν υλοποιηθεί το πιο απευκταίο σενάριο, που είναι να επικρατήσει ο Ντόναλντ Τραμπ της εκλογές του φετινού Νοεμβρίου. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κρύψει στο παρελθόν τον θαυμασμό του για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Σύμφωνα δε με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο προϋπολογισμός της Ουκρανίας θα χρειαστεί 37 δισ. δολάρια από το εξωτερικό μόνον το 2024.
Αν μη τι άλλο, η επιλογή που εξετάζουν οι G7, οι επτά ισχυρότερες οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου, για την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας που έχουν παγώσει στο εξωτερικό μέσω των κυρώσεων της Δύσης, δεν είναι τόσο απλή. Η επικεφαλής του Euroclear, Λιβ Μονστρέι, τόνισε πως μια τέτοια πρωτοβουλία θα εκθέσει τον μηχανισμό εκκαθάρισης συναλλαγών σε τίτλους και νομικές αξιώσεις από τη Μόσχα.
Αναστήλωση του στρατού της έχει καταφέρει η Μόσχα
Την ίδια ώρα, η Ρωσία έχει καταφέρει να αναστηλώσει τον στρατό με ταχύτητα που προβληματίζει το ΝΑΤΟ. Βρετανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ανεπίσημα στους Financial Times πως έχουν εκπλαγεί από την αναβίωση της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας. Η Ρωσία παρήγαγε περίπου «τέσσερα εκατ. οβίδες πυροβολικού και αρκετές εκατοντάδες άρματα μάχης» κατά τη διάρκεια του περσινού έτους, αναφέρουν πηγές της βρετανικής εφημερίδας.
Παράλληλα, οι εναέριες και ναυτικές δυνάμεις της χώρας παραμένουν λίγο έως πολύ ακέραιες, πυροδοτώντας σενάρια για μια ευρύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη. «Θα πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα πως η πιθανότητα μιας επίθεσης του Πούτιν σε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ μέσα στα επόμενα 5 με 8 χρόνια δεν είναι εξωπραγματική», είπε η Μαρί-Άγνες Στρακ-Ζίμπερμαν, πρόεδρος της αμυντικής επιτροπής στην Bundestag. Μπορεί οι μακροπρόθεσμες αμυντικές δεσμεύσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας με την Ουκρανία, που ανακοινώθηκαν αυτήν την εβδομάδα, να είναι ένα βήμα μπροστά σε μια πιο συντονισμένη και αποτελεσματική στάση της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία, αλλά απέχουν από την παροχή αμοιβαίων εγγυήσεων για την ασφάλεια, τονίζουν αναλυτές.