UBS: Οι επενδυτικοί κίνδυνοι του πολέμου Ρωσίας και Ουκρανίας

Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας βρίσκεται σε αδιέξοδο και δεν αναμένεται να λήξει άμεσα, έχοντας, ωστόσο, περιορισμένο αντίκτυπο στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, σύμφωνα με έκθεση της UBS. Ωστόσο, οι επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ, μια πιθανή νέα ρωσική επίθεση, η κόπωση από τον πόλεμο και η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ και της Ευρώπης απέναντι στην Ουκρανία, θα μπορούσαν να επαναφέρουν τον πόλεμο στο προσκήνιο.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, κλόνισε αρχικά τις παγκόσμιες αγορές, σε ένα, ήδη, δύσκολο οικονομικό περιβάλλον. Ο πόλεμος ανέτρεψε τον εδραιωμένο «ειρηνικό χαρακτήρα» της Ευρώπης, οδήγησε σε αναδιάταξη του παγκοσμίου ενεργειακού εμπορίου και άσκησε πίεση στα κράτη ώστε να διατεθούν περισσότερα κονδύλια για αμυντικές δαπάνες. Η εκτίναξη των τιμών των βασικών εμπορευμάτων που προκλήθηκε από τον πόλεμο προστέθηκε σε ένα σκηνικό ήδη υψηλού πληθωρισμού, καθώς ο κόσμος αντιμετώπιζε τον αντίκτυπο της πανδημίας.

Ο πόλεμος, καθώς συμπληρώνονται δύο έτη, φαίνεται να έχει πλέον πολύ περιορισμένες επιπτώσεις στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, καθώς έχει υποχωρήσει η ανησυχία για τη χρήση μη συμβατικών όπλων, τις ζημιές στα πυρηνικά εργοστάσια της Ουκρανίας, την άμεση στρατιωτική εμπλοκή του ΝΑΤΟ και την κατάρρευση του ενεργειακού εφοδιασμού από τη Ρωσία.

Η Ουκρανία εξακολουθεί να εξαρτάται από τη χρηματοδότηση και την προμήθεια όπλων από τη Δύση, αλλά η στάση της Δύσης απέναντι στον πόλεμο φαίνεται να αλλάζει σταδιακά. Αυτή η αλλαγή στάσης οφείλεται, κυρίως, στη δημοσιονομική πίεση, στην εσωτερική πολιτική των δυτικών κρατών και στη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Το επόμενο μεγάλο πακέτο στήριξης στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ εγκρίθηκε πρόσφατα από τη Γερουσία, αλλά αντιμετώπισε έντονες αντιδράσεις από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η ΕΕ έχει, επίσης, αγωνιστεί έντονα για να πετύχει τη συναίνεση στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας στις αρχές Φεβρουαρίου.

Η αμφιταλαντευόμενη δυτική υποστήριξη και η έλλειψη επιτευγμάτων στο πεδίο της μάχης μπορούν να επαναφέρουν την προοπτική μιας διευθέτησης του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, οποιαδήποτε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας εξακολουθεί να φαίνεται μάλλον απίθανη βραχυπρόθεσμα. Η Ρωσία συνεχίζει να προωθεί τους επεκτατικούς της στόχους, ενώ η Ουκρανία παραμένει ανένδοτη να εγκαταλείψει εδάφη. Παραμένει, επίσης, ασαφές τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας θα ήταν επαρκείς για να αποτρέψουν νέα επιθέσεις από τη Ρωσία σε βάθος χρόνου.

Το βασικό σενάριο της UBS: Ο πόλεμος μπορεί να παραταθεί μέχρι το 2025, με περιορισμένο οικονομικό αντίκτυπο

Σύμφωνα με τη UBS, ο πόλεμος είναι πιθανό να παραταθεί μέχρι το 2025, ακόμη και αν ενταθούν οι προσπάθειες διαπραγματεύσεων. Αναμένει, ακόμη, να συνεχιστεί, αν και μειωμένη, η υποστήριξη στην Ουκρανία από τους δυτικούς συμμάχους της. Το μέγεθος της υποστήριξης αυτής μπορεί να επηρεάσει τη δυναμική της Ουκρανίας στον πόλεμο.

Ο αντίκτυπος του πολέμου στις αγορές είναι πιθανό να παραμείνει περιορισμένος, κατά τη UBS. Ενώ η οικονομική και στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία εξακολουθεί να επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά στη Δύση, ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος από τον πόλεμο είναι πλέον οριακός, καθώς τα ζητήματα ενεργειακού εφοδιασμού που προκλήθηκαν από τις δυτικές κυρώσεις έχουν επιλυθεί σε μεγάλο βαθμό με την ανακατεύθυνση των ροών.

UBS: Τα αρνητικά σενάρια του πολέμου, που θα «σοκάρουν» τις αγορές

Ο πόλεμος δύναται ακόμη να οδηγήσει σε «αρνητικά σοκ» την αγορά. Για παράδειγμα, σαμποτάζ ή επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές στη Ρωσία και την Ουκρανία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εκτίναξη των τιμών των εμπορευμάτων. Ακόμη, οποιαδήποτε κλιμάκωση αυξάνει τον κίνδυνο άμεσης στρατιωτικής εμπλοκής των κρατών- μελών του ΝΑΤΟ, θα επαναφέρει πιθανότατα τον κίνδυνο στις αγορές και, ακολούθως, θα οδηγήσει σε κινήσεις ταχείας μείωσης του κινδύνου αυτού.

Ο αγώνας της Ουκρανίας για τον περιορισμό της ρωσικής επεκτατικότητας ή μια περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, ενδεχομένως λόγω έλλειψης χρηματοδότησης ή κάποιας εσωτερικής διχόνοιας, μπορεί να έχει παρόμοια επίδραση.

Μια αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία, όσο απίθανη και αν είναι, μπορεί επίσης να φέρει μια ακόμη πιο επιθετική ηγεσία στην εξουσία.

Σε κάθε περίπτωση, οι σχέσεις της Ουκρανίας με την Ευρώπη πιθανότατα θα διαταραχθούν και οι δημοσιονομικές ισορροπίες των κρατών- μελών θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν για να στηρίξουν ακόμη υψηλότερες ανάγκες για αμυντικές δαπάνες.

Από την άλλη πλευρά, ένα διαρκές αδιέξοδο του πολεμικού μετώπου, η εξάντληση των αντιμαχόμενων μερών και η διεθνής πίεση μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη εξασθένιση της έντασης του πολέμου τους επόμενους μήνες. Σε αυτό το σενάριο, οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να φέρουν πιο κοντά την κατάπαυση του πυρός και η υποχώρηση των κινδύνων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα περιορισμένο «ράλι ανακούφισης» στις ευρωαγορές. Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας αναμένεται να έχει κάποια θετική επίδραση και στην οικονομική δραστηριότητα όλη της Ευρώπης.

UBS: Η αντιστάθμιση κινδύνου από τον πόλεμο Ρωσίας- Ουκρανίας

Όσον αφορά στους οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς διαύλους μεταφορών, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, καθώς τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία είναι μεγάλοι εξαγωγείς εμπορευμάτων. Τούτου δοθέντος, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας διαφοροποιείται από τη γεωγραφική του εγγύτητα με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, καθώς και από τις δυνατότητες της Ρωσίας ως πυρηνικής δύναμης.

Παρόλο που η σύγκρουση αυτή έχει ελάχιστες ορατές επιπτώσεις στις αγορές επί του παρόντος, μια νέα κλιμάκωση θα μπορούσε γρήγορα να την επαναφέρει στην κορυφή της ατζέντας των επενδυτών.

Οι επενδυτές που επιθυμούν να αντισταθμίσουν τους πιθανούς κινδύνους μπορούν να εξετάσουν τις ακόλουθες επιλογές:

1. Διαφοροποίηση: Η διατήρηση ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου που περιλαμβάνει ένα μείγμα μετοχών, ομολόγων, ακινήτων και εναλλακτικών επενδύσεων είναι ένας σημαντικός τρόπος προστασίας από τις αναταράξεις της αγοράς, κατά τη UBS. Η περιφερειακή διαφοροποίηση είναι το «κλειδί» για την απομόνωση ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου από την τοπική γεωπολιτική αβεβαιότητα.
2. Χρυσός και πολύτιμα μέταλλα: Ο χρυσός θεωρείται συνήθως ως ασφαλής επένδυση, όταν κλιμακώνονται οι γεωπολιτικές εντάσεις. Αμέσως μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο/Μάρτιο του 2022 σημείωσε άνοδο άνω του 7%, αν και αργότερα ανέστρεψε τα κέρδη του, λόγω της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων την ίδια περίοδο. Στο αρνητικό σενάριο, ο χρυσός θα προσελκύσει πιθανότατα νέες ροές και θα δει ισχυρή άνοδο των τιμών στο πλαίσιο των αναμενόμενων μειώσεων των επιτοκίων.
3. Κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ: Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και άλλα ομόλογα υψηλής ποιότητας τείνουν να αποδίδουν καλά σε περιόδους πίεσης της αγοράς. Η UBS αναμένει πτώση των παγκόσμιων αποδόσεων κατά τη διάρκεια του έτους και διατηρεί προτίμηση στα παγκόσμια ομόλογα υψηλής ποιότητας. Τα ομόλογα αυτά είναι πιθανό να σημειώσουν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη εάν ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας κλιμακωθεί.
4. Put spreads του γερμανικού DAX: Οι ευρωπαϊκές μετοχές έχουν σημειώσει καλές επιδόσεις τους τελευταίους δύο μήνες, με δείκτες όπως ο DAX να κερδίζουν 13%, αφού έφτασαν στο χαμηλό του 2023 τον περασμένο Οκτώβριο. Ενώ το κλίμα έχει βελτιωθεί πρόσφατα, τα στοιχεία παραμένουν αδύναμα, υποδηλώνοντας ότι η οικονομία παραμένει εύθραυστη. Μια κλιμάκωση της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας θα μπορούσε να αποτελέσει περαιτέρω αντίβαρο, ιδίως για τις αγορές με υψηλή έκθεση σε κυκλικούς τομείς, όπως ο DAX. Η τεκμαρτή μεταβλητότητα του DAX είναι σχετικά χαμηλή. Ως εκ τούτου, τα put spreads του DAX μπορούν να χρησιμεύσουν ως αντιστάθμιση στον χώρο των μετοχών, δεδομένου ότι εμφανίζονται ως φθηνά σε σύγκριση με την ιστορική τιμολόγηση.
5. Αντιστάθμιση συναλλαγματικών κινδύνων: Τα νομίσματα της Ανατολικής Ευρώπης δέχθηκαν σημαντικές πιέσεις με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Στο αρνητικό σενάριο, τα ανατολικοευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ είναι πιθανό να επανέλθουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Επομένως, τα ευρωπαϊκά νομίσματα πιθανόν να «υποφέρουν», ενώ τα νομίσματα που θεωρούνται ασφαλή, όπως το δολάριο ΗΠΑ και το ιαπωνικό γεν, θα μπορούσαν να έχουν ζήτηση. Αυτό καθιστά, κατά τη UBS, μια καλή επιλογή για την αντιστάθμιση του κινδύνου περαιτέρω κλιμάκωσης ή διεύρυνσης του πολέμου στην Ουκρανία.
6. Γεωργία: Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκάλεσε σημαντικές διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο σιτηρών και απότομη αύξηση των τιμών των τροφίμων, καθώς η ξηρασία σε άλλα μεγάλα κράτη- παραγωγούς σιταριού, όπως η Αργεντινή, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, αύξησαν τον κίνδυνο. Όμως, οι ευνοϊκές συνθήκες καλλιέργειας οδήγησαν τη Ρωσία να σημειώσει ρεκόρ παραγωγής και εξαγωγών σιταριού περίπου 100 εκατ. μετρικών τόνων και 50 εκατ. μετρικών τόνων το 2023, αντίστοιχα. Ως εκ τούτου, οι παγκόσμιες τιμές έχουν μειωθεί απότομα με τις τιμές spot να βρίσκονται κάτω από το κόστος παραγωγής σε πολλές περιοχές. Η παραγωγή και οι εξαγωγές καλαμποκιού και σιταριού της Ουκρανίας παραμένουν περίπου 15-25% κάτω από τον προπολεμικό μέσο όρο των όγκων τους.
   Αν και αναμένεται μια μέτρια άνοδος των τιμών του σιταριού και του καλαμποκιού το 2024-25, αυτό οφείλεται στην πρόβλεψή για μείωση της παραγωγής σιταριού και καλαμποκιού, καθώς οι πιέσεις στα περιθώρια κέρδους οδηγούν τους αγρότες να μειώσουν τις εισροές ή να διαθέσουν εκτάσεις σε άλλες καλλιέργειες. Η UBS αναγνωρίζει κινδύνους για τις τιμές των σιτηρών εάν κλιμακωθεί εκ νέου ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά θεωρεί ότι η όποια άνοδος θα είναι βραχυπρόθεσμη, εκτός εάν αποκλειστούν οι ναυτικοί δρόμοι και σταματήσουν οι ρωσικές εξαγωγές σιτηρών για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!