THEPOWERGAME
Οι Ευρωπαίοι ναυπηγοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στην Κομισιόν. Οι επιδοτήσεις της Κίνας, προειδοποιούν, εγείρουν αθέμιτο ανταγωνισμό σε μία αγορά που επικρατεί ήδη η Ασία. Η ΕΕ θα χάσει και το μερίδιο της πίτας στη ναυπήγηση κρουαζιερόπλοιων. Ήδη τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία καλύπτουν λιγότερο από το 10% της παγκόσμιας αγοράς (το 1960 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 70%).
«Πρόκειται για ένα πρόβλημα στρατηγικής αυτονομίας», αναφέρει ο Κρίστοφ Τάιτγκατ, γενικός γραμματέας της SEA Europe (Ένωσης Ναυπηγείων και Ναυτιλιακού Εξοπλισμού). «Αν δεν έχουμε τη δυνατότητα να κατασκευάζουμε εμείς τα πλοία, θα πρέπει να βασιζόμαστε σε αντίπαλες χώρες», τονίζει. «Το να χάσουμε τη βιομηχανική δυναμική και την τεχνογνωσία να κατασκευάζουμε πλοία υψηλής τεχνολογίας στην Ευρώπη θα γίνει ένα οικονομικό ρίσκο ασφαλείας», υπογραμμίζει.
Το πρόβλημα είναι πως, καθώς η ναυτιλιακή δραστηριότητα αναπτύσσεται σε διεθνή ύδατα και δεν αφορά οικονομική δραστηριότητα που εκτυλίσσεται σε ευρωπαϊκό έδαφος, δεν είναι σαφές με ποιον τρόπο μπορούν να εφαρμοστούν στον κλάδο της ναυπηγικής τα ευρωπαϊκά εργαλεία για την καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού. Το ερώτημα της Ένωσης προς την Κομισιόν, που κατατέθηκε στις αρχές του μήνα, αφορά το αν ο Κανονισμός για τις Ξένες Επιδοτήσεις μπορεί να εφαρμοστεί στην κατασκευή και συντήρηση πλοίων και ναυτικού εξοπλισμού. Ένας δεύτερος κανονισμός του 2016, σχετικά με την τιμολόγηση των πλοίων, έχει «κολλήσει» επειδή οι ισχυρές στον ναυπηγικό τομέα Κίνα και Νότια Κορέα δεν έχουν επικυρώσει τη διεθνή ναυπηγική συμφωνία, στην οποία βασίστηκε ο κανονισμός.
Όπως είπε στο Politico η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Λία Ζούμπερ, oι νέοι κανόνες για τις ξένες επιδοτήσεις «εφαρμόζονται σε επιδοτήσεις προς δραστηριότητες που εδράζουν στην ΕΕ και επομένως δεν έχουν εφαρμογή στην εισαγωγή επιδοτούμενων αγαθών στην ΕΕ». Τα ναυπηγεία της Κίνας πρέπει να καλυφθούν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, καθώς δεν είναι οικονομική δραστηριότητα στην ΕΕ.
Τα κρουαζιερόπλοια
Οι Ευρωπαίοι ναυπηγοί προσπαθούν επί δεκαετίες να ανταγωνιστούν τους Ασιάτες. Το πρώτο μισό του 2023 τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία προμήθευσαν λιγότερο από το 10% των πλοίων της παγκόσμιας αγοράς, όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 70%. Ο μόνος τομέας στον οποίο η ευρωπαϊκή ναυπηγική παραμένει σημαντικός παγκόσμιος παίκτης είναι τα κρουαζιερόπλοια.
Όμως και εκεί οι κινεζικές εταιρείες επιδιώκουν να κερδίσουν μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας της αγοράς. Σύμφωνα με τον κ. Τάιτγκατ, η ευρωπαϊκή ναυπηγική θα δυσκολευτεί να διατηρήσει και αυτό το κομμάτι της αγοράς, αν δεν βοηθηθεί. Η Κομισιόν ήδη επιχειρεί να αμυνθεί απέναντι στις κινεζικές επιδοτήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ανοίγοντας σχετικά έρευνα πέρυσι και αφήνοντας ανοιχτή την πόρτα για μία δεύτερη έρευνα, όσον αφορά τις ανεμογεννήτριες.
H έκθεση του Danish Ship Finance
Πριν από περίπου έναν χρόνο, στη συνεδρίαση της ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (EESC), που ζητούσε μία βιομηχανική στρατηγική για τον κλάδο ναυτιλιακής τεχνολογίας, η SEA Europe είχε ήδη απευθύνει προειδοποίηση. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση που δημοσίευσε στα τέλη του 2022 το οικονομικό ινστιτούτο Danish Ship Finance, 48 κινεζικά και 10 νοτιοκορεατικά ναυπηγεία «πρώτης τάξης» υπεραποδίδουν σε σχέση με τα υπόλοιπα σε όλο τον πλανήτη.
Συγκεκριμένα, αυτές οι 58 γιάρδες αντιπροσωπεύουν το 56% της διεθνούς χωρητικότητας και το 75% του βιβλίου παραγγελιών, ενώ η ναυπηγική βιομηχανία κινείτο στην κατεύθυνση των ενοποιήσεων. Η παγκόσμια χωρητικότητα στα ναυπηγεία έφτανε τα 52 εκατ. cgt και η αξιοποίηση των κορυφαίων ναυπηγείων αυξήθηκε από το 65% το 2021 στο 70% το 2022. Όμως στις πιο μικρές γιάρδες είχε υποχωρήσει από το 52% στο 42%. Όπως ανέφερε η Danish Ship Finance, κατά τη διάρκεια του 2022 υποδέχτηκαν παραγγελίες 56 ναυπηγεία στην Κίνα, 19 στην Ιαπωνία (τα περισσότερα με μικρότερες γιάρδες), εννέα στη Νότια Κορέα και 11 στην Ευρώπη.
Τα ισχυρότερα κινεζικά ναυπηγεία και η MSC
Τα δεδομένα της S&P Global Intelligence έδειχναν πως τα κινεζικά ναυπηγεία κατασκευάζουν τουλάχιστον τα μισά πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων παγκοσμίως, τα ναυπηγεία της Νότιας Κορέας ακολουθούν με 34% και τα ιαπωνικά με μόλις 8%. Τα κινεζικά ναυπηγεία που προηγούνταν στις παραγγελίες πλοίων ήταν τα Yangzijiang Shipbuμε ilding (με παραγγελίες 94 πλοίων), Shanghai Waigaoqiao Shipbuilding (με 34 πλοία), New Times Shipbuilding (31 πλοία), Jiangnan Shipyard (με 21 πλοία) και το Hudong-Zhonghuasships.
Το διάστημα 2009-2020, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, οι παραγγελίες για τα νεότευκτα πλοία μειώθηκαν, συνολικά σε λιγότερα από 2 εκατομμύρια TEU («Twenty-foot Equivalent Unit» ή «ισοδύναμη μονάδα 20 ποδιών»), τον Οκτώβριο του 2020, σε χαμηλό 17 ετών. Αυτή η κατάσταση αντιστράφηκε, το τρίτο τρίμηνο του 2020, με την ανάκαμψη της ναυλαγοράς. Η MSC είχε τον μεγαλύτερο αριθμό πλοίων υπό κατασκευή, με περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο TEU σε παραγγελία.