THEPOWERGAME
Ο Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, Ρώσος δισεκατομμυριούχος, έγινε ευρέως γνωστός στην Ελλάδα όταν το 2013 αγόρασε από την Αθηνά Ωνάση το νησί του Σκορπιού (στο όνομα της κόρης του, Εκατερίνα). Στη συνέχεια ίδρυσε το «Ίδρυμα Dmitry Rybolovlev» με έδρα τη Λευκάδα και υποσχέθηκε σειρά τουριστικών επενδύσεων, οι οποίες, ωστόσο, είναι ακόμα εν εξελίξει. Τώρα στέλνει στο εδώλιο των δικαστηρίων της Νέας Υόρκης τον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s, σε μια διαμάχη που αποκαλείται ως «η μεγαλύτερη απάτη στην ιστορία της τέχνης».
Ειδικότερα, μεταξύ των ετών 2003-2014 ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ ξόδεψε περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια για να δημιουργήσει -με διακριτικό τρόπο- μια από τις κορυφαίες συλλογές έργων τέχνης στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων δημιουργιών των Πάμπλο Πικάσο, Μαρκ Ρόθκο και Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Τα έργα αυτά o Ριμπολόβλεφ τα αγόρασε, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, σε συνεργασία με τον σύμβουλό του σε θέματα τέχνης, Ιβ Μπουβιέ. Στη συνέχεια, ωστόσο, ο δισεκατομμυριούχος υποψιάστηκε ότι ο Μπουβιέ συνεργάστηκε με τον οίκο Sotheby’s για να ανεβάσει κρυφά και σημαντικά τις τιμές ορισμένων έργων, ώστε ο σύμβουλος να μπορέσει να «τσεπώσει» ως μίζα τα μισά από αυτά τα ποσά.
Ο συλλέκτης θα βάλει τον οίκο δημοπρασιών σε δύσκολη θέση αυτήν την εβδομάδα, όταν θα ξεκινήσει η δίκη στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης για να διαπιστωθεί αν όντως ο οίκος Sotheby’s πούλησε τέσσερα έργα τέχνης στον σύμβουλο τέχνης Ιβ Μπουβιέ, γνωρίζοντας ότι σχεδίαζε να τα μεταπωλήσει στον Ριμπολόβλεφ για πολλά περισσότερα εκατομμύρια. Οι δικηγόροι του Ρώσου δισεκατομμυριούχου κατηγόρησαν τον Sotheby’s για συνέργεια σε αυτό που αποκάλεσαν «τη μεγαλύτερη απάτη τέχνης στην ιστορία».
Η δίκη θα «ανοίξει την κλειδαρότρυπα» των συνήθως μυστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ ενός από τους σημαντικότερους οίκους δημοπρασιών έργων τέχνης στον κόσμο και της πλουσιότερης πελατείας του -συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών συμφωνιών τέχνης, που δεν απαιτούν ποτέ διαγωνισμό και σπάνια βγαίνουν στην επιφάνεια, εκτός αν έχουν άσχημη κατάληξη.
Παρ’ όλο που ο Ριμπολόβλεφ είπε ότι εξαπατήθηκε, αργότερα πώλησε ένα έργο του Ντα Βίντσι, το «Salvator Mundi», στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας για εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και ποσό πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχε δώσει αρχικά για τον πίνακα.
Οι νομικές αυτές διαδικασίες αποτελούν, επίσης, την πιο προβεβλημένη νομική αναμέτρηση για τον οίκο Sotheby’s από τότε που ο οίκος δημοπρασιών και ο Christie’s κατέβαλαν 512 εκατομμύρια δολάρια για να διευθετήσουν τις κατηγορίες περί συμπαιγνίας, πριν από δύο και πλέον δεκαετίες. Ο Ριμπολόβλεφ ζητεί αποζημίωση 190 εκατομμυρίων δολαρίων, συν τους τόκους.
Ο Ριμπολόβλεφ, ο οποίος κατέθεσε αγωγή το 2018, θα κάνει μια σπάνια εμφάνιση στις ΗΠΑ για τη δίκη και αναμένεται να καταθέσει ο ίδιος στο δικαστήριο. Ο 57χρονος, μάλιστα, δεν είναι μεταξύ των Ρώσων ολιγαρχών στους οποίους έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ για τον πόλεμο στην Ουκρανία, γεγονός που τον αφήνει ελεύθερο να ταξιδέψει στις ΗΠΑ από το Μονακό, όπου διαμένει.
Ριμπολόβλεφ: Η συνεργασία με τον Ιβ Μπουβιέ στους κύκλους της τέχνης
Για χρόνια ο Ριμπολόβλεφ βασιζόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου στις συμβουλές και τις διαπραγματευτικές ικανότητες του Μπουβιέ, ενός Ελβετού ιδιώτη εμπόρου που είναι περισσότερο γνωστός στους κύκλους της τέχνης για τη διαχείριση μιας μονάδας «αποθήκευσης» έργων τέχνης στη Γενεύη.
Ο Ρώσος ισχυρίζεται ότι ο Sotheby’s βοήθησε τον Μπουβιέ να βρει αριστουργήματα για να αγοράσει, βοήθησε να καθοριστούν οι όροι της συμφωνίας και αργότερα διαβεβαίωσε τον Ριμπολόβλεφ ότι έκανε έξυπνες αγορές τέχνης, γράφοντας φλύαρες εκτιμήσεις για τα έργα. «Για πρώτη φορά έπειτα από εννέα χρόνια, ο κ. Ριμπολόβλεφ θα μιλήσει δημοσίως και θα παράσχει λεπτομερή απολογισμό της αλήθειας σχετικά με την υπόθεση αυτήν», δήλωσε ο δικηγόρος του, Ντάνιελ Κόρνσταϊν. «Η δίκη μπορεί να προσφέρει ένα άλλο σημαντικό όφελος: μπορεί να δείξει στον κόσμο πώς λειτουργεί μερικές φορές η αγορά τέχνης. Μπορεί να προειδοποιήσει άλλους συλλέκτες και λάτρεις της τέχνης να προστατευτούν», πρόσθεσε.
Ο οίκος Sotheby’s ανακοινωσε ότι «τήρησε αυστηρά όλες τις νομικές απαιτήσεις, τις οικονομικές υποχρεώσεις και τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου κατά τη διάρκεια των συναλλαγών αυτών των έργων τέχνης. Οποιαδήποτε υπόνοια ότι ο Sotheby’s γνώριζε την υποτιθέμενη παραβατική συμπεριφορά του αγοραστή ή την πρόθεσή του να εξαπατήσει τον κ. Ριμπολόβλεφ είναι ψευδής».
Ο Μπουβιέ, ο οποίος τον περασμένο μήνα διευθέτησε τη δική του νομική διαμάχη με τον Ριμπολόβλεφ σε ελβετικό δικαστήριο, υποστήριξε ότι δεν έκανε τίποτα κακό. Ο εκπρόσωπός του δήλωσε ότι ο Μπουβιέ δεν υπέγραψε καμία σύμβαση με τον συλλέκτη και έτσι ήταν ελεύθερος να ενεργήσει προς το συμφέρον του ως ιδιώτης έμπορος και μπορούσε να χρεώσει τον Ριμπολόβλεφ ό,τι έκρινε σκόπιμο. Ο Μπουβιέ δεν θα παραστεί στην προσεχή δίκη, αν και έχει δώσει ένορκη κατάθεση.
Το έργο που πιθανότατα θα προσελκύσει τη μεγαλύτερη προσοχή στη δίκη είναι ο 500 ετών πίνακας του Ντα Βίντσι με τον Χριστό ως παγκόσμιο σωτήρα, τον οποίο ο Μπουβιέ αγόρασε για 83 εκατομμύρια δολάρια από μια τριάδα εμπόρων που συνεργάστηκαν με τον οίκο Sotheby’s για να κλείσουν μια συμφωνία -πριν γυρίσει και τον μεταπωλήσει στον Ριμπολόβλεφ για 127,5 εκατομμύρια δολάρια.
Όταν ο Ριμπολόβλεφ έμαθε για τη διαφορά στην τιμή το 2014, όπως ανέφερε στην αγωγή, ένιωσε ότι είχε χρεωθεί υπερβολικά. Τρία χρόνια αργότερα, έβγαλε το «Salvator Mundi» σε δημοπρασία στον οίκο Christie’s με ζητούμενη τιμή 100 εκατομμύρια δολάρια. Αντί να υποαποδώσει, ο Ντα Βίντσι πωλήθηκε στους Σαουδάραβες για 450 εκατομμύρια δολάρια, γεγονός που τον καθιστά το ακριβότερο έργο τέχνης που έχει πωληθεί ποτέ.
Μια άλλη αμφισβητούμενη συναλλαγή επικεντρώνεται στο έργο του Ρενέ Μαγκρίτ «The Domain of Arnheim» του 1962, το οποίο ο Μπουβιέ αγόρασε από το τμήμα ιδιωτικών πωλήσεων της Sotheby’s για 24,1 εκατομμύρια δολάρια στα τέλη του 2011, για να το πωλήσει τρεις ημέρες αργότερα στον Ριμπολόβλεφ για 43,5 εκατομμύρια δολάρια.
Ο Σαμ Βαλέτ, ένας υπάλληλος του οίκου Sotheby’s που εκπροσώπησε τον πωλητή του «Arnheim», δήλωσε στα δικαστικά έγγραφα ότι δεν γνώριζε ότι ο Μπουβιέ σχεδίαζε να ανεβάσει την τιμή του πίνακα. Δεν γνώριζε καν το όνομα του συλλέκτη με τον οποίο συνεργάζεται ο Μπουβιέ, είπε στο δικαστήριο, αν και τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έστειλε εκείνη την εποχή δείχνουν ότι γνώριζε ότι ο συλλέκτης ήταν Ρώσος. Ο Ριμπολόβλεφ δήλωσε στην αγωγή ότι θα έπρεπε να είχε ενημερωθεί για την πραγματική τιμή που πλήρωσε ο Μπουβιέ, αν και δεν το ζήτησε εκείνη τη στιγμή.
Ο Λουκ Νίκας, δικηγόρος τέχνης και εταίρος της Quinn Emanuel Urquhart & Sullivan, που δεν έχει καμία σχέση με την υπόθεση, δήλωσε ότι ο ρόλος του Sotheby’s όσον αφορά τον Μαγκρίτ παραπέμπει περισσότερο σε υψηλές μεταπωλήσεις, παρά σε απάτη. Οι αγοραστές σε συμφωνίες έργων τέχνης αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων θα πρέπει να σταθμίζουν προσεκτικά κάθε λεπτομέρεια που τους προσφέρεται, δήλωσε ο Νίκας.
Ριμπολόβλεφ: Ο συλλέκτης έργων τέχνης που έμεινε «άγνωστος» στους κύκλους των δημοπρασιών
Παρά την όλη φήμη που περιβάλλει τη δικαστική διαμάχη, που έγινε γνωστή ως «υπόθεση Μπουβιέ», ο Ριμπολόβλεφ δεν είναι ευρέως γνωστός στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Υπενθυμίζεται ότι πώλησε τις μετοχές του στη ρωσική εταιρεία παραγωγής λιπασμάτων ποτάσας Urallcali έναντι 6,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2010 και το επόμενο έτος προκάλεσε αναστάτωση στην Ευρώπη, καθώς έγινε κύριος ιδιοκτήτης και πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομάδας του Μονακό, AS Monaco. Ήταν γνωστό ότι θαύμαζε τη σύγχρονη τέχνη, αλλά λίγοι γνώστες του καλλιτεχνικού κόσμου συναναστρέφονταν μαζί του.
Σε αντίθεση με το κύμα πλούσιων Ρώσων, όπως ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, που εισήλθαν στην καλλιτεχνική σκηνή και ήταν γνωστοί για τη διοργάνωση πλούσιων πάρτι τέχνης ή τη χρηματοδότηση νέων μουσείων στη Μόσχα, ο Ριμπολόβλεφ σπάνια εντοπίστηκε σε μεγάλες καλλιτεχνικές συγκεντρώσεις. Σπάνια συμμετείχε σε μεγάλες δημοπρασίες, προτιμώντας να αγοράζει ιδιωτικά μέσω του Μπουβιέ.
Ο κόσμος της τέχνης αναμένεται να παρακολουθήσει στενά τη διαδικασία, επειδή οι πιθανοί μάρτυρες αποτελούν ένα «who is who»του καλλιτεχνικού κατεστημένου -συμπεριλαμβανομένου του πρώην διευθύνοντος συμβούλου του Sotheby’s, Μπιλ Ρούπρεχτ, και του νυν διευθύνοντος συμβούλου του Bonhams, Μπρούνο Βιντσιγκοέρα, ο οποίος προηγουμένως ήταν διευθύνων σύμβουλος του Sotheby’s.
Η κόρη του Ριμπολόβλεφ, Εκατερίνα Ριμπολόβλεβα, η οποία ασχολείται με την ιππασία, καθώς και μια χούφτα ισχυρών εμπόρων και συμβούλων τέχνης, κατονομάζονται επίσης ως πιθανοί μάρτυρες. Για έναν λαμπερό χώρο, που υπερηφανεύεται για την αποκλειστικότητα και τη διακριτικότητα, η ευκαιρία να δει κανείς οποιονδήποτε από αυτούς τους επιφανείς επιχειρηματίες να παίρνει θέση στο εδώλιο μιας δικαστικής αίθουσας μπορεί να αποδειχθεί ακαταμάχητη, είπαν οι γνώστες της τέχνης.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
