THEPOWERGAME
Προσδοκίες για σταδιακή μείωση του κόστους χρήματος από το β΄ εξάμηνο του 2024, τρέφει η αγορά μετά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο κλείσιμο του 2023. Ωστόσο, στην «εξίσωση» των επιτοκίων το 2024 μπαίνει επίσης ο πολιτικός παράγοντας των πολλών εκλογικών αναμετρήσεων μέσα στη χρονιά (οι κεντρικοί τραπεζίτες θα αποφύγουν να κάνουν κινήσεις πολύ κοντά στις κάλπες για να μην αμφισβητηθεί η πολιτική ανεξαρτησία τους), αλλά και δύο – επί του παρόντος – συνθήκες που επιβάλλουν επιφυλακή: οι επιθέσεις των ανταρτών Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα που απειλούν το παγκόσμιο εμπόριο, προϊδεάζοντας για νέες πληθωριστικές πιέσεις και η κλιματική αλλαγή με την ξηρασία που απειλεί τις σοδειές και κατ΄ επέκταση την αλυσίδα προσφοράς.
Το 2023, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε τα επιτόκιά της έξι φορές (κατά 25 μονάδες βάσης κάθε φορά, με εξαίρεση την συνεδρίαση του Φεβρουαρίου όπου η αύξηση ήταν των 50 μ.β.), ανεβάζοντας το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο επίπεδο ρεκόρ του 4%. Στις συνεδριάσεις Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου 2023, η ΕΚΤ τήρησε στάση αναμονής, ανακοινώνοντας ότι θα παρακολουθεί στενά την πορεία του πληθωρισμού με στόχο την υποχώρησή του στο 2%.
Οι αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ διαμόρφωσαν ανοδικά τα επιτόκια των δανείων, ενώ πέρασαν σε μικρότερο βαθμό στις καταθέσεις. Είναι σημαντικό, πάντως, ότι η άνοδος των ονομαστικών επιτοκίων δανεισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Ελλάδα το 2023 ήταν ηπιότερη σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η απόκλιση μεταξύ Ελλάδος και ζώνης του ευρώ ως προς το μεσοσταθμικό κόστος δανεισμού περιορίστηκε για τις επιχειρήσεις σε 125 μ.β. κατά μέσο όρο το δεκάμηνο του 2023 (Ιανουάριος-Οκτώβριος 2022: 151 μ.β.) και για τα νοικοκυριά για τη λήψη στεγαστικού δανείου σε μόλις 47 μ.β. (Ιανουάριος-Οκτώβριος 2022: 111 μ.β.).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ (Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής) τα επιτόκια τραπεζικής χρηματοδότησης προς επιχειρήσεις αυξήθηκαν σημαντικά το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, καθώς ως επί το πλείστον πρόκειται για επιτόκια κυμαινόμενα, άμεσα συνδεδεμένα με κάποιο επιτόκιο αναφοράς (π.χ. Euribor 3 μηνών). Στην πλειονότητά τους οι αυξήσεις επιτοκίων κυμάνθηκαν μεταξύ 150 και 290 μ.β. Έτσι, το μεσοσταθμικό επιτόκιο επιχειρηματικών δανείων ανήλθε κατά μέσο όρο σε 5,8% το πρώτο δεκάμηνο του 2023, έναντι μέσης τιμής 3,2% το ίδιο δεκάμηνο του 2022. Αναλυτικότερα, στα δάνεια με καθορισμένη διάρκεια (τακτή λήξη) το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυξήθηκε σε 5,7% (δεκάμηνο 2022: 3,1%). Το αντίστοιχο επιτόκιο στα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που αντιπροσώπευαν το 29% της ακαθάριστης ροής επιχειρηματικών δανείων με τακτή λήξη στο δεκάμηνο του 2023) αυξήθηκε κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε σε 5,8%. Στα δάνεια μη καθορισμένης διάρκειας το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυξήθηκε κατά περίπου 2,4 ποσοστιαίες μονάδες σε 6,4%.
Όσον αφορά την ανά μέγεθος ταξινόμηση των δανείων με καθορισμένη διάρκεια, μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίου καταγράφηκαν στην κατηγορία δανείων άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς επηρεάστηκαν μεταξύ άλλων από ορισμένες υψηλότοκες χορηγήσεις κοινοπρακτικών δανείων. Ειδικότερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο δανεισμού διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο το δεκάμηνο του 2023 σε: α) 6,2% στα δάνεια έως 250.000 ευρώ (δεκάμηνο 2022: 4,9%), β) 5,7% στα δάνεια μεταξύ 250.000 ευρώ και 1 εκατ. ευρώ (δεκάμηνο 2022: 3,7%) και γ) 5,7% στα δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ (δεκάμηνο 2022: 3,0%).
Σημειώνεται ότι το κόστος τραπεζικής χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις επηρεάζεται ευνοϊκά από τα χαμηλότοκα δάνεια που συνδέονται με τα προγράμματα του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Οι αυξήσεις των επιτοκίων τραπεζικών δανείων προς τα νοικοκυριά ήταν πιο περιορισμένες έναντι των αντίστοιχων προς τις επιχειρήσεις, κατ’ αρχάς διότι αφορούν σε μικρότερο ποσοστό κυμαινόμενα επιτόκια συνδεδεμένα με επιτόκια αναφοράς. Ειδικότερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο της περιόδου Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 στα δάνεια προς ιδιώτες αυξήθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα έναντι του αντίστοιχου επιτοκίου ένα έτος νωρίτερα και διαμορφώθηκε σε 6,1%.
Η ανοδική αναπροσαρμογή των επιτοκίων ήταν γενικευμένη σε όλες τις κατηγορίες στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης. Ειδικότερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε το δεκάμηνο του 2023 σε 4,0%, επίπεδο κατά περίπου μία ποσοστιαία μονάδα υψηλότερο έναντι της μέσης τιμής του δεκαμήνου του 2022. Το αντίστοιχο επιτόκιο καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας αυξήθηκε σε 11,3%, επίπεδο κατά 81 μ.β. υψηλότερο. Τέλος, το μεσοσταθμικό επιτόκιο στα δάνεια μη καθορισμένης διάρκειας, που περιλαμβάνουν, κατά σειρά μεγέθους του υφιστάμενου υπολοίπου, τις πιστωτικές κάρτες, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από λογαριασμούς όψεως, αυξήθηκε περίπου κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, σε 14,9%.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
