Η επιστροφή των ΗΠΑ και το αναμενόμενο δύσκολο καλοκαίρι της χώρας…

Αναστάσιος Τσιπλάκος

Διευθυντής του South East Mediterranean Energy & Defense (semedenergydefense.com)

Οι μέχρι τώρα ενδείξεις δείχνουν πως υπάρχει μια στρατηγική αλλαγή πολιτικής στην Ουάσινγκτον, που σηματοδοτείται από την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να πάρει ξανά τα ηνία της Δύσης, να ευθυγραμμίσει όλες τις χώρες που πιστεύει ότι ανήκουν σε αυτό το στρατόπεδο πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να ενεργοποιήσει εκ νέου την παρουσία της στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και άλλα μέρη του κόσμου.

Αυτή η αλλαγή στρατηγικής φαίνεται πως, μέχρι στιγμής, λειτουργεί υπέρ της Ελλάδας όσον αφορά τις διαφορές της με την Τουρκία. Είναι γνωστό, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η Ουάσιγκτον θέλει την Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο και δεν το κρύβει. Ωστόσο, προβληματίζεται σοβαρά από τους σε διάφορα επίπεδα στενούς δεσμούς μεταξύ του Τούρκου Προέδρου και του Ρώσου ομολόγου του, με πρόφαση την απόκτηση του αντιαεροπορικού συστήματος S-400 και την τουρκική τάση να “πατά σε δύο βάρκες.”

Ταυτόχρονα, όλη η πρόσφατη διπλωματική κινητικότητα των επίσημων επισκέψεων του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, που αναμφίβολα ενθαρρύνθηκαν να κάνουν αυτά τα ταξίδια, εκεί όπου η Δύση προσπαθεί να περιορίσει την επιρροή της Τουρκίας και της Ρωσίας, ενδυναμώνει ακόμη περισσότερο το γεωπολιτικό ίχνος της χώρας στην περιοχή.

Ας προετοιμαζόμαστε για ένα δύσκολο καλοκαίρι…

Τελευταία, η Τουρκία μιλά δημόσια για μια περίοδο ηρεμίας και υπαινίσσεται την πιθανότητα «λογικών» λύσεων για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Τα μηνύματα που φτάνουν στην Αθήνα από την Άγκυρα θα έπρεπε να είναι καθησυχαστικά. Ωστόσο, η δημόσια ρητορική και οι ενέργειες της Τουρκίας έρχονται συχνά σε αντίθεση. Και δεν μιλάμε για ενέργειες που μπορεί να είναι θέματα ρουτίνας, αλλά αντιμετωπίζονται υπερβολικά από την Ελλάδα. Μιλάμε για απειλές και προκλήσεις που δεν αντιστοιχούν σε μια στρατηγική αποκλιμάκωσης.

Η εξίσωση περιπλέκεται περαιτέρω από την αβεβαιότητα και την τρομερή αστάθεια στην Τουρκία. Η οικονομία είναι στα όρια του κόκκινου και οι πιο πρόσφατες αποφάσεις του Ερντογάν σε αυτό το μέτωπο, δείχνουν απλά να μην έχουν νόημα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ο ίδιος και το βαθύ κράτος που έχει δημιουργήσει, δεν έχουν στρατηγική εξόδου.

Η Αθήνα από την πλευρά της, προσπαθεί να διατηρεί ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας με την Άγκυρα. Χρειάζεται τόσο το χρόνο, όσο και την προσωρινή επιχειρησιακή ανάπαυλα στο Αιγαίο. Αυτός είναι και ο σοβαρότερος λόγος για τον οποίο ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ταξιδεύει αύριο στην Άγκυρα για να συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Ωστόσο, οι όποιες προσπάθειες δεν εγγυώνται οποιαδήποτε πρόοδο, αφού το ασταθές περιβάλλον στην Τουρκία ευνοεί μάλλον την εθνικιστική έξαρση και τις προκλητικές ενέργειες. Ο τελευταίος γύρος των διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία, οι αντιδράσεις της σε σχέση με την αντιμετώπισή της από την ΕΕ και η αυξανόμενη παρουσία των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενισχύουν την εντύπωση ότι ο Τούρκος Πρόεδρος είναι παγιδευμένος σε ένα μονόδρομο που οδηγεί στην κλιμάκωση.

Όλα αυτά σημαίνουν πως η Αθήνα θα πρέπει να παραμένει σε εγρήγορση. Τρία είναι τα πιθανά σενάρια τα οποία η Άγκυρα θα μπορούσε να επιλέξει για την κλιμάκωση:

1. την επιστροφή ενός ερευνητικού σκάφους στην Ανατολική Μεσόγειο ή/και το Αιγαίο.
2. την έλευση ενός πλωτού γεωτρύπανου στην ίδια περιοχή.
3. την εργαλειοποίηση και πάλι των μεταναστών: τον τελευταίο χρόνο, η πανδημία διατήρησε μια σχετική ηρεμία σε αυτό το μέτωπο ωστόσο, το αίσθημα ότι η πανδημία μπορεί να υποχωρήσει, έχει ενθαρρύνει για άλλη μια φορά τους διακινητές, όπως δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις στο ανατολικό Αιγαίο.

Η επόμενη κίνηση είναι σίγουρα του Ερντογάν, με δεδομένη την πίεση που υφίσταται σε τόσους πολλούς σημαντικούς τομείς. Πριν από μια περίπου δεκαετία, ο φόβος της Αθήνας, αλλά και του ιδίου, ήταν πως δεν είχε τον έλεγχο του βαθέος κράτους, επειδή δεν ήταν ακόμη δικό του. Σήμερα, παρόλο που το κατέχει δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το ελέγχει πια.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η χώρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για μια μακρά περίοδο εντατικής διπλωματικής δραστηριότητας και ίσως ακόμη ένα δύσκολο καλοκαίρι.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!