THEPOWERGAME
Η Γερμανία παραπαίει και πρέπει να βρει σύντομα την πιο δραστική και κατάλληλη θεραπεία για να επιστρέψει σε ανάπτυξη. Η μεγαλύτερη και ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης εκτιμάται ότι θα είναι η μοναδική από τις χώρες του ΟΟΣΑ (πέρα από την Αργεντινή) που θα εμφανίσει ύφεση το 2023. Αυτό το στοιχείο από μόνο του επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό «ασθενής της Ευρώπης» που της αποδίδεται για δεύτερη φορά στη σύγχρονη ιστορία της.
Την ώρα που συνεχίζονται στο Βερολίνο οι διαπραγματεύσεις για τα δημοσιονομικά, με φόντο την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που μπλοκάρει τη χρήση των αδιάθετων πόρων της πανδημίας και αναγκάζει τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς να βρει αλλού 60 δισ. ευρώ, η γερμανική οικονομία εμφανίζει σημάδια ύφεσης. Το ΑΕΠ συρρικνώθηκε στο γ’ τρίμηνο, η ανεργία έφτασε σε υψηλό δύο ετών και οι γερμανικές επιχειρήσεις εγκαταλείπουν ή παγώνουν επενδυτικά σχέδια που είχαν προγραμματίσει για το 2024 υπό το φόβο οικονομικής στασιμότητας.
Σύμφωνα με τον Peter Bofinger, πρώην οικονομικό σύμβουλο της Άνγκελα Μέρκελ, υπάρχουν βαθύτερα προβλήματα από την γραφειοκρατία στην οποία κάποιοι αποδίδουν τη σημερινή κατάσταση. Τα προβλήματα αυτά εντοπίζονται στους τρεις ομόκεντρους κύκλους που χαρακτηρίζουν το οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας: εξαγωγές, μεταποίηση και παραγωγή αυτοκινήτων.
Ο εξωτερικός και μεγαλύτερος κύκλος του οικονομικού μοντέλου είναι ο έντονος εξαγωγικός προσανατολισμός. Από τη δεκαετία του 1990, οι εξαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ έχουν σχεδόν διπλασιαστεί και βρίσκονται στο 47% που είναι πολύ υψηλότερο από το 29% της Γαλλίας και της Μ. Βρετανίας, το 20% της Κίνας και το 11% των ΗΠΑ. Στην εποχή της ραγδαίας παγκοσμιοποίησης οι εξαγωγές έδωσαν ώθηση στην οικονομία ενώ τα μεγάλα πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αντανακλούσαν την έλλειψη εγχώριας ζήτησης. Σήμερα, με την άνοδο του προστατευτισμού, η Γερμανία δεν μπορεί πλέον να στηρίζεται τόσο στις εξαγωγές.
Ο μεσαίος κύκλος του οικονομικού μοντέλου της Γερμανίας είναι ότι εστιάζει στη μεταποίηση. Το ποσοστό της μεταποίησης σε προστιθέμενη αξία είναι 19%, ξανά πολύ μεγαλύτερο από το 11% των ΗΠΑ και διπλάσιο από της Γαλλίας και της Μ. Βρετανίας. Η βιομηχανική της βάση, μετά από δεκαετίες άνθησης, δέχεται πλέον ισχυρό πλήγμα από την άνοδο των ενεργειακών τιμών και την ανάγκη πράσινης μετάβασης.
Εσωτερικός κύκλος της μεταποίησης είναι ο κλάδος της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, ο οποίος εμφανίζει μεγάλη συγκέντρωση πωλήσεων στην κινεζική αγορά. Η παραγωγή αυτοκινήτων κορυφώθηκε στη Γερμανία το 2017 και σήμερα βρίσκεται σε επίπεδα χαμηλότερα και από το 2008. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Volkswagen στην κινεζική αγορά είναι ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί στις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Μέχρι πριν λίγα χρόνια η Γερμανία προμήθευε την Κίνα με ανεπτυγμένες τεχνολογίες και τώρα γίνεται το αντίστροφο.
Στα δημοσιονομικά, ο κανόνας του Black Zero, που βάζει φρένο στις δαπάνες για να διασφαλίζονται μηδενικά ελλείμματα, αποτελεί σήμερα πρόβλημα. Δεν υπάρχει σε καμία άλλη μεγάλη οικονομία και παρά το γεγονός ότι το γερμανικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι με διαφορά το χαμηλότερο μεταξύ των χωρών του G7, δυσκολεύει πολύ την αναδιάρθρωση της οικονομίας. Η απαγόρευση της χρηματοδότησης δημοσίων επενδύσεων μέσω δανεισμού περιορίζει τα περιθώρια ελιγμών για την ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης σε μία εποχή που η Γερμανία τη χρειάζεται όσο ποτέ.
Ο κανόνας των μηδενικών ελλειμμάτων πλήττει και την τεχνολογική εξέλιξη. Την ώρα που ΗΠΑ και Κίνα αποκτούν τεράστιο προβάδισμα στην τεχνολογία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της γερμανικής βιομηχανίας πέφτει θύμα των περιορισμών, με τις δημόσιες δαπάνες στο πεδίο της έρευνας να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Αποτέλεσμα είναι η Γερμανία να βρίσκεται πολύ πίσω από την Κίνα, τις ΗΠΑ, την Ινδία, τη Νότια Κορέα και τη Μ. Βρετανία σε επίπεδο ερευνών για καινοτόμες τεχνολογίες.
Η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου αποκαλύπτει και δύο νέους κινδύνους, την αυστηρή λιτότητα και την πολιτική αβεβαιότητα. Σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα, τις επιπτώσεις των υψηλών επιτοκίων και τις γεωπολιτικές αναταράξεις, η γερμανική οικονομία κινδυνεύει με στασιμότητα και το 2024. Όπως εύστοχα σημειώνει ο Bofinger, η Γερμανία είναι ασθενής και μπορεί να θεραπευτεί μόνο αν αλλάξει τον τρόπο ζωής της και πάρει το φάρμακο που χρειάζεται.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
